(Cadn.com.vn) - Khoảng mấy tuần trở lại nay, nhiều người dân ở Bình Định có mặt ở một số vùng biển của TT-Huế để khai thác giun biển (một số địa phương gọi là sâu đất, con cạp đất, địa sâm...) bán cho các thương lái đưa đi Trung Quốc. Mỗi ki-lô-gam giun biển có giá 50 ngàn đồng, nếu phơi khô có giá 800 ngàn đồng/kg. Trung bình, mỗi ngư dân đào được 5-7 kg giun biển/ngày.

Khai thác "ồ ạt"

Anh Trần Vinh-một ngư dân ở xã Quảng Công, H. Quảng Điền (TT-Huế) cho biết, khoảng một tháng trở lại nay, tại bờ biển xã Quảng Công, ngày nào cũng có khoảng 25-30 người đi đào giun biển. Dụng cụ đánh bắt chủ yếu là cây thuổng bằng sắt. Người bắt chỉ nhìn lỗ trên vũng bùn, đoán hang của loài giun biển sau đó đào. Thường, bắt giun biển vào buổi trưa và tầm 4 giờ chiều hàng ngày, bởi giờ đó thủy triều hạ. Anh Lương Văn Cảnh (trú xã Phước Sơn, tỉnh Bình Định), một người khai thác giun biển đến từ H. Phù Cát (Bình Định) bật mí: "Muốn khai thác giun biển đạt số lượng nhiều thì phải chờ, lúc nào thủy triều hạ mới có thể đánh bắt được. Bình quân mỗi ngày khai thác 5-7kg, với giá thu mua tại chỗ 50 ngàn đồng/kg". Anh Cảnh cho biết, cách đây khoảng một năm, một số thương lái ở Bình Định tìm đến các vùng biển của tỉnh này, rồi hỏi mua giun biển. Từ đó, nhiều người dân theo nghề này. Ban đầu, họ đi đào giun biển dọc theo các tỉnh Phú Yên, Quảng Nam, TP Đà Nẵng, rồi cách mấy tháng, họ bắt đầu dạt ra Huế và đi dọc các vùng biển.

Giun biển mà người dân đào được ở bãi biển xã Quảng Công (ảnh chụp sáng 24-6)

Không chỉ ở xã Quảng Công, tại bờ biển xã Phú Hải, xã Phú Thuận (H. Phú Vang, TT-Huế) cũng xuất hiện tình trạng người dân ngoại tỉnh đến xới tung các bãi cát để đào giun biển. Trước tình trạng người dân kéo đến khai thác giun biển một cách ồ ạt, có nguy cơ ảnh hưởng đến tình hình trật tự trị an, UBND xã Quảng Công yêu cầu những người này đăng ký tạm trú. Đến sáng 24-6, đã có 16 người trú tại tỉnh Bình Định đến UBND xã Quảng Công xin đăng ký tạm trú để khai thác giun biển.

Từ chỉ dẫn của anh Đào Văn Năm (trú H. Tuy Phước, Bình Định), chúng tôi tìm gặp thương lái trực tiếp thu mua là bà Trần Thị Lệ tại bãi biển xã Quảng Công. Theo bà Lệ, khi người dân bắt được giun biển, bà trực tiếp gom hàng. Sau một vài ngày gom hàng đủ xe tải, bà chở ra Lạng Sơn, sau đó bán cho các thương lái ở Trung Quốc. Tuy nhiên, khi hỏi bà Lệ, thương lái Trung Quốc mua giun biển để làm gì thì bà Lệ lắc đầu, không biết. Theo bà Lệ, trước đây, thương lái ở Trung Quốc qua đặt vấn đề mua hàng, họ chỉ nói con giun biển rất bổ, có giá trị dinh dưỡng cao còn cụ thể chế biến hay sản xuất thế nào thì bà hoàn toàn không biết. Bà Lệ còn cho biết thêm, có những thời điểm, hàng khan hiếm, thương lái Trung Quốc hối thúc; đôi lúc hàng hiếm, họ sẵn sàng tăng giá.

Một người dân đào giun biển đến từ Bình Định đang xẻ giun phơi khô để bán với giá cao.

Cơ quan chức năng cần vào cuộc

Việc người dân ngoại tỉnh kéo đến các vùng biển TT-Huế khai thác loại hải sản-giun biển một cách ồ ạt để trực tiếp bán cho các đầu nậu người Việt Nam, sau đó những người thu mua lại bán sang Trung Quốc đang diễn ra một cách công khai. Tuy nhiên, chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng không hề hay biết, giun biển được xuất đi để làm gì.

Ông Nguyễn Đính, Chủ tịch UBND xã Quảng Công (H. Quảng Điền) thừa nhận: "Tình trạng người dân các vùng khác đổ về địa phương để tìm bắt giun biển diễn ra trong thời gian nửa tháng nay khiến bà con nuôi trồng thủy sản cao triều ở đây rất lo lắng. Phía xã đã cho người xuống kiểm tra, trước mắt đã làm thủ tục tạm trú cho những người này để quản lý trên địa bàn. Về lâu dài, việc khai thác ồ ạt con giun biển ở các bãi bồi vùng ven phá, ven biển chắc chắn có ảnh hưởng đến 130 ha vùng nuôi trồng thủy sản của xã làm ảnh hưởng đến độ ẩm trong đất cũng như cạn kiệt nguồn tài nguyên của địa phương". Tương tự, bà Lê Thị Mẫn, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Hải (H. Phú Vang) cũng lo ngại việc khai thác giun biển rất gần với vùng nuôi tôm cao triều vốn "nhạy cảm", nếu đào sâu, ồ ạt chắc chắn ảnh hưởng đến việc nuôi trồng thủy sản...

Khai thác giun biển ồ ạt sẽ ảnh hưởng đến nuôi trồng thủy sản.

Trao đổi với P.V, ông Nguyễn Việt Hùng, Chi cục trưởng Chi cục bảo vệ Môi trường TT-Huế cho biết: "Vùng Quảng Điền là vùng phân bố khá lớn loài giun biển. Việc khai thác giun biển ồ ạt, số lượng lớn và tự phát như thế sẽ ảnh hưởng đến tài nguyên đất, nước cũng như đa dạng sinh học. Sau khi khai thác xong để lại lỗ, hang nhiều trên bờ bãi về lâu dài sẽ gây xáo trộn, ô nhiễm môi trường cục bộ, ảnh hưởng vùng sinh thái bên cạnh, chủ yếu là các vùng nuôi trồng thủy sản. Đó là chưa nói đến có thể gây xung đột vì lợi ích kinh tế của người dân địa phương với người vùng khác đến khai thác".

Thiết nghĩ rằng, trong khi tìm hiểu giun biển được xuất qua Trung Quốc nhằm mục đích gì thì chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng cần vào cuộc, ngăn chặn nạn khai thác giun biển một cách "ồ ạt" nhằm hạn chế tối đa những thiệt hại có thể xảy ra do hậu quả khai thác để lại.

Hải Lan