Chúng tôi rất ấn tượng khi đến tham quan Làng sinh thái Thái Lai vào một ngày đầu xuân Tân Sửu- 2021. Trải dài bên bờ bắc con sông Túy Loan hiền hòa thơ mộng, Làng Du lịch sinh thái Thái Lai (xã Hòa Nhơn, H. Hòa Vang, TP Đà Nẵng) hiện đang có hệ sinh thái phong phú, bản sắc văn hóa đa dạng mang tính đặc trưng của làng quê Hòa Vang nói riêng và của xứ Quảng xưa nói chung với đình làng, nhà cổ Tích Thiện Đường, vườn trái cây Nam bộ, vườn hoa hướng dương, bảo tàng nông nghiệp “mini”, đường làng quê bốn mùa hoa nở...

Một gia đình du xuân ở Thái Lai.

Đình làng cổ Thái Lai

Theo các bậc cao niên, đình làng Thái Lai hình thành cách đây gần 300 năm với lối kiến trúc theo quy cách xây dựng thời triều Nguyễn. Trong thời kỳ chống Pháp, đình là nơi hội tụ của người dân địa phương đứng lên giành chính quyền; trong chống Mỹ, mặc dù là vùng bị địch chiếm đóng, nhưng người dân vẫn kiên trung, một lòng theo cách mạng và đình trở thành nơi tập kết lương thực, vũ khí, che giấu cán bộ vượt qua những giai đoạn khó khăn, ác liệt. Đình Làng Thái Lai qua bao thế hệ vẫn là nơi hội tụ, sản sinh những giá trị truyền thống của dân làng, hình thành nhiều phong tục tốt đẹp có sức lan tỏa lớn, được xã hội ghi nhận và đánh giá cao. Ngôi đình cổ Thái Lai đã được công nhận di tích văn hóa - lịch sử cấp thành phố vào năm 2010.

Nhà cổ Tích Thiện Đường

Đến tham quan Đỗ Gia Viên, nơi có ngôi nhà cổ Tích Thiện Đường trong Làng du lịch sinh thái Thái Lai, du khách đi qua những hàng dâm bụt, chè tàu là đến cổng khu vườn rộng khoảng 3.500m2, nằm sâu trong rặng cây trái mát mẽ. Trong vườn có nhiều loại hình nghệ thuật, công trình kiến trúc theo kiểu cổ xưa, rất hài hòa, độc đáo. Dưới tán cây cối rợp bóng mát, có nhiều nhà bát giác, lục giác… cho khách ngồi uống trà, nghỉ ngơi, thư giãn; phục dựng hòn non bộ với non xanh, thủy tú, với cảnh ngư - tiều – canh - mục. 

Nhà cổ Tích Thiện Đường của ông Đỗ Hữu Minh là ngôi nhà cổ độc nhất tại Đà Nẵng còn giữ được vẹn nguyên với lối kiến trúc đặc trưng nhà Việt cổ. Với chiều dài 14 mét, chiều rộng 10 mét, thiết kế kiểu 3 gian hai chái, mái lợp ngói âm dương đã lên màu rêu phong cổ kính, bờ tường dày gần 1 / 2 mét. Với kiểu nhà cổ này, rất mát về mùa hè và ấm áp về mùa đông. Trong nhà thiết kế kiểu xưa với đông phòng, tây phòng…

Ông Minh tâm sự, trải qua 2 cuộc chiến tranh chống Pháp và chống Mỹ, căn nhà cũng là nơi nuôi giấu nhiều cán bộ cách mạng hoạt động. Nhiều chiến sĩ cách mạng sau này làm cán bộ đã quay lại thăm nhà và thăm các người thân. Họ xem đây như là căn nhà thứ 2 của họ. Chính vì vậy, ngoài giá trị về mặt kiến trúc thì căn nhà cũng như là một di tích văn hóa lịch sử. 

Bảo tang nông nghiệp “mini”

Tại làng sinh thái này, chủ nhân Đỗ Gia Viên đã xây dựng một “bảo tàng” nông nghiệp thu nhỏ trưng bày gần như đầy đủ các nông, ngư cụ truyền thống của cư dân với hàng trăm vật dụng, luôn đồng hành, gắn bó lâu đời với người dân. Các hiện vật được xếp ngăn nắp, gọn gàng, theo chủ đề.

Đến đây, du khách thấy những đồ vật như cối xay lúa bằng tre, cối đá, bát đĩa sứ, nồi đất, nồi đồng…; những nông cụ phục vụ cho sản xuất nông nghiệp như cày, bừa, cuốc, xe đạp nước, quang gánh, xe quạt lúa, gàu sòng, gàu dai; những dụng cụ đánh bắt cá như nhủi, lưới, nơm, giỏ... Ở mỗi không gian, chủ nhân luôn giới thiệu hiện vật rất rõ ràng, chi tiết để du khách và người xem có thể chiêm nghiệm.

Cuốc bộ thêm vài phút trên con đường trong Làng sinh thái xanh -sạch - đẹp với hoa nở bốn mùa. Đặc biệt là vườn hoa hướng dương đang nở hoa vàng rực rỡ, những vườn trái cây trĩu quả…, thu hút nhiều du khách và bạn trẻ đên đây trải nghiệm, check in… Cuối làng Thái Lai là cánh đồng hoa sen trổ hoa thơm ngát. Đến đây, du khách dễ dàng ghé thăm Bia Chứng tích (trận đánh năm Mậu Thân- 1968) của các thôn Thái Lai, Phước Thái, Thạch Nham) nằm ven con đường bê-tông rộng đẹp ven cánh đồng lúa xanh tốt mỡ màng.

Đường hoa xuân Thái Lai

Chúng tôi rất ngỡ ngàng khi đi trên con “đường hoa” của thôn Thái Lai chạy xuyên qua làng được “sáng -xanh -sạch - đẹp” với hoa xuân đua nở. Chị Trần Thị Lại, Chi hội trưởng Phụ nữ thôn Thái Lai cho hay, trong năm, được sự chỉ đạo của Chi bộ, Chi hội Phụ nữ kết hợp với Chi đoàn thanh niên thôn Thái Lai tình nguyện hơn 100 công nhân để trang trí, bổ sung, tôn tạo, chăm sóc… con đường hoa, tiểu cảnh, ghế đá…có chiều dài gần 1.000 mét với kinh phí hơn 20 triệu đồng từ nguồn ủng hộ của người dân và các mạnh thường quân. Có thể nói đây là “đường hoa” đẹp nhất, công phu nhất, kinh phí lớn nhất, và thu hút người dân đến đây check in… nhiều nhất của khu vực nông thôn H. Hòa Vang.

Tương lai của Làng sinh thái Thái Lai

Tin vui, vừa qua (7-2020) UBND H. Hòa Vang và Quỹ Toàn cầu hóa Nông thôn mới Saemaul (SGF) tổ chức ký kết bản ghi nhớ thỏa thuận các nội dung liên quan đến việc triển khai dự án “Xây dựng mô hình nông thôn mới Saemaul” tại thôn Thái Lai, xã Hòa Nhơn với mức kinh phí tài trợ 15 tỷ đồng với mục tiêu hỗ trợ người dân thôn Thái Lai xây dựng mô hình nông thôn mới hiệu quả, phát triển sản xuất, tăng thu nhập cho người dân địa phương. Theo đó, trong thời gian 5 năm (từ năm 2019 đến năm 2024), Quỹ SGF sẽ tập trung hỗ trợ việc cơ giới hóa nông nghiệp; tư vấn, nghiên cứu, thử nghiệm các mô hình nông nghiệp phù hợp với thôn Thái Lai; xây dựng cơ sở hạ tầng…

Tiên Sa