Hội nghị diễn ra từ ngày 19 đến 21-5, quy tụ lãnh đạo của các quốc gia phát triển nhất thế giới. Ngoài ra, tham dự còn có các lãnh đạo của các tổ chức lớn.

Thủ tướng nước chủ nhà Fumio Kishida đã nhấn mạnh sự cần thiết các nhà lãnh đạo G7 chứng kiến tận mắt hậu quả của việc sử dụng bom nguyên tử. Ông đã ấn định vấn đề giải trừ vũ khí hạt nhân là chủ đề chính trong chương trình nghị sự của hội nghị thượng đỉnh G7 lần này, coi đây là điểm khởi đầu cho tất cả nỗ lực giải trừ vũ khí hạt nhân trong tương lai.

Thủ tướng Kishida đã tuyên bố rằng thế giới đang chứng kiến những cuộc khủng hoảng lớn, làm lung lay nền tảng của trật tự quốc tế. Chính vì vậy, mục tiêu của hội nghị lần này là củng cố trật tự quốc tế dựa trên quy định của pháp luật, thể hiện sự quyết tâm mạnh mẽ của G7 trong việc bảo vệ trật tự này, đồng thời phản đối việc sử dụng vũ khí hạt nhân, phản đối việc sử dụng vũ lực để làm thay đổi hiện trạng.

Cần đạt được nhận thức chung trong một loạt vấn đề

Hội nghị G7 diễn ra trong bối cảnh thế giới đối mặt với những biến động phức tạp và khó lường. Giới chuyên gia cho rằng để giải quyết được những cuộc khủng hoảng hiện nay, G7 cần phải đạt được nhận thức chung trong một loạt vấn đề.

Một trong những ưu tiên hàng đầu của Nhật Bản là truyền tải thông điệp "xây dựng một thế giới không có vũ khí hạt nhân". Theo Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida, cần có các nỗ lực chính trị và ngoại giao để hiện thực hóa thông điệp này. Ông nhấn mạnh nền tảng của các nỗ lực chung là sự tin tưởng lẫn nhau và nền tảng của quan hệ tin cậy là sự minh bạch của các quốc gia đang sở hữu vũ khí hạt nhân.

G7 diễn ra trong bối cảnh các nước phương Tây ngày càng quan tâm đến châu Á cũng như sự gắn kết chặt chẽ của châu Á với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Thủ tướng Kishida nhấn mạnh các nỗ lực đơn phương làm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực đang diễn ra ở khu vực biển Hoa Đông và Biển Đông, vì vậy Đông Á đang ở trong một môi trường an ninh phức tạp và nghiêm trọng. G7 sẽ bày tỏ phản đối việc sử dụng vũ lực quân sự thay đổi hiện trạng. Tập trung chính sách đối ngoại để thúc đẩy một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở là "đại chiến lược của Nhật Bản".

Ngoài ra, sự hiện diện mạnh mẽ của Trung Quốc trên nhiều lĩnh vực được đánh giá là thách thức và quan ngại song cũng là yếu tố tích cực đối với các nước G7. Chính vì vậy, đối thoại và hợp tác với Trung Quốc trong những vấn đề như chống biến đổi khí hậu, là điều cần thiết. Thủ tướng Nhật Bản thừa nhận mỗi nước G7 có vị trí địa chính trị khác nhau nên quan điểm trong xử lý quan hệ với Trung Quốc cũng có khác biệt, tuy nhiên Nhật Bản đã và đang nỗ lực để đạt được thống nhất. Giới chuyên gia dự đoán G7 sẽ gửi đến Trung Quốc thông điệp chung, trong đó bày tỏ mong muốn Trung Quốc thực hiện trách nhiệm của mình với tư cách là thành viên của cộng đồng quốc tế.

Khủng hoảng Nga - Ukraine cũng là một chủ đề lớn. Tuyên bố chung của G7 sẽ bày tỏ quan điểm về việc chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine và cam kết sẽ nỗ lực hết sức để khôi phục hòa bình tại khu vực này. Các cuộc thảo luận tại Hiroshima sẽ đề cập đến cam kết hỗ trợ Ukraine và các biện pháp tiếp theo đối với Nga.

Bên cạnh những vấn đề an ninh, Hội nghị thượng đỉnh G7 dự kiến sẽ thảo luận về năng lượng sạch, biến đổi khí hậu, y tế toàn cầu, trí tuệ nhân tạo (AI) và tăng cường hợp tác đa phương… để thúc đẩy phục hồi kinh tế hậu đại dịch.

Ngoài vấn đề lạm phát và nguy cơ suy thoái, nền kinh tế toàn cầu vẫn đối mặt với những rào cản không thể vượt qua nếu các nước không hợp tác lành mạnh về thương mại và đầu tư. Xây dựng một thế giới nơi "các quốc gia xích lại gần nhau dựa trên lòng tin và tăng cường hợp tác dưới ngọn cờ thương mại tự do, không sa vào chủ nghĩa bảo hộ" là mục tiêu của G7.

Các nhà lãnh đạo G7 cũng sẽ thảo luận về biến đổi khí hậu, tìm cách thúc đẩy chuyển đổi xanh, hướng tới việc tạo ra những thay đổi mang tính đột phá với mục tiêu không để nỗ lực cắt giảm phát thải và tăng trưởng kinh tế rơi vào mối quan hệ đánh đổi.

Nhật Bản dự kiến cũng sẽ đề cập đến AI, đặc biệt trong bối cảnh lĩnh vực AI đang phát triển mạnh mẽ, trong đó có sự xuất hiện của ứng dụng ChatGPT

Trong nỗ lực thúc đẩy sự phục hồi kinh tế hậu đại dịch, Chính phủ Nhật Bản dự định sẽ thảo luận về tăng cường hợp tác giữa nhóm G7 với các nước mới nổi và đang phát triển. Hội nghị G7 lần này là cơ hội để thảo luận vấn đề hợp tác với các nước đang phát triển và mới nổi. Tokyo hy vọng các thảo luận này sẽ chứng tỏ G7 ngày càng tập trung vào hợp tác.

Ra tuyên bố chung về Ukraine

Ngày 19-5 - ngày làm việc đầu tiên của Hội nghị, G7 đã ra tuyên bố chung về Ukraine. Trong tuyên bố chung, các nhà lãnh đạo G7 cho biết sẽ tiếp tục thực hiện cam kết cung cấp viện trợ tài chính, nhân đạo, quân sự và ngoại giao theo đề nghị của Ukraine cho tới khi nào còn cần thiết, đồng thời áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt đối với Nga. Tuyên bố cũng kêu gọi Nga rút quân khỏi Ukraine.

Trước đó ít giờ, Mỹ và các đồng minh trong nhóm G7 đã thông báo các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào ngành sản xuất kim cương của Nga, cũng như các thực thể Nga có liên quan đến xung đột tại Ukraine.

Trong diễn biến đáng chú ý khác, hãng thông tấn AFP dẫn nguồn tin ngoại giao ngày 19-5 đưa tin Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ trực tiếp tham dự Hội nghị G7 lần này. Theo chương trình trước đó, Tổng thống Zelensky ban đầu được mời phát biểu trực tuyến tại Hội nghị thượng đỉnh G7 vào phiên họp ngày 21-5.

Theo TTXVN