(Cadn.com.vn) - nh phố cổ Hama thuộc miền bắc Syria trong những ngày qua trở thành tâm điểm chú ý của thế giới khi lần thứ hai trong lịch sử trở thành “nạn nhân” của một cuộc trấn áp đẫm máu của dòng họ Assad.

Hama vốn “nổi tiếng” có bề dày lịch sử về tình hình bạo lực. Hama đã từng vượt qua các cuộc tuần hành của người La Mã và Byzantine, sự chiếm đóng và tàn phá của người Thổ Nhĩ Kỳ, Mông Cổ cũng như sự tàn bạo của các cuộc Thập Tự Chinh. Nhưng không ai trong số những kẻ xâm lược có xe tăng, pháo hạng nặng và sức mạnh không quân hùng mạnh như chính quân đội của Tổng thống Bashar Assad khi họ tiến vào bên trong thành phố.

Hama hiện đang sùng sục bởi những đàn áp đẫm máu của chính những lực lượng quân đội trung thành với Tổng thống Bashar Assad, nhằm “nhổ cỏ tận gốc” những người biểu tình yêu cầu ông Assad từ chức. Hama chìm trong những ngày bắn giết và pháo kích khiến gần 200 thường dân thiệt mạng, theo các nhóm nhân quyền. Tuy nhiên, BBC ngày 5-8 dẫn lời Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton cho biết, số người chết trong các cuộc đàn áp của quân đội Syria đã lên đến 2.000 người. “Chính phủ Syria phải chịu trách nhiệm cho 2.000 người đã chết vì bị trấn áp. Tổng thống Assad đã mất tính hợp pháp”.

Xe tăng chạy rầm rầm trên đường phố Hama. Ảnh: AP

Ở Quốc hội Mỹ, các nghị sĩ kêu gọi chính quyền của Tổng thống Obama thúc đẩy các biện pháp mạnh mẽ thay đổi chế độ ở Syria để ổn định nước này và hiện đã coi ông là nguyên nhân chính gây mất ổn định ở quốc gia Trung Đông này. “Đây là lúc có thể nói thẳng rằng Syria sẽ tốt đẹp hơn nếu không có ông Assad”, một nghị sĩ phát biểu. Trong khi đó, Tổng thống Nga Dmitry Medvedev cảnh báo, Nga có thể có “một số quyết định” nếu Tổng thống Assad không tìm được ngôn ngữ chung với phe đối lập.

Ngày 5-8, nhiều người dân nhìn thấy hàng chục xe tăng tiến vào Quảng trường Assi ở trung tâm của thành phố 800.000 dân này. Thành phố Hama tiếp tục bị phong tỏa. BBC dẫn lời một người dân Hama rằng, ông tin rằng một cuộc thảm sát kinh khủng đang diễn ra và rằng ông đã nhìn thấy xác người chất đống ở nhiều khu vực khác nhau của thành phố.

“Cứ tiếp tục như thế này không phải là cách bền vững. Ông ta (Tổng thống Assad) và họ (chính phủ Syria) không thể tiếp tục làm như thế, không thể tiếp tục giết hại người dân mình”, Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon nói

Tuy nhiên, Hama vốn không quá xa lạ với những cuộc trấn áp tàn bạo như thế. Phần lớn người Sunni sinh sống ở thành phố này từng bị “diệt chủng” trong cuộc tấn công vào năm 1982 khi cha của Tổng thống Assad hiện nay, cựu Tổng thống Hafez Assad quyết định dập tắt ngay lập tức cuộc nổi dậy đang nhen nhóm do Tổ chức Anh em Hồi giáo đứng đầu.

Năm 1982, cuộc tắm máu bắt đầu khi lực lượng an ninh Syria lùng sục khắp thành phố Hama để tìm ra nơi ẩn náu của Tổ chức Anh em Hồi giáo - một tổ chức ngoài vòng pháp luật phản đối các chính sách thế tục của Tổng thống Assad cha. Các thành viên của Tổ chức Anh em Hồi giáo đã tấn công những ngôi nhà của các quan chức Đảng Baath cầm quyền và trạm cảnh sát. Khi các phiến quân kêu gọi một cuộc nổi dậy chống chính quyền trên loa phóng thanh ở đỉnh tháp của thành phố Hama, chính phủ đáp lại bằng một lệnh trấn áp đẫm máu.

Khu phố cổ bị niêm phong, trực thăng vũ trang đã tấn công quân nổi dậy từ các làng ngoại thành và pháo hạng nặng cũng được dùng đến. Cuộc chiến luẩn quẩn từ nhà này sang nhà khác. Chính phủ Tổng thống Assad cha sau đó tuyên bố phát hiện ra một nơi cất giấu 1.000 súng máy. Một số nhà quan sát cho rằng, số vũ khí này do những phần tử chống chính quyền Syria ở Jordan, Iraq và Lebanon đã cung cấp cho lực lượng nhằm chuẩn bị cho một cuộc tổng tấn công.

Tất nhiên, quy mô của cuộc thảm sát hiện nay không thể cạnh tranh với thời điểm hai thập kỷ trước - 10.000 - 20.000 thường dân chết ở Hama và phần lớn thành phố cổ này bị san phẳng. Nhưng, cả hai đều giống nhau về hình thức trấn áp. Cũng giống như năm 1982, chế độ Assad cũng đổ lỗi cho sự bất ổn của Syria là do các phần tử Hồi giáo cực đoan và các “băng nhóm tội phạm” dưới sự giúp đỡ của các thế lực nước ngoài. Tuy nhiên, vấn đề hiện nay là chính quyền Tổng thống Assad thậm chí mở rộng quy mô các vụ tắm máu trên đường phố đến Dara’a, Jisr al-Shoghour, Latakia, Homs và những nơi khác. Những người thoát ra được mô tả, tình hình còn tệ hơn năm 1982.

Trúc Linh