Bí ẩn vẫn bao quanh việc Iran bất ngờ tập trận ở Vịnh Persian, với mục tiêu được cho là nhằm phô diễn khả năng phong tỏa Eo biển Hormuz trong tuần qua. Và thật sự không ai có thể phớt lờ vấn đề này.

Cuộc tập trận của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) với 100 tàu pháo ở Vịnh Persian và biển Đỏ, diễn ra trong lúc mối quan hệ Mỹ - Iran căng thẳng tột độ. Điều đó thật sự gây lo ngại. Bởi những cuộc diễn tập quân sự này thường vào cuối năm và được Iran công bố rộng rãi. Tuy nhiên, trong mấy ngày qua, thông tin duy nhất có được theo các quan chức quốc phòng Mỹ mô tả là “có hàng chục tàu nhỏ” trong một “cuộc tập trận quân sự lớn”.

Eo biển Hormuz trở thành điểm nóng của Iran trong nhiều thập kỷ bất cứ khi nào họ muốn đánh dấu sự giận dữ của mình. Tàu chở dầu nếu bị tấn công trong tuyến đường thủy hẹp này chắc chắc sẽ khiến giá nhiên liệu gia tăng trên toàn cầu. Họ cũng có rất nhiều mục tiêu tiềm năng - 20% lượng dầu được giao dịch trên thế giới đi qua khu vực này. Vì vậy bất cứ bên nào từng khuyên Tổng thống Donald Trump đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân lịch sử với Iran để gây sức ép mạnh mẽ hơn nữa nhằm vào Tehran, chắc chắn sẽ nhắc nhở ông chủ Nhà Trắng về Eo biển Hormuz.

Nếu họ hay ông Trump không rõ điều này, thì đây là lúc nhà lãnh đạo Mỹ có thể sẽ học được nhiều hơn. Các biện pháp trừng phạt mà ông nhắm vào Iran bằng cách rút khỏi thỏa thuận sắp bắt đầu có hiệu lực. Trong khi đó, nội tình Iran đang trong tình trạng “nước sôi lửa bỏng” khi các cuộc biểu tình đường phố chống chính phủ vì nền kinh tế đi xuống đang gia tăng từng ngày. Hôm nay (6-8) lệnh trừng phạt của Mỹ sẽ bắt đầu, cấm việc mua US, vàng và kim loại quý khác. Và vào đầu tháng 11, dầu mỏ, việc vận chuyển và các cảng sẽ bị ảnh hưởng từ giai đoạn thứ hai.

Khó khăn đang đến với Iran. Eo biển Hormuz là nơi họ có thể truyền nỗi đau đó đến phần còn lại của thế giới. Trên khắp Vịnh Persian, mọi việc có vẻ như đã được chuẩn bị. Có lẽ ông Trump cũng còn nhớ “cuộc chiến tàu chở dầu” ở những năm 1980. Khi đó, thời điểm mối quan hệ với Iran tồi tệ, Hải quân Mỹ buộc phải hộ tống các tàu chở dầu qua Eo biển Hormuz.

Tất nhiên, cho đến nay, tất cả ở Eo biển Hormuz chỉ là “chiến tranh miệng”. Nhưng điều đáng lo là trong khi người Iran đang diễn tập quân sự hùng hậu, người Mỹ cũng tuyên bố đã chuẩn bị sẵn sàng cho các lựa chọn nhằm vào Tehran. Và Hormuz đang rơi vào tình trạng rất nguy hiểm.

THANH VĂN