Thực tình mà nói, trong tổng số khoảng 2.100 hộ dân phải di dời, giải tỏa để phục vụ cho công cuộc xây dựng và phát triển Hòa Xuân thời gian qua, đến nay đã có trên 98% tổng số hồ sơ đồng ý thực hiện chủ trương, vẫn còn đó 2% chưa đồng thuận. Đây là "điểm nghẽn" mà hàng chục năm qua, các cấp chính quyền từ thành phố đến cơ sở đã hết sức nỗ lực tìm mọi cách tháo gỡ, thậm chí có lúc "nhượng bộ" trong khả năng có thể nhưng vẫn bị số ít hộ dân còn lại khước từ...

Chủ tịch UBND TP Huỳnh Đức Thơ trong một lần gặp gỡ, đối thoại để lắng nghe tâm tư và sau đó trực tiếp xuống hiện trường để giải quyết nguyện vọng của người dân Cồn Dầu.

TĐC tại chỗ là không có cơ sở!

Trong nhiều bài viết về Hòa Xuân trước đây, chúng tôi cũng đã từng đề cập đến 3 nội dung mà số ít các hộ dân còn lại kiến nghị đến cơ quan chức năng các cấp, đó là việc thu hồi đất, giao đất; cưỡng chế thu hồi đất và yêu cầu bố trí TĐC tại chỗ. Những vấn đề trên, mặc dù Thủ tướng Chính phủ đã có kết luận cuối cùng, cho rằng các kiến nghị này là không có cơ sở nhưng thời gian qua, số ít hộ dân ở Cồn Dầu vẫn liên tục gửi đơn, thậm chí tập trung đông người tại các cơ quan Trung ương, thành phố đòi "yêu sách".  

Cụ thể, liên quan đến kiến nghị việc thu hồi đất của các hộ dân, ngày 20-11-2014, Bộ Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) đã có báo cáo số 5141 về kết quả thẩm tra, xác minh. Theo nội dung báo cáo số 5141 do Thứ trưởng Chu Phạm Ngọc Hiển ký, nêu rõ: "Việc thực hiện dự án khu ĐTST Hòa Xuân là phù hợp với quy hoạch sử dụng đất được phê duyệt, việc thu hồi đất là đúng quy định tại khoản 2, Điều 34 Nghị định 84 ngày 25-5-2007 của Chính phủ. UBND thành phố thu hồi đất giao cho Công ty quản lý và khai thác đất là phù hợp với quy định tại khoản 1 Điều 38, khoản 1 Điều 42 Luật đất đai 2003... Việc xây dựng khu TĐC tại khu dân cư Nam cầu Cẩm Lệ (khu E, F) của UBND thành phố là phù hợp quy định tại Điều 35 Nghị định 197 của Chính phủ. Việc các hộ yêu cầu bố trí TĐC tại chỗ theo khoản 3 Điều 34 Nghị định 197 là không có cơ sở, vì không có khu TĐC tại Dự án. Việc UBND Q. Cẩm Lệ tổ chức cưỡng chế đối với người bị thu hồi đất không chấp hành bàn giao đất là đúng pháp luật"...

Trên cơ sở kết quả thẩm tra, xác minh, Bộ TN-MT đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ, trong đó khẳng định: "Thống nhất với nội dung giải quyết của UBND thành phố đối với khiếu nại của các hộ liên quan đến thu hồi đất, giao đất để thực hiện dự án và yêu cầu bố trí TĐC tại chỗ". Kiến nghị này sau đó đã được Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc (nay là Thủ tướng) đồng ý tại Công văn số 2618 ngày 16-4-2015. Như vậy, nội dung khiếu nại của các hộ dân đã được Thủ tướng Chính phủ có ý kiến không chấp nhận. Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho hộ giải tỏa được ở gần khu vực nhà thờ Cồn Dầu, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình tại buổi làm việc với lãnh đạo thành phố và các ngành tại Đà Nẵng ngày 27-8-2016 đã chỉ đạo rà soát lại việc bồi thường, hỗ trợ và TĐC, đồng thời thực hiện hoán đổi mỗi hộ 1 lô đất tại khu TĐC thành phố đã bố trí (khu E và E mở rộng) về khu vực gần nhà thờ Cồn Dầu (Thông báo số 288 ngày 12-9-2016 của Văn phòng Chính phủ).

Hiện một số hộ chưa đồng ý di dời khiến cho việc khớp nối hạ tầng, hoàn thiện dự án gặp khó khăn.

Đã thấu tình, đạt lý

Thực hiện chỉ đạo nêu trên của Thủ tướng Chính phủ, ngày 19-4-2017, UBND thành phố Đà Nẵng đã ban hành Quyết định số 2138 và ngày 23-4-2018 ban hành Quyết định số 1641 về điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500 khu vực nhà thờ Cồn Dầu thuộc Khu ĐTST Hòa Xuân theo hướng điều chỉnh quy hoạch một phần công viên cây xanh thành các lô đất xung quanh Nhà thờ, đồng thời có chủ trương chuyển đổi đất đối với các hộ dân đang khiếu nại, chưa bàn giao mặt bằng và các hộ trước đây bị cưỡng chế thu hồi đất chưa làm thủ tục nhận đất TĐC trên nguyên tắc hộ giải tỏa (kể cả hộ có nhiều hồ sơ, có nhiều thửa đất) được bố trí 1 lô hoặc nhiều lô đất TĐC tại quỹ đất của thành phố bố trí, nếu có nhu cầu đất ở gần khu vực nhà thờ Cồn Dầu, được hoán đổi mỗi hộ duy nhất 1 lô đất TĐC.

Được biết hiện nay, khu đất điều chỉnh quy hoạch đã có đất thực tế là 80 lô/142 lô đủ điều kiện xây dựng nhà ở. Để tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ dân thực hiện chủ trương này, UBND thành phố đã giao UBND Q. Cẩm Lệ trực tiếp giải quyết các thủ tục theo chủ trương nêu trên. Đến nay, đã có 31 hộ đồng ý thực hiện chủ trương chuyển đổi đất về khu vực Cồn Dầu và bàn giao mặt bằng để thực hiện dự án.

Ngoài ra, theo nguyện vọng của các hộ dân, lãnh đạo cao nhất thành phố, từ Bí thư Thành ủy, Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND và các cấp ngành liên quan đã nhiều lần tổ chức đối thoại, cả riêng lẫn chung để giải đáp thắc mắc, giải quyết hỗ trợ thêm và điều chỉnh bố trí TĐC đối với các hộ dân tại khu vực Cồn Dầu. Theo đó, UBND thành phố đã quyết định điều chỉnh 26 lô đất TĐC từ loại đường nhỏ thành loại đường lớn hơn, điều chỉnh từ bố trí chung cư sang bố trí đất TĐC cho 2 trường hợp, chuyển đổi 2 lô đất có mặt cắt đường lớn thành 4 lô có mặt cắt đường nhỏ, hỗ trợ thêm với tổng số tiền hơn 2,2 tỷ đồng. Đối với 28 trường hợp thuộc diện cưỡng chế (đã có 5 trường hợp đăng ký hoán đổi đất), để thu hồi đất trước đây nhưng chưa nhận tiền bồi thường và đất TĐC (đã có đất thực tế ở khu TĐC theo phương án nhưng không nhận). Theo quy định thì các trường hợp này không được hỗ trợ tiền thuê nhà, tuy nhiên để tạo điều kiện cho các hộ, UBND thành phố có chủ trương giải quyết hỗ trợ 50% tiền thuê nhà (1.000.000 đồng/tháng/hộ) từ thời gian cưỡng chế đến tháng 8-2018 với tổng số tiền 964 triệu đồng cho các hộ để giải quyết khó khăn về chỗ ở...

Có thể khẳng định, trong thời gian qua, việc giải quyết các khiếu nại ở Cồn Dầu, về phía chính quyền thành phố đã thể hiện rất nhiều thiện chí, thế nhưng không hiểu sao số ít hộ dân ở đây vẫn khăng khăng giữ quan điểm của mình. Ông Lê Văn Sơn - Chủ tịch UBND Q. Cẩm Lệ thừa nhận rằng, so với cư dân tại các khu vực khác thì người dân ở Cồn Dầu đã được chính quyền thành phố quan tâm, tạo điều kiện tốt hơn, ưu ái nhiều hơn. Thế nhưng số ít hộ dân này vẫn cố tình bất hợp tác. Việc làm này đã làm ảnh hưởng đến việc khớp nối, làm đường giao thông, hạ tầng kỹ thuật phục vụ khu dân cư..., không thể thực hiện trọn vẹn Quyết định điều chỉnh quy hoạch để thực hiện chủ trương chuyển đổi đất theo Thông báo số 288 ngày 12-9-2016 và Thông báo số 03 ngày 8-1-2018 của Văn phòng Chính phủ.

"Xét thấy trong vụ việc này, việc giải quyết của chính quyền địa phương và của Trung ương đã rất thấu tình, đạt lý; cả hệ thống chính trị của thành phố và quận đã làm tất cả các phương án để tạo sự đồng thuận nhằm giải quyết dứt điểm vụ việc", ông Sơn nói. Đồng thời cho biết, việc dự án kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của thành phố, ảnh hưởng đến việc khớp nối hạ tầng đô thị và môi trường tại dự án nói chung, tại khu vực Cồn Dầu nói riêng.

"Cũng có thể nói dự án kéo dài thêm nữa sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của các hộ dân chưa bàn giao mặt bằng, chưa nhận đất TĐC và tiền bồi thường, hỗ trợ và ảnh hưởng đến cuộc sống của nhân dân tại khu vực. Vì thế, ông Sơn cho biết, tới đây, thành phố sẽ có giải pháp phù hợp, đúng theo quy định của pháp luật để giải quyết dứt điểm, khai thông nút thắt để dự án hoàn thành đúng tiến độ!", ông Sơn quả quyết.

D.Hùng - Đ.Nga