(Cadn.com.vn) - Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) lần thứ 49 (AMM 49) chính thức khai mạc tại khách sạn Donchan Plaza ở Thủ đô Vientiane, CHDCND Lào sáng 24-7. Hội nghị diễn ra dưới sự chủ trì của Lào - nước đang giữ cương vị Chủ tịch ASEAN luân phiên trong năm 2016. Tham dự hội nghị có các Bộ trưởng Ngoại giao đến từ 10 nước ASEAN; Tổng Thư ký ASEAN Lê Lương Minh. Đoàn Việt Nam do Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu đã tham dự hội nghị.

Các Bộ trưởng Ngoại giao chụp ảnh chung tại hội nghị. Ảnh: AFP/TTXVN

Trong diễn văn khai mạc tại hội nghị, Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith nhấn mạnh AMM 49 và các Hội nghị liên quan diễn ra ở một thời điểm then chốt khi ASEAN tập trung mọi nỗ lực triển khai Tầm nhìn ASEAN 2025 và tăng cường hợp tác với các đối tác bên ngoài với vai trò trung tâm của ASEAN. Ngoài ra, tình hình khu vực và quốc tế tiếp tục có nhiều thay đổi nhanh chóng mang lại cả những cơ hội và thách thức. Nhiều khu vực trên thế giới đang đối mặt với những thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống như những tranh chấp về chủ quyền, chủ nghĩa khủng bố và cực đoan, thảm họa thiên tai, biến đổi khí hậu, nhập cư bất hợp pháp, vấn đề di cư, nạn buôn bán người… Vì thế, Thủ tướng Lào đề nghị các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và các nước đối thoại sẽ có những trao đổi thẳng thắn và xây dựng để chuẩn bị cho Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 28, 29 và các Hội nghị liên quan diễn ra đầu tháng 9 tới tại Vientiane, cũng như góp phần duy trì và thúc đẩy hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực và thế giới.

Sau lễ khai mạc là Phiên họp toàn thể và Phiên họp hẹp của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN. Tại các phiên họp, các Bộ trưởng dự kiến sẽ bàn về các vấn đề hợp tác nội khối, xây dựng Cộng đồng cũng như quan hệ đối ngoại của ASEAN, bao gồm thúc đẩy triển khai Kế hoạch tổng thể thực hiện Tầm nhìn 2025 của Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN, tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN, cải tiến bộ máy và lề lối làm việc của ASEAN, xem xét lại Hiến chương ASEAN. Ngoài ra, hội nghị cũng dự kiến xem xét đề nghị gia nhập của Timor-Leste, đề nghị của các nước muốn gia nhập Hiệp ước hợp tác và hữu nghị (TAC) hoặc muốn trở thành đối tác chính thức của ASEAN.

Chiều qua (24-7), trong khuôn khổ hội nghị, các ngoại trưởng ASEAN đã dành nhiều thời gian trao đổi, khẳng định tầm quan trọng của Biển Đông gắn liền với hòa bình, ổn định và hợp tác khu vực. Với chủ đề “Đưa Tầm nhìn thành hiện thực vì một Cộng đồng ASEAN năng động”, các Bộ trưởng đã tập trung thảo luận năm nội dung chính, gồm: các biện pháp củng cố đoàn kết, thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN; triển khai Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025; nâng cao hiệu quả bộ máy tổ chức; hợp tác giữa ASEAN với các đối tác và trao đổi về tình hình khu vực và quốc tế. Đoàn Việt Nam do Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh dẫn đầu đã tham dự Hội nghị.

Tại Hội nghị, các Bộ trưởng dành nhiều thời gian trao đổi, khẳng định tầm quan trọng của Biển Đông gắn liền với hòa bình, ổn định và hợp tác của khu vực; tiếp tục bày tỏ quan ngại về tình hình phức tạp gần đây trên Biển Đông, trong đó có việc bồi đắp và quân sự hóa, làm gia tăng căng thẳng, xói mòn lòng tin, ảnh hưởng tới hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực. Nhiều Bộ trưởng nhấn mạnh, trong bối cảnh hiện nay, ASEAN cần phát huy đoàn kết, thống nhất và vai trò trung tâm, đóng góp vào duy trì hòa bình, ổn định, kêu gọi kiềm chế và tạo môi trường thuận lợi cho việc giải quyết hòa bình các tranh chấp; Biển Đông cũng chính là phép thử đối với sự thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN.

Một số vấn đề liên quan đến Tòa Trọng tài được thành lập theo Phụ lục VII của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 cũng được trao đổi. Các Bộ trưởng khẳng định lập trường nhất quán về giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.

Các Bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đề cao luật pháp quốc tế, các tiến trình pháp lý và ngoại giao đã được nhấn mạnh, kiềm chế, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực; không quân sự hóa, không có các hành động làm phức tạp tình hình hoặc gia tăng căng thẳng, và đạt tiến triển thực chất trong việc thực hiện Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC).

Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh đã nhấn mạnh tầm quan trọng nhiều mặt của Biển Đông đối với các nước trong và ngoài khu vực; chia sẻ quan ngại về những diễn biến phức tạp gần đây và hệ lụy đối với hòa bình, an ninh và ổn định khu vực. Phó Thủ tướng khẳng định vai trò quan trọng của ASEAN đóng góp vào thúc đẩy hòa bình, ổn định và hợp tác giữa các nước trong khu vực, tạo môi trường thuận lợi để các nước giải quyết hòa bình tranh chấp, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Luật biển Liên Hợp quốc năm 1982. Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đồng thời khẳng định tầm quan trọng của việc ASEAN kiên trì lập trường chung đã có; kêu gọi các nước thực hiện kiềm chế, không quân sự hóa, tôn trọng các tiến trình pháp lý và ngoại giao, thực hiện nghiêm túc DOC và sớm đạt được COC và đề cập tới các biện pháp giải quyết hòa bình tranh chấp, đóng góp vào hòa bình, an ninh và thịnh vượng trong khu vực.

Cũng dịp này, trước đó, chiều 23-7, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã có cuộc gặp với Bộ trưởng Ngoại giao Lào Saleumxay Kommasith và Bộ trưởng Ngoại giao và Thương mại Brunei Lim Jock Seng.

P.V
(tổng hợp)