Căng thẳng giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và cựu Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton leo thang sau khi ông Bolton tuyên bố sẽ xuất bản cuốn sách tiết lộ chi tiết về chính sách đối ngoại của nhà lãnh đạo Mỹ. Bộ Tư pháp Mỹ đã đệ đơn khởi kiện ông Bolton tại một tòa án liên bang nhằm ngăn chặn ông ra mắt cuốn hồi ký Nhà Trắng do lo ngại nó chứa nhiều thông tin mật, có thể tổn hại tới an ninh quốc gia.

Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình gặp nhau tại Hội nghị thượng đỉnh G-20 tại Osaka, Nhật. Ảnh: THX

Đề nghị Trung Quốc giúp tái đắc cử

Trong cuốn “Căn phòng nơi chuyện đó xảy ra: Hồi ký Nhà Trắng”, cựu Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ viết rằng, Tổng thống Donald Trump nhờ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình giúp ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020.

Tại cuộc gặp tại Hội nghị thượng đỉnh G-20 tại Osaka, Nhật Bản hồi tháng 6-2019, “ông Trump đã bất ngờ chuyển chủ đề sang cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới, ám chỉ về khả năng kinh tế của Trung Quốc và đề nghị ông Tập có thể giúp đỡ nhằm đảm bảo mình sẽ tái đắc cử tổng thống”, một đoạn trong cuốn sách do ông Bolton viết. Ông Bolton cho biết, trong cuộc gặp với Chủ tịch Tập, Tổng thống Trump nói với người đồng cấp Trung Quốc rằng đảng Dân chủ là kẻ thù của Trung Quốc. "Ông ấy nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề về nông dân, việc Trung Quốc tăng lượng mua đậu nành và lúa mì đối với kết quả bầu cử", tác giả cuốn hồi ký viết.

Cũng theo ông Bolton, mặc dù chính quyền Tổng thống Trump luôn chỉ trích mạnh mẽ Trung Quốc trong vấn đề người thiểu số Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ, "ông Trump đã "bật đèn xanh" cho ông Tập trong cuộc họp đó (G20 ở Osaka)". Theo ông Bolton, khi ông Tập nói với ông Trump rằng Trung Quốc đang xây dựng các trại tập trung cho việc giam giữ hàng loạt người Duy Ngô Nhĩ, ông Trump nói rằng, ông Tập nên tiếp tục việc xây dựng các trại, "điều mà ông cho rằng chính xác là điều nên làm".

"Không ai khó khăn với Trung Quốc như tôi"

Những thông tin mới dự kiến trích trong cuốn hồi ký được dự đoán sẽ rất “nóng” và tác giả của cuốn sách đang trở thành mục tiêu chỉ trích của Tổng thống Trump và các thành viên của cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa.

Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer hôm 17-6 nói ông từng tham dự một cuộc họp giữa ông Trump và ông Tập ở Osaka khi đó, nhưng ông chưa bao giờ nghe Tổng thống Mỹ trao đổi với người đồng cấp Trung Quốc về mua thêm sản phẩm nông nghiệp để giúp tái đắc cử. "Hoàn toàn không đúng sự thật. Chuyện đó chưa từng xảy ra. Tôi đã ở đó. Tôi không có chút ký ức nào về chuyện này. Tôi không tin đó là sự thật. Tôi không tin rằng chuyện đó từng xảy ra. Nếu là thật, làm sao tôi lại không nhớ chuyện điên rồ như vậy được", ông Lighthizer nói.

Trả lời phỏng vấn đài Fox News ngày 17-6, ông Trump nói rằng cựu Cố vấn Bolton vi phạm pháp luật khi viết và xuất bản cuốn “Căn phòng nơi chuyện đó xảy ra: Hồi ký Nhà Trắng” vì tiết lộ thông tin được phân loại cao và “không có sự chấp thuận” làm ảnh hưởng đến an ninh quốc gia. "Ông ấy đã vi phạm pháp luật! Ông ấy là một người dơ bẩn. Tôi đã cho ông ấy một cơ hội... Đây là những thông tin mật và ông ấy không được phép tiết lộ", ông Trump nói. Ông Trump cũng bày tỏ lòng biết ơn tới Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer vì đã bác bỏ thông tin cho rằng ông yêu cầu ông Tập giúp đỡ đảm bảo ông được tái cử. Ông cũng nhấn mạnh rằng "không ai khó khăn với Trung Quốc như tôi". Phát biểu với tờ Wall Street Journal, ông Trump cho biết "Ông ấy là một kẻ dối trá", nói thêm rằng "mọi người trong Nhà Trắng đều ghét John Bolton".

Các nhà lập pháp đảng Dân chủ cũng lên án việc ông Bolton từ chối ra làm nhân chứng trước Hạ viện trong cuộc điều tra luận tội Tổng thống Trump do đảng Dân chủ tiến hành. Trên Twitter, Chủ tịch Ủy ban Tình báo của Hạ viện Adam Schiff cho rằng ông Bolton từ chối nhằm giữ những thông tin cho cuốn sách của mình, đồng thời cho rằng "Ông Bolton có thể là một tác giả, nhưng ông ta không yêu nước".

Trong khi đó, hầu hết các nhà lập pháp thuộc đảng Cộng hòa cũng bác bỏ những cáo buộc của ông Bolton đối với Tổng thống Trump khi lập luận rằng cựu Cố vấn an ninh quốc gia có động cơ cá nhân rõ ràng khi xuất bản cuốn hồi ký. Trong một cuộc họp báo trước đó, Thư ký báo chí Kayleigh McEnany tuyên bố cuốn hồi ký có đầy đủ thông tin mật và không thể sử dụng được.

Cuộc chiến pháp lý

Cuốn hồi ký, dự kiến sẽ được phát hành vào ngày 23-6, hiện đang là chủ đề của cuộc chiến pháp lý leo thang giữa cựu Cố vấn an ninh quốc gia Bolton và Nhà Trắng.

Bộ Tư pháp Mỹ cho biết đã đệ đơn khởi kiện ông Bolton tại một tòa án liên bang ở thủ đô Washington nhằm ngăn chặn ông ra mắt cuốn hồi ký Nhà Trắng do lo ngại nó chứa nhiều thông tin mật, có thể tổn hại tới an ninh quốc gia. Tuy nhiên, luật sư của Bolton lại cho rằng cuốn sách không có thông tin mật, và đã phải trải qua thủ tục kiểm duyệt gắt gao chưa từng có. Ông Bolton từng là Cố vấn an ninh quốc gia trong chính quyền của ông Trump, nhưng đã bị sa thải vào tháng 9-2019 do bất đồng chính sách. Ông Bolton được biết đến là một cố vấn "diều hâu" với các quan điểm cứng rắn, ủng hộ việc đánh phủ đầu các mối đe dọa.

Cuốn sách của ông Bolton được tiết lộ khi chiến dịch tranh cử tổng thống ở Mỹ bước vào giai đoạn quan trọng. Tổng thống Trump hiện đang phải đối mặt với nhiều khó khăn do cuộc khủng hoảng kép gồm đại dịch Covid-19 và làn sóng biểu tình sắc tộc.

AN BÌNH