Theo tình báo Mỹ, Iran đã trả tiền thưởng cho các tay súng có liên hệ với Taliban thực hiện ít nhất 6 cuộc tấn công nhằm vào quân đội Mỹ và liên quân ở Afghanistan hồi năm ngoái.

Lính Mỹ đưa pháo M777A2 lên trực thăng CH-47 Chinook để vận chuyển đến Sân bay Kandahar ở Afghanistan. Ảnh: Asia Times

Theo CNN, trong số này có một vụ đánh bom liều chết nhằm vào một căn cứ không quân của Mỹ hồi tháng 12-2019. CNN dẫn báo cáo của Lầu Năm Góc cho biết, một chính phủ nước ngoài đã trả tiền thưởng để mạng lưới Haqqani - nhóm khủng bố do thủ lĩnh cấp cao thứ hai của Taliban lãnh đạo- thực hiện vụ tấn công hồi tháng 12-2019 nhằm vào căn cứ không quân Bagram ở Afghanistan, làm 2 người thiệt mạng, 70 người bị thương, trong đó có 4 lính Mỹ. Tên của chính phủ nước ngoài thực hiện các khoản thanh toán này vẫn được giữ bí mật nhưng hai nguồn thạo tin xác nhận với CNN rằng cái tên này đề cập đến Iran.

Theo CNN, cuộc tấn công vào Bagram, nơi được coi là cơ sở quân sự nổi bật nhất của Mỹ ở Afghanistan, rất phức tạp và khiến Nhà Trắng và Lầu Năm Góc hoang mang, vì nó làm nổi bật những lỗ hổng tại các căn cứ của Mỹ ở nước ngoài. Cụ thể, tài liệu giao ban của Lầu Năm Góc cho biết, một thiết bị nổ ngẫu hứng tự sát (SVBIED) đã được sử dụng trong vụ tấn công. Khoảng 10 phần tử Taliban đã tham gia đọ súng với lực lượng an ninh địa phương sau vụ nổ và cuối cùng đã bị giết bởi các cuộc không kích của Mỹ. Theo tài liệu của CNN, quan điểm đó cũng được đưa vào đánh giá của các quan chức tình báo Mỹ như Cơ quan tình báo Trung ương Mỹ (CIA), Cơ quan Tình báo Quốc phòng (DIA) và Trung tâm Chống Khủng bố Quốc gia (NCTC) trong những ngày sau vụ tấn công.

Theo một phát ngôn viên Lầu Năm Góc, Iran đã cung cấp vũ khí cho Taliban ít nhất từ năm 2007, bao gồm vũ khí nhỏ, chất nổ và tên lửa. Vào thời điểm đó, một phát ngôn viên của Taliban đã phủ nhận việc nhóm này đang nhận được sự trợ giúp từ Iran. Ngoại trưởng Iran Saeed Khatibzadeh cũng bác bỏ cáo buộc Tehran trả tiền cho Taliban để tấn công lực lượng Mỹ và đồng minh ở Afghanistan, gọi bản báo cáo tình báo là "hoàn toàn sai sự thật". Ông Khatibzadeh đồng thời chỉ trích Mỹ "cố che giấu những tính toán sai lầm ở Afghanistan bằng cách tung tin về vụ treo thưởng giết lính Mỹ”.

Tiết lộ về việc Iran đã thanh toán cho Taliban xảy ra sau những cáo buộc giấu tên cho rằng Nga đã trả tiền để Taliban sát hại lính Mỹ, như tờ New York Times đưa tin hồi tháng 6 vừa qua. Nội bộ Mỹ đã không đưa ra được bằng chứng rõ ràng để ủng hộ cho cáo buộc này. Tổng thống Trump đã gọi cáo buộc nhằm vào Nga này là “không xác thực”, khẳng định các nguồn tin của tình báo Mỹ chưa đủ độ tin cậy để họ báo cáo lên tổng thống. Nga cũng đã bác bỏ cáo buộc này.

Việc không lên án công khai đối với Iran hoặc Taliban và quyết định không theo đuổi một phản ứng ngoại giao hoặc quân sự cũng làm nổi bật mong muốn của chính quyền Tổng thống Trump là bảo vệ các cuộc đàm phán hòa bình với Taliban - mà đỉnh điểm là một thỏa thuận được ký vào tháng 2 - bằng mọi giá bởi đây là mục tiêu giúp ông Trump thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử đã tuyên bố từ lâu của mình là rút quân khỏi Afghanistan.

CNN dẫn nhiều nguồn tin cho biết, Mỹ đã thực hiện vụ tấn công giết tướng Iran Qasem Soleimani ở Iraq chưa đầy một tháng sau vụ tấn công Bagram, nhưng sau đó, vào tháng 3, Washington quyết định không thực hiện thêm bất kỳ hành động nào vì không muốn gây nguy hiểm cho tiến trình hòa bình với Taliban.

AN BÌNH