Ngày 27-12, Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono cho rằng, mọi nỗ lực sửa đổi thỏa thuận giữa nước này với Hàn Quốc về vấn đề “phụ nữ mua vui” đạt được hồi cuối năm 2015 sẽ là hành động không thể chấp nhận được và khiến các mối quan hệ khó kiểm soát. Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh Hàn Quốc có thể sửa đổi lại thỏa thuận này vì bị chỉ trích về những nhượng bộ bí mật với Tokyo.

Tượng “phụ nữ mua vui” trước Lãnh sự quán Nhật Bản ở Busan, Hàn Quốc.    Ảnh: AP

Ngày 27-12, nhóm quan chức và chuyên gia Hàn Quốc có nhiệm vụ rà soát hiệp định giữa nước này và Nhật Bản về phụ nữ mua vui đạt được vào cuối năm 2015 công bố thông tin bất ngờ: chính phủ lúc đó của cựu Tổng thống Park Geun-hye đã che giấu một phần của hiệp định trên nhằm tránh bị chỉ trích về những nhượng bộ bí mật với Tokyo.

Không lắng nghe nạn nhân

2 tháng sau khi lên nắm quyền lãnh đạo Hàn Quốc, Tổng thống Moon Jae-in thành lập nhóm đặc nhiệm gồm các quan chức chính phủ và các chuyên gia về lịch sử và quan hệ với Nhật có nhiệm vụ xem xét lại thỏa thuận bị chỉ trích nhiều nhất dưới thời cựu Tổng thống Park Geun-hye.

Sau nhiều tháng nghiên cứu về thỏa thuận không được lòng dân này, nhóm đặc nhiệm cho biết chính quyền cựu Tổng thống Park đã không có những nỗ lực đầy đủ trong việc lắng nghe các nạn nhân, trước khi ký kết thỏa thuận. Nhóm kêu gọi chính phủ hiện nay đưa ra cách tiếp cận lâu dài hơn để giải quyết vấn đề mang tính lịch sử trên, với lập luận rằng các cuộc thương lượng theo hướng “cho và nhận” hay thỏa hiệp chính trị sẽ không thể là giải pháp cuối cùng. Ngoại trưởng Kang Kyung-wha đã cúi đầu bày tỏ sự hối tiếc khi thỏa thuận này đã thiếu ý kiến của những người liên quan. Bà cho biết, chính phủ đã chấp thuận những phát hiện của nhóm công tác đặc biệt này. Bà Kang cho biết, chính phủ sẽ hành động cẩn thận khi xem xét bất kỳ tác động nào có thể có đối với mối quan hệ giữa Hàn - Nhật”.

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono cho rằng, mọi nỗ lực sửa đổi thỏa thuận giữa nước này với Hàn Quốc về vấn đề “phụ nữ mua vui “đạt được hồi cuối năm 2015 sẽ là hành động không thể chấp nhận được và khiến các mối quan hệ khó kiểm soát. Trong thông báo của mình, ông Kono cũng cho rằng, thỏa thuận Nhật - Hàn là một thỏa thuận giữa hai chính phủ và là văn kiện được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Bí mật nhượng bộ

Hàn-Nhật đạt được thỏa thuận này vào ngày 28-12-2015, theo đó hai bên đã đồng ý giải quyết dứt điểm và không thể đảo ngược vấn đề “phụ nữ mua vui”. Đổi lại Tokyo phải xin lỗi vì những hành động trước đây và đồng ý đóng góp 1 tỷ yen (8,9 triệu USD) cho quỹ hỗ trợ nạn nhân.

Tuy nhiên, thỏa thuận này vấp phải những chỉ trích mạnh mẽ từ các nạn nhân và các nhóm công dân, những người cho rằng, lời xin lỗi của Nhật là không chân thành và chính phủ đã không tham vấn họ trước khi ký thỏa thuận. Một số kêu gọi thương lượng lại hoặc thậm chí hủy bỏ thỏa thuận. Nhóm đặc nhiệm cũng xác nhận những lời đồn đoán rằng chính phủ đã thỏa hiệp quá nhiều trong các cuộc đàm phán và thực tế này không được công khai nhằm giảm thiểu sự phản đối của người dân. Theo phần thỏa thuận không được tiết lộ, Tokyo yêu cầu Seoul không hỗ trợ các nhóm công dân liên quan khi họ than phiền về thỏa thuận và yêu cầu kế hoạch chi tiết về việc dỡ bỏ bức tượng “phụ nữ mua vui” trước Đại sứ quán Nhật tại Seoul. Tokyo từng yêu cầu dỡ bỏ bức tượng trên cơ sở đó là một phần của thỏa thuận năm 2015. Seoul phủ nhận thỏa thuận như vậy, cho biết chính phủ không có quyền làm như vậy vì bức tượng được các nhóm dân sự xây dựng. Tuy nhiên, Hàn Quốc hứa sẽ nỗ lực “thuyết phục” các nhóm công dân, trong khi nỗ lực giải quyết vấn đề bức tượng thông qua tham vấn với các tổ chức có liên quan.

AN BÌNH