"Đêm văn hóa Cơ Tu" là một hoạt động văn hóa - du lịch độc đáo do Sở VH-TT&DL tỉnh Quảng Nam phối hợp với TP Hội An và các huyện: Nam Giang, Tây Giang, Đông Giang tổ chức thời gian qua. Sự kiện này nhằm từng bước quảng bá những giá trị văn hóa đặc sắc của người Cơ Tu và giới thiệu tiềm năng du lịch các huyện miền núi phía Tây của tỉnh Quảng Nam đến với du khách trong và ngoài nước.

Với mục tiêu cho sự phát triển của ngành "công nghiệp không khói" của tỉnh Quảng Nam, sự kiện này đã nhận được sự phối hợp tích cực và tài trợ của tổ chức FIDR Nhật Bản, nhiếp ảnh gia Rehahn, Khu nghỉ dưỡng Anantara Hội An, Công ty Cổ phần tàu cao tốc An Di... Chương trình "Đêm văn hóa Cơ Tu tại Hội An" chính thức bắt đầu lúc 5 giờ chiều mỗi đêm rằm tại các điểm như các đường phố thuộc khu vực phố cổ Hội An, vườn tượng An Hội, Bảo tàng Di sản vô giá Việt Nam... Tại đây, các "nghệ sĩ không chuyên" của đồng bào Cơ Tu tại 3 huyện miền núi Nam Giang, Đông Giang và Tây Giang đã luân phiên trình diễn một chương trình đặc sắc gồm các trò chơi dân gian như giã gạo, kéo co... đến biểu diễn các loại nhạc cụ truyền thống, múa cồng chiêng, múa tân tung da dá, hát giao duyên bằng tiếng Cơ Tu với các thể loại đơn ca nam-nữ, song ca nam nữ, hát đối đáp... Đồng thời, trình diễn các nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, rèn, đan lát... và trưng bày, mua bán các sản phẩm của núi rừng như tiêu, ớt, đậu, gạo, mật ong rừng...

Trong dịp Festival lần thứ VI, đoàn H. Nam Giang lần đầu tiên "mang chuông đi đánh xứ người" gồm 35 người vào tối 8-6-2017 đã đem lại những màn trình diễn độc đáo về đặc trưng văn hóa riêng có của người Cơ Tu khiến du khách bất ngờ thú vị. Tại Vườn tượng An Hội và trên những đường phố trong khu vực phố cổ như Trần Phú - Hoàng Diệu - Phan Bội Châu... mà đoàn đi qua, thanh âm tiếng trống, tiếng cồng chiêng rộn ràng cùng hòa với vũ điệu dâng trời tân tung da dá luôn cuốn hút du khách. Với những "nghệ sĩ" Cơ Tu, việc được nhiều du khách say mê thưởng thức những giá trị văn hóa của tộc người như càng nhân lên sự hào hứng của họ trong khi trình diễn. Anh Pơloong Phước (xã Tà Bhing, Nam Giang) là người đánh chiêng bộc bạch: "Đây là cơ hội tuyệt vời để chúng tôi phô diễn những nét văn hóa đặc trưng của đồng bào Cơ Tu giữa không gian Hội An cổ kính...". Còn chị Arất Thị Cúc và anh Bling Hùng lại say sưa trong tiết mục hát giao duyên "Người yêu dấu ơi" (Oi ch'roonh)  với giai điệu êm đềm, ca từ ẩn chứa tâm tình của những chàng trai, cô gái Cơ Tu thể hiện tình yêu lứa đôi nơi núi rừng hùng vĩ.  "Khi du khách thích thú xem các phần trình diễn múa, hát hay lắng nghe những âm thanh như thế càng làm cho tôi  cảm thấy hào hứng hơn bao giờ hết dù đã diễn nhiều lần rồi...", chị Arất Thị Cúc chia sẻ. Mặt khác, đoàn Nam Giang còn giới thiệu với du khách làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống Zơ Ra... Tất cả các chuỗi hoạt động này chính là một sự giao lưu văn hóa giữa các vùng, sự phong phú đa dạng của văn hóa xứ Quảng để du khách khám phá. 

Điểm nhấn của chương trình "Đêm văn hóa Cơ Tu tại Hội An" là màn trình diễn vũ điệu tân tung da dá - điệu múa truyền thống của người Cơ Tu và các nhạc cụ truyền thống. Trong mỗi đêm diễn, các đoàn lần lượt trình diễn qua các ngả phố cổ và dừng lại ở mỗi điểm khác nhau cùng với lời thuyết minh cho du khách hiểu thêm về điệu múa tân tung da dá là sự kết hợp giữa nam và nữ thường được biểu diễn trong các dịp lễ hội của người Cơ Tu nhằm thể hiện lòng biết ơn đến thần linh. Những âm thanh, nhạc điệu vang lên từ các nhạc cụ truyền thống đã mang đến hơi thở núi rừng hùng vĩ. Với trang phục thổ cẩm đậm đà sắc màu được biến tấu công phu, mỗi đội nghệ sĩ dân gian Cơ Tu đến từ ba huyện miền núi Nam Giang, Đông Giang, Tây Giang đã thật sự đưa "hương núi về phố" tại không gian phố Hội trong âm thanh rộn rã như đưa hương sắc đại ngàn núi rừng về đây tại Vườn tượng An Hội, Bảo tàng Di sản vô giá và trên những cung đường phố cổ đoàn đi qua.

Ông Đinh Hài  - Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Quảng Nam chia sẻ: "Việc chọn Hội An để tổ chức sự kiện này vì Hội An là trung tâm du lịch của tỉnh nên có sức lan tỏa, giới thiệu đến du khách trong và ngoài nước. Dù chỉ là bước đầu trải nghiệm để quảng bá du lịch miền núi Quảng Nam nhưng ba địa phương tạo ra những điểm nhấn quan trọng để quảng bá du lịch, chắc chắn du khách sẽ đặt chân đến để khám phá trên hành trình du lịch tại Quảng Nam. Dù mới chỉ là khởi đầu, nhưng thành công của "Đêm văn hóa Cơ Tu" đã tạo được hiệu ứng tích cực trong việc quảng bá, xúc tiến du lịch. Trong thời gian đến, Sở VH-TT&DL tỉnh Quảng Nam và TP Hội An tiếp tục xây dựng kế hoạch, tìm kiếm các nhà tài trợ và triển khai thực hiện hoạt động này. Đây được xem là một sản phẩm du lịch mới mang đậm hơi thở núi rừng tại không gian phố cổ Hội An. Từ đó, các đơn vị lữ hành sẽ thiết kế những tour để thu hút du khách đến khám phá cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, hay trải nghiệm những đặc sắc văn hóa của cư dân đồng bào Cơ Tu nơi nắng gió bạt ngàn không chỉ tại Đông Giang, Tây Giang và Nam Giang...

THẢO NGUYÊN