Mở đường cho công cuộc lên nắm quyền vào ngày 1-12 tới, tổng thống đắc cử Mexico đang có những chuyến công du lắng nghe và thu hút các ý tưởng để ngăn chặn bạo lực đang gia tăng. Ý tưởng táo bạo nhất sẽ là cân bằng giữa sự khoan hồng và trừng trị thích đáng tội phạm, với sự tập trung đặc biệt vào các nạn nhân và sự thật.

Được chọn làm tổng thống kế tiếp của Mexico với số phiếu cao trong cuộc bầu cử ngày 1-7, ông Andres Obrador không nhậm chức cho đến ngày 1-12. Tuy nhiên, với tỷ lệ giết người ở mức cao kỷ lục, ông Obrador có lẽ không được lãng phí thời gian. Vào tháng 8, ông đã bắt đầu chuyến công du trên cả nước nhằm mục đích phát triển một “hiệp ước hòa giải quốc gia”.

Những đề xuất táo bạo nhất của ông bao gồm ý tưởng chính phủ nên khoan  hồng cho những kẻ phạm tội thú nhận hành vi bạo lực và cam kết không lặp lại. Đó là một phần của nỗ lực rộng lớn để cải cách các tổ chức và tạo ra các lựa chọn mới cho thanh thiếu niên, gồm cả những người đã bị nhúng chàm.

Những đề xuất tha thứ trở thành một công cụ phổ biến ở một số quốc gia bạo lực, chẳng hạn như cuộc chiến của Colombia với Lực lượng Vũ trang Cách mạng Colombia (FARC) hoặc các quốc gia chìm trong xung đột kéo dài, chẳng hạn như thời kỳ hậu phân biệt chủng tộc apartheid ở Nam Phi. Tổng thống đắc cử Mexico đã nhấn mạnh vai trò cần thiết của công dân - ở mọi quốc gia - để giúp tạo điều kiện cho hòa bình và đảm bảo những bi kịch của những năm gần đây kết thúc và không lặp lại.

Cải thiện an ninh công cộng, cung cấp công lý, và khôi phục hòa bình xã hội đang nằm trọng tâm danh sách “phải làm” của vị lãnh đạo tương lai của Mexico. Ông Obrador hy vọng các chuyến đi lắng nghe của mình trong suốt 2 tháng tới sẽ bắt đầu một quá trình “chữa bệnh” cho đất nước. Nó cũng có thể thúc đẩy những sửa đổi cần thiết ở một đất nước mà cuộc bầu cử vừa qua phản ánh một sự mất niềm tin rất lớn của người dân về khả năng xử lý bạo lực và tham nhũng của chính phủ.

Kể từ năm 2014, các vụ giết người bạo lực ở Mexico đã “tăng đần đều”. Năm ngoái, Mexico chứng kiến tỷ lệ giết người cao nhất từng được ghi nhận, với hơn 29.000 người thiệt mạng. Và trong thập kỷ qua, hơn 35.000 người đã biến mất bí ẩn, có lẽ họ là nạn nhân của các tội phạm hình sự hoặc quan chức tham nhũng. Tội phạm gia tăng choáng ngợp và làm suy yếu cơ quan thực thi pháp luật và công lý của nước này. Đồng thời, hệ thống tư pháp của Mexico bị mất niềm tin, bất chấp những nỗ lực cải cách. Các cơ quan thực thi pháp luật được coi là tham nhũng và không hiệu quả. Theo một cuộc thăm dò năm 2017, khoảng 76% người Mexico cảm thấy không an toàn.

Ông Obrador đã cam kết giải quyết thành công bài toán khó nhằn này. Tất nhiên, nhiều người dân tin tưởng với những ý tưởng táo bạo của ông và đã chọn ông. Với khoảng 65% người Mexico hiện đang mong đợi sự an toàn và những tiến bộ khác, ông Obrador có nền tảng tốt để xây dựng. Đó là một nỗ lực xứng đáng.

THANH VĂN