Gặp máy trưởng tàu Phương Đông 2

Thứ bảy, 07/05/2016 11:11

(Cadn.com.vn) - Tôi tới thăm cựu chiến binh tàu không số Phan Nhạn tại nhà số 117, hẻm Lý Nam Đế, thành phố Nha Trang (Khánh Hòa). Câu chuyện vận chuyển vũ khí đầu tiên của ông làm tôi xúc động, tự hào... Lớn lên trên quê hương đất võ Bình Định, năm 1950, Phan Nhạn tham gia cách mạng. Năm 1954 ông tập kết ra Bắc, được cấp trên cho đi học văn hóa và đào tạo lớp cơ điện hàng hải. 8 năm sau ông về nhận nhiệm vụ ở đoàn 759, tiền thân của Lữ đoàn 125 Hải quân, nơi huấn luyện và xuất phát của những con tàu không số huyền thoại.

Cựu chiến binh Phan Nhạn thăm lại chiến trường xưa.

Tại bến K15 Đồ Sơn, 23 giờ ngày16-10- 1962, chuyến tàu gỗ Phương Đông 2 xuất phát. Trước lúc lên đường, các đồng chí Phạm Văn Đồng, Phạm Hùng, Trần Văn Trà, Phan Trọng Tuệ, Ung Văn Khiêm đến tiễn đoàn. Anh Hai Hùng nói: "Các đồng chí chuẩn bị thực hiện một nhiệm vụ vô cùng lớn lao, vinh quang và nguy hiểm, phía trước miền Nam và quân giải phóng đang từng ngày, từng giờ ngóng chờ các đồng chí". Cái bắt tay, ôm hôn nồng ấm của họ như tiếp thêm sức mạnh và lòng vững tin cho cán bộ, chiến sĩ đoàn tàu. Thay cho điều muốn nói, 9 trái tim cùng hướng lên trước lá cờ Tổ quốc, giơ cao cánh tay rắn rỏi và đồng thanh hô: "Quyết tâm!". Những gương mặt còn rất trẻ như Nguyễn Hấn, Tư Đạo, Nguyễn Ngọc, Huỳnh Văn Lân... hùng hồn ra trận với bầu máu nóng hôi hổi tuổi đôi mươi và thuyền trưởng Nguyễn Giạt đã từng tham gia đoàn quân Nam Tiến. Chuyến đi có ba đồng chí quân giải phóng quê ở Nam Bộ là Năm Công, Sáu Danh, Ba Trung làm hoa tiêu cho đoàn.

"Sau hơn 2 ngày, 3 đêm đi biển, luồn lách, tránh tàu địch, đến vĩ tuyến 17 thì đoàn bị mất liên lạc với đất liền"-ông Nhạn kể, gương mặt đầy xúc động. Lúc đó Chi bộ triệu tập cuộc họp, thuyền trưởng thông báo "máy vô tuyến điện bị sự cố, đoàn quay về hay tiếp tục lên đường"? Mọi người quyết tâm " lên đường!". Thông suốt tư tưởng, tàu chuyển phương án: ngày ngụy trang giả danh tàu đánh cá, đêm len lỏi và tăng tốc di chuyển nhanh. Thời tiết phương Nam vào mùa gió chướng, sóng to cấp 5 cấp 6, anh em không nấu ăn được, chỉ có lương khô và nước để cầm hơi. 18 giờ ngày thứ năm, tàu đã qua Cù Lao Thu, Phan Thiết. Đến 22 giờ 30, thủy thủ trực máy phát hiện từ xa 3 chiếc tàu tuần của Mỹ ngoài khơi xa đang lao về phía Bắc. Toàn tàu hội ý và nhận định tình hình,có thể tàu mình bị địch phát hiện, nghi ngờ. Lệnh sẵn sàng chiến đấu, tầm nhìn xa cự ly giữa hai bên khoảng hơn 5 hải lý. Thuyền trưởng Giạt ra lệnh: "phải 45 độ, tất cả vào vị trí sẵn sàng chiến đấu!". Sau hơn 20 phút tình hình trở lại bình thường bởi tàu địch không phát hiện được, vì tàu mình không bật đèn...

Ảnh chụp cùng đồng đội năm 1965 (Phan Nhạn ngồi giữa).

Sau chút đỏng đảnh cưỡi ngựa xem hoa của bọn chúng, tàu Phương Đông 2 vẫn lặng thầm rẽ sóng. Lúc đó gần 0 giờ, trăng cuối tuần ảm đạm. Người ngủ, người thức, chỉ thương mấy anh em miền Bắc chưa quen sông nước. Còn anh Nhạn vốn là dân vùng biển nên việc bơi lội, chèo thuyền là sở trường nên được anh em đồng đội đặt cho cái tên "Rái cá biển". Một chút tò mò, tôi hỏi người máy trưởng về công việc của ông trên mỗi con tàu, ông vỗ vai tôi nói: "Bộ phận máy là trái tim của con tàu, không thể ngừng đập. Tổ máy thường có hai người để đảm bảo kĩ thuật, bao quát phần cơ điện, theo dõi công suất hoạt động... vì thế người trực máy không được lơ là. Máy trưởng tàu không số, lúc chiến đấu là tổ trưởng tổ bộc phá, tham gia chiến đấu và sẵn sàng chờ lệnh khi bất khả kháng".

Rồi giọng anh trầm xuống khi kể về chuyến tàu vào bãi Ngang ở Quảng Ngãi của tàu 41, ông và thuyền trưởng Hồ Đắc Thạnh là người cuối cùng bơi vào bờ sau khi đã làm nhiệm vụ điểm hỏa hủy tàu. Trở lại chuyến đi, sau 7 ngày lênh đênh trên biển, sáng 22-10, tàu đến vùng biển Cà Mau. Bữa cơm cuối cùng được nấu ra, đã 5 ngày anh em chưa được hạt cơm vào bụng. Dẫu vậy vẫn chưa hết lo âu. Lúc đó hơn 3 giờ chiều. Lợi dụng cơn mưa bất chợt, tàu chuyển hướng vào bờ. Lại nỗi lo nữa. Sắp vô bến rồi mà đoàn vẫn chưa bắt được tín hiệu bến. Toàn tàu căng mắt dõi về bốn hướng cảnh giác và tìm đồng đội. 4 giờ 15, anh em phát hiện có một chiếc ghe đánh cá, thấy tàu mình họ bỏ chạy. Tàu tăng tốc đuổi theo, cặp bám được ghe của họ. Biết là tàu của đằng mình, chiếc thuyền dẫn đoàn vào được Lạch Gềnh Hào. Lúc đó là 5 giờ ngày 23-10. Đồng chí Tư Đức, Quân khu 9, thủ trưởng đơn vị 962 ra đón đoàn, tâm sự: "Đã mấy ngày nay tàu của chúng tôi cứ đêm ngày vào ra phía mũi dõi tìm, lòng cồn cào âu lo lắm"...

Chuyến đi đầu tiên ấy là một kỷ niệm thiêng liêng, đáng nhớ trong cuộc đời máy trưởng Phan Nhạn. Chuyến ấy, tàu Phương Đông 2 đã đưa 25 tấn vũ khí về Vàm Lũng, Cà Mau. Với 15 chuyến hành quân trên biển, đồng đội viết tặng Phan Nhạn mấy câu thơ ... "Tàu có số, có tên sao gọi là tàu không số / Anh sinh ra trong mùa bão tố / Và lớn lên trên biển đảo quê hương / Người máy trưởng thân yêu vững chãi kiên cường / Với đồng đội sắt son lòng dung dị / Thương cánh nhạn những đêm trăng lặng lẽ - lặng thầm nhớ thương cánh phượng đỏ quê nhà ...". Vâng, Hải Phòng thân yêu nơi đã cho ông tình yêu và nỗi nhớ, mảnh đất Kiến An thành hơi thở thêm ấm lòng người lính qua những chặng đường. Cô dân quân đất cảng đã cùng ông dệt thành mối tình chung thủy, dẫu người vợ hiền ấy đã sớm ra đi. Lấy công việc làm niềm vui, dẫu tuổi cao sức yếu ông vẫn tham gia hoạt động xã hội. 20 năm liên tục ông Nhạn là khóm trưởng, tổ trưởng tổ dân phố. Hiện ông là trưởng ban liên lạc Đoàn tàu không số tỉnh Khánh Hòa.

Duy Hoàn