(Cadn.com.vn) - Trong những năm gần đây, tập đoàn dầu mỏ nhà nước khổng lồ của Brazil - Petrobras - trở thành một trong những Cty quốc tế nổi tiếng nhất ở Mỹ Latinh. Cty phát hiện trữ lượng dầu nước sâu lớn, mà các chuyên gia dự đoán có thể biến Brazil thành nhà cung cấp năng lượng hàng đầu. Petrobras  thu về 70 tỷ USD trong năm 2010, lớn nhất trong lịch sử. Tuy nhiên, các cuộc điều tra gần đây của Cảnh sát Liên bang và các công tố viên đặt Petrobras ở trung tâm một trong những vụ bê bối tham nhũng lớn nhất lịch sử Brazil.

“Vụ bê bối này có thể thay đổi đất nước mãi mãi”, Tổng thống Dilma Rousseff thừa nhận tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 vừa qua tại Australia. Một số giám đốc Petrobras bị cáo buộc nhận hối lộ từ các Cty xây dựng và chuyển tiền cho các đảng của liên minh cầm quyền.

Cuộc điều tra - có tên là “Hoạt động Rửa tiền” (OCW) - thực sự bắt đầu cách đây 8 tháng nhưng mãi đến gần đây mới rõ ràng. Hôm 14-11, cảnh sát Brazil mở các cuộc truy quét ở 6 bang, bắt giữ 23 người - trong đó có cựu giám đốc Dịch vụ của Petrobras Renato Duque cùng 19 Chủ tịch và giám đốc điều hành của một số Cty xây dựng và kỹ thuật lớn nhất đất nước.

Vụ bê bối tại Petrobras có thể tác động xấu đến Brazil. Ảnh: BBC

THAM NHŨNG LỚN, THIỆT HẠI LỚN

Theo Cảnh sát Liên bang Brazil, nhóm người trên đã chuyển hơn 3,9 tỷ USD, số tiền cảnh sát mô tả là những giao dịch tài chính “không điển hình”. Tòa án Brazil chặn khoảng 270 triệu tài sản của các nghi phạm trong khi các cơ quan liên bang phát hiện các hợp đồng đáng ngờ trị giá 22 tỷ USD.

Cựu giám đốc Petrobras Paulo Roberto Costa, người làm việc tại Cty trong giai đoạn 2004-2012, khai với các nhà điều tra rằng, các chính trị gia nhận được 3% tiền hoa hồng của các hợp đồng được ký trong khoảng thời gian này. Hôm 18-11, báo chí Brazil đưa tin rằng, để tránh bị giam giữ, một quản lý của Petrobras, Pedro Barusco, đã đồng ý trả lại 100 triệu USD.

Một ngày trước vụ truy quét hôm 14-11, Petrobras buộc phải thông báo, Cty sẽ phải trì hoãn việc công bố kết quả quý III để điều tra. Theo các nhà phân tích thị trường và các ngân hàng đầu tư, tác động của vụ bê bối lên “người khổng lồ” dầu mỏ của Brazil là rất lớn. Morgan Stanley ước tính giá trị tài sản của Cty có thể mất đi 8,1 tỷ USD trong khi UBS ước tính thiệt hại có thể lên đến 10-15 tỷ USD.

TÁC ĐỘNG

Vụ bê bối tại Petrobras bắt đầu sáng tỏ sau lời thú nhận của ông Costa và tay buôn tiền chợ đen Alberto Youssef – người bị buộc tội rửa tiền. Hình ảnh của cả hai người đàn ông này hiện giờ là tâm điểm của các trang tin tức Brazil. Cả hai bị bắt giữ lần đầu tiên vào tháng 3 và còn định đút lót cho các công tố viên để được thoát tội.

Cảnh sát Liên bang cho biết, 9 Cty xây dựng lớn nhất Brazil đang bị điều tra gồm Camargo Correa, OAS, UTC, Odebrecht, Mendes Junior, Engevix, Queiroz Galvao, IESA và Galvao Engenharia.

Một số Cty trong nhóm này là các nhà tài trợ quan trọng nhất cho chiến dịch tranh cử các đảng chính trị. Trong giai đoạn tiếp theo, các nhà điều tra sẽ tập trung vào các chính trị gia nhận hối lộ. Trước mắt, vụ bê bối gây áp lực mới đối với chính phủ tái đắc cử của Tổng thống Dilma Rousseff – vốn đang gặp rắc rối bởi tăng trưởng kinh tế chậm, lạm phát tăng cao.

Bà Rousseff nằm trong ban giám đốc Petrobras giai đoạn 2003-2010. Bà nói rằng, mình không hay biết gì về các hành vi sai trái của Cty, đồng thời nhấn mạnh sự ủng hộ đối với việc điều tra, và tuyên bố nếu ai làm sai sẽ bị trừng phạt.

Theo các công tố viên công cộng, hành động tham nhũng ở Petrobras tồn tại trong ít nhất 15 năm - và nếu đó là sự thật thì chính phủ đảng Lao động có liên quan đến vụ việc. Tác động của vụ án lên triển vọng tăng trưởng của đất nước vẫn chưa rõ ràng, song nhà kinh tế học Silvio Campos Neto của Cty tư vấn Tendencias tỏ ra bi quan.

An Bình
(Theo BBC)