(Cadn.com.vn) - Hồi tháng 12-2008, Tòa án xét xử tội ác của Khmer Đỏ do LHQ chủ trì (ECCC) cũng đã mở phiên tòa thứ nhất xét xử Ieng Sary, nguyên cựu Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao của chế độ Campuchia Dân chủ, cùng vợ là Yeng Thirith, cựu Bộ trưởng Công tác xã hội vì những tội ác của họ đối với dân tộc mình là làm cho gần 2 triệu người bị giết hại một cách dã man và tàn bạo.

Hơn thế, Ieng Sary cùng những nhà lãnh đạo của Khmer Đỏ khác như Pol Pot, Nuon Chea, Khieu Samphan đã biến Campuchia thành những cánh đồng chết, đất nước bị kiệt quệ về kinh tế, xã hội  bị tan rã nặng nề. Sau các phiên tranh tụng kéo dài và bào chữa của luật sư, ECCC ra phán quyết gia hạn thời gian giam giữ đối với Ieng Sary thêm 1 năm nữa để tiếp tục củng cố hồ sơ xét xử. Tuy nhiên, các luật sư bào chữa của ông Ieng Sary đã nhiều lần yêu cầu ECCC cho Ieng Sary được tại ngoại có điều kiện vì sức khỏe của ông này ngày càng suy yếu trong khi công tác điều tra hoàn tất hồ sơ tiến triển chậm.

Ieng Sary tại phiên tòa xét xử vào tháng 12-2008. Ảnh: Reuters

Ngày 30-1 vừa qua, ECCC ra thông cáo báo chí cho hay, tòa này đã ấn định mở phiên tòa thứ hai vào ngày 26-2 tới để xem xét và quyết định có cho Ieng Sary, cựu Ngoại trưởng Campuchia Dân chủ, đóng tiền bảo lãnh và được tại ngoại trong khi chờ ra tòa hay không. Liên quan tới ECCC, cùng ngày, Quốc vương Campuchia Norodom Sihamoni đã chính thức chấp thuận thẩm phán người Zambia, bà Florence Mwachande Mumba, làm thẩm phán dự bị tại ECCC. Bà Mumba, 60 tuổi, đã từng là thẩm phán của Tòa án Tối cao Zambia nhiều năm và là thẩm phán tại các phiên tòa hình sự quốc tế xét xử các tội phạm chiến tranh ở Nam Tư cũ và ở Rwanda. ECCC hiện nay có 31 thẩm phán và công tố viên, trong đó 10 thẩm phán và công tố viên dự bị gồm 5 người của Campuchia và 5 người nước ngoài.

Trong một diễn biến có liên quan, mạng điện tử của ECCC cho biết, 2 trong số 20 cuốn phim tư liệu mà Chính phủ Việt Nam vừa biếu tặng Trung tâm tư liệu Campuchia (DC-Cam) đã được 2 công tố viên nước ngoài của tòa đề nghị cho sử dụng làm bằng chứng buộc tội Duch, nguyên trưởng cai ngục nhà tù Toul Sleng dưới thời Campuchia Dân chủ. Những cuốn phim này đã ghi lại hình ảnh một cách chân thực, sống động về nhà tù Toul Sleng khi quân đội nhân dân Việt Nam vào giải phóng thủ đô Phnom Penh năm 1979. Hai công tố viên trên cho rằng đây là những tư liệu sinh động về sự thật ở trung tâm giam giữ và tra tấn người tàn bạo và khét tiếng này.

Hội đồng xét xử của ECCC tại Phnom Penh vào tháng 12-2008. Ảnh: AFP

Một trong 2 cuốn phim ghi lại hình ảnh xác tù nhân, trong đó có một vài thi thể bị chặt chân tay, hình ảnh các loại xà lim, công cụ tra tấn và các hình thức giam giữ khác. Còn cuốn phim thứ hai ghi lại hình ảnh một chiến sĩ quân đội nhân Việt Nam bế trên tay một đứa trẻ ốm lả và tay kia nắm tay 2 đứa trẻ khác đưa ra khỏi nhà tù Toul Sleng. Chánh án tòa ECCC, ông Nil Nonn, cho biết việc có cho sử dụng 2 cuốn phim nói trên làm bằng chứng buộc tội Duch hay không sẽ được các quan tòa quyết định tại phiên tòa sơ thẩm xét xử Duch vào ngày 17-2-2009 tới đây.

Lê Minh Châu