Hàng loạt dự án giao thông đầu tư công mang tính động lực của Đà Nẵng đang chậm tiến độ vì vướng mặt bằng.Trong số đó, có những dự án thi công dai dẳng không thể hoàn thành chỉ vì vướng vài hồ sơ mặt bằng, thậm chí có dự án nếu không kịp tiến độ để giải ngân sẽ bị rút vốn về Trung ương. Trong bối cảnh kinh tế suy giảm vì dịch bệnh phải thúc đẩy mạnh đầu tư công thì những vướng mắc mặt bằng đang là trở ngại lớn nhất cho tiến độ giải ngân đầu tư công.

Nhiều dự án giao thông ở Đà Nẵng đang chậm tiến độ vì vướng mặt bằng.

Nhiều dự án dù đã triển khai từ rất lâu nhưng dẫm chân tiến độ vì vướng mặt bằng. Xác định đây là nút thắt vướng nhất cần phải tháo gỡ để đẩy nhanh tiến độ các công trình trọng điểm nên ngay từ đầu năm TP đã có Quyết định số 345 giao nhiệm vụ đền bù giải tỏa (ĐBGT) cho từng đơn vị, theo từng mốc thời gian cụ thể với 244 dự án. Bên cạnh đó, TP cũng có Quyết định 5999 đẩy nhanh giải ngân vốn xây dựng cơ bản, trong đó cũng giao tiến độ ĐBGT cho từng dự án, đơn vị. Tuy vậy, tới nay, hàng loạt dự án vẫn chậm ĐBGT, chậm tiến độ, nhất là các dự án về giao thông. Cụ thể, dự án đường và cầu qua sông Cổ Cò đã khởi công từ đầu tháng 2-2020, hiện nhà thầu đang triển khai thi công vét và đắp nền đường từ đường Trần Quốc Vượng đến sông Cổ Cò (khoảng 12 ngàn m3), triển khai các cống hộp ngang đường, các cấu kiện đúc sẵn. Tuy nhiên, dự án này cũng đang vướng về mặt bằng khi có 6 hộ dân đã nhận tiền, bàn giao mặt bằng nhưng vẫn cản trở thi công với lý do đề nghị hỗ trợ cây cối, hoa màu; 8 hộ dân chưa nhận tiền và 1 hộ chưa chấp nhận kiểm định. Tương tự, dự án đường vành đai phía Tây 2 cũng khởi công đầu tháng 2-2020, nhà thầu đang thi công nền đường trong phạm vi có mặt bằng. Riêng với phần mặt bằng cần ĐBGT tổng 1605 hồ sơ (785 hồ sơ mới và 820 hồ sơ trùng lắp với các dự án khác) 2 tháng nay vẫn dẫm chân tại chỗ, BQL dự án vẫn đang kiểm đếm hồ sơ.

Không chỉ 2 dự án giao thông nêu trên mới khởi công chậm tiến độ ĐBGT mà nhiều dự án giao thông khác dù đã khởi công, thi công thời gian dài song cũng đang đứng vì vướng mặt bằng. Đơn cử dự án cải tạo nâng cấp tuyến đường liên xã Hòa Phú- Hòa Ninh tổng mức đầu tư hơn 155 tỷ đồng (kế hoạch hoàn thành vào cuối 2020). Theo quyết định 345 của TP hết quý I – 2020 sẽ hoàn thành 70 hồ sơ ĐBGT, tuy nhiên tới tháng 5-2020  mới bàn giao được 5/189 hồ sơ.  Dự án đường vành đai phía Tây đoạn từ QL14B đến đường Hồ Chí Minh (giai đoạn 1) tổng mức đầu tư 750 tỷ đồng (hoàn thành vào cuối tháng 4-2021), hiện mới bàn giao 803/1561 hồ sơ ĐBGT. Đặc biệt, dự án tuyến đường 45m nối từ Lê Hữu Trác đến Nguyễn Văn Thoại, theo kế hoạch đến quý II-2020 hoàn thành ĐBGT 40 hồ sơ, tuy nhiên đến nay vẫn chưa khởi công do vướng ĐBGT.

Có lẽ điển hình của những vướng mắc mặt bằng dẫn tới chậm tiến độ thi công phải kể đến dự án đường ven sông Tuyên Sơn- Túy Loan. Đây là dự án giao thông trọng điểm của TP với tổng mức đầu tư hơn 571 tỷ đồng, thời gian hoàn thành vào cuối năm 2020. Từ khi khởi công, các đơn vị thầu đã tập trung nhân lực, đẩy nhanh tiến độ thi công khu vực có mặt bằng. Tuy nhiên, càng đến giai đoạn sau, do thiếu mặt bằng thi công, tiến độ công trình chậm lại. Tốc độ ĐBGT của dự án rất chậm, trong tháng 4-2020 chỉ tăng được 38 hồ sơ so với tháng trước, như vậy đến nay mới chỉ có 282/409 hồ sơ ĐBGT hoàn thành. ĐBGT chậm chạp trong khi kế hoạch hoàn thành dự án ngày càng thu hẹp khiến dự án rơi vào chậm trễ tiến độ.

Đáng báo động hơn, một số dự án giao thông đầu tư bằng vốn Trung ương, nếu những vướng mắc về thủ tục, mặt bằng kéo dài, làm chậm tiến độ giải ngân thì dự án sẽ bị rút vốn. Nổi bật trong số này là dự án khơi thông sông Cổ Cò, nạo vét lòng sông, kè gia cố dọc sông, cải tạo cảnh quan các tuyến đường ven sông, nâng cấp cầu Biện. Dự án này thuộc Chương trình ứng phó biến đổi khí hậu tăng trưởng xanh, với nguồn vốn bố trí năm 2020 hơn 178 tỷ đồng (ngân sách địa phương 32 tỷ đồng). Hiện nay BQL dự án đã cơ bản thống nhất với Sở Giao thông vận tải về phương án thiết kế, đang hoàn thành hồ sơ dự án đầu tư xây dựng công trình. Tuy vậy về ĐBGT thì tiến độ vẫn đang dẫm chân tại chỗ, chủ đầu tư mới ký hợp đồng với Trung tâm kỹ thuật tài nguyên và môi trường về công tác đo vẽ lập hồ sơ kỹ thuật thửa đất, Trung tâm này đang đo vẽ. Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Đà Nẵng, dự án này phần lớn nguồn vốn từ Trung ương, việc triển khai chậm thủ tục dự án sẽ dẫn tới chậm khởi công theo tiến độ qui định, ảnh hưởng đến giải ngân vốn đã bố trí, đặc biệt phần vốn Trung ương sẽ bị thu hồi trong trường hợp chậm giải ngân. Năm 2020 là thời hạn cuối cùng, nếu dự án không giải ngân được thì phần vốn Trung ương sẽ bị thu hồi.

Không có mặt bằng thi công đang là trở ngại lớn nhất với các công trình giao thông mang tính động lực phát triển của TP. Để gỡ được “nút thắt” này đòi hỏi giải pháp quyết liệt từ các địa phương có nhiều dự án trọng điểm về giao thông như Hòa Vang, Liên Chiểu, Ngũ Hành Sơn...

HẢI QUỲNH