(Cadn.com.vn) - Lực lượng an ninh Iraq dưới sự hỗ trợ của Mỹ sáng 23-2 đã tấn công sân bay Mosul và căn cứ quân sự Ghozlani gần đó. Sân bay Mosul thất thủ là chiến tích quan trọng tạo đà đánh bật IS khỏi tây Mosul. Đối với quân đội và chính phủ Iraq, giành được Mosul có thể báo hiệu sự kết thúc của "Vương quốc Hồi giáo" tự xưng mà IS tuyên bố thành lập ở nước này. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi quan trọng xung quanh chiến dịch này.

Cuộc chiến khốc liệt?

Cuộc chiến giành lấy tây Mosul có thể sẽ khó khăn hơn so với nửa phía đông của thành phố, mà quân đội Iraq giành lại trong 2 tháng chiến đấu. Hình ảnh vệ tinh cho thấy, phòng thủ của IS ở đây dày hơn và  xe bọc thép không thể tiến vào các ngõ hẻm trong thành phố. Tuy nhiên, lực lượng đặc biệt của Iraq đã có nhiều kinh nghiệm khi chiến đấu ở phía đông. Trong khi đó, để hỗ trợ, không quân Mỹ thực hiện các cuộc không kích nhắm vào các mục của IS trong thành phố.

Giai đoạn này của cuộc chiến có sự khác biệt lớn so với trước. Khi đông Mosul bị tấn công, IS có thể bỏ chạy sang phía tây. Nhưng hiện giờ, chúng phải co cụm lại, bởi các tuyến đường chạy thoát qua sa mạc và Syria bị lực lượng bán quân sự Iraq chặn lại. Chúng phải đầu hàng hoặc chết. Điều này khiến trận chiến khốc liệt hơn bao giờ hết.

Dân thường sẽ ra sao?

Khoảng 750.000 dân thường đang mắc kẹt giữ cuộc chiến. Tất cả các cây cầu phía đông và phía tây Mosul đều bị phá hủy. Thoát về phía nam sẽ rất nguy hiểm.

Trong khi đó, nguồn thực phẩm đang cạn kiệt. Văn phòng điều phối các vấn đề nhân đạo của LHQ (OCHA) cho biết: "thực phẩm và nhiên liệu tiếp tục cạn kiệt, người dân phải đốt đồ đạc và rác để sưởi ấm. Chợ và cửa hàng đóng cửa, nguồn nước khan hiếm, điện bị cắt ở nhiều nơi". Trong cuộc chiến ở phía đông, khoảng 180.000 người phải di dời, với các trại tạm được dựng bên ngoài thành phố. Cuộc chiến kéo dài ở phía tây sẽ để lại những hậu quả tồi tệ hơn. Theo OCHA, hiện chỉ có chỗ trú ẩn cho khoảng 60.000 người.

Iraq có đủ quân?

Để nhổ tận gốc IS khỏi tây Mosul, quân đội Iraq phải triển khai nhiều đơn vị tinh nhuệ ở phía đông. Theo các nhà quan sát phương Tây, số quân còn lại hiện nay ít kinh nghiệm và  không có tính kỷ luật cao.

Một loạt các vụ đánh bom tự sát xảy ra ở đông Mosul kể từ khi IS bị đẩy lui qua sông Tigris. Các quan chức Iraq lo ngại vẫn còn nhiều phần tử IS đang lẫn trốn tại đây. Kịch bản tồi tệ nhất là các cuộc đụng độ bùng nổ trở lại ở phía đông, buộc các đơn vị Iraq phải chia quân chiến đấu trên hai mặt trận cùng một lúc.

Lực lượng an ninh Iraq tham gia vào cuộc chiến giành lại tây Mosul. Ảnh: CNN

Tiếp theo là gì?

Xem xét bức tranh lớn hơn, một khi Iraq giành chiến thắng, nước này  sẽ bắt tay vào tái thiết và hòa giải. Nhiều khu vực rộng lớn ở đông Mosul bị tàn phá, hàng ngàn ngôi nhà chỉ còn lại đống đổ nát, nhiều cơ sở hạ tầng bị hủy hoại. An ninh phải được khôi phục nếu muốn người dân quay về. Chi phí này có thể lên đến hàng tỷ USD.

Các quan chức người Kurd lo ngại, một khi giành được Mosul, lợi ích của Mỹ trong khu vực sẽ khô héo, mặc dù các lãnh đạo cao cấp trong chính quyền mới cam kết "quan hệ chiến lược Mỹ-Iraq" sẽ tiếp tục. Nhà phân tích Michael Knight cho rằng, Mỹ phải cam kết hợp tác an ninh trong ít nhất 3 năm tiếp theo để củng cố những thành quả mà họ giành được ở Mosul và nhiều nơi khác.

Đẩy lui IS tại Iraq?

Giải phóng Mosul có thể là hình mẫu về việc phối hợp các nguồn lực ở Iraq. Tuy nhiên, chủ nghĩa bè phái, tham nhũng và gần đây nhất là giá dầu giảm đang đưa Iraq trở lại đôi chân khập khiễng. Thậm chí nếu IS bị đẩy lui hoàn toàn khỏi Mosul, gốc rễ của chúng ở Iraq không thể bị tiêu diệt. Chúng sẽ cố gắng trở lại, có thể bằng các cuộc nổi dậy trong cộng đồng người Sunni ở miền bắc Iraq. Quan chức tình báo người Kurd, Lahur Talabani, cho rằng, thậm chí nếu IS "bốc hơi", một nhóm khác sẽ nổi lên dưới một cái tên khác và với quy mô khác.

 An Bình
(Theo CNN)