Thủ tướng Abe, người đã xây dựng một tình bạn bền  chặt với Tổng thống Trump, vẫn luôn lo ngại vì các tên lửa tầm ngắn của Bình Nhưỡng gây ra mối đe dọa đối với an ninh của  Nhật Bản.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe trong một cuộc họp báo tại Cung điện Akasaka ở Tokyo hôm 27-5.    Ảnh: AP

Ngày 27-5, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã bắt đầu hội nghị thượng đỉnh ở thủ đô Tokyo, trong đó chú trọng bàn về vấn đề hạt nhân Triều Tiên và mối lo từ Iran. 

Không lo lắng về Triều Tiên

Bắt đầu cuộc gặp với Thủ tướng Abe, Tổng thống Trump đã nói về vấn đề Triều Tiên, trong đó ông khẳng định Mỹ -Triều “rất tôn trọng” nhau, đồng thời dự đoán “nhiều điều tốt đẹp” bất chấp các vụ phóng tên lửa gần đây của Bình Nhưỡng. “Tôi có thể đúng, cũng có thể sai, nhưng tôi cảm thấy điều đó...”, ông Trump nói khi bắt đầu cuộc hội đàm với Thủ tướng Abe.

Phát biểu trên được đưa ra bất chấp các vụ phóng tên lửa tầm ngắn của Bình Nhưỡng trong tháng 5 mà Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton hồi cuối tuần qua chỉ trích là vi phạm các nghị quyết của HĐBA LHQ. Ông chủ Nhà Trắng còn hạ thấp ý nghĩa của các vụ thử tên lửa của Bình Nhưỡng khi cho rằng Triều Tiên phóng một số vũ khí loại nhỏ và gây lo ngại cho một số người dân Mỹ và một số nước khác, chứ không phải cho ông. Tổng thống Mỹ tiếp tục ca ngợi nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un là một người “rất thông minh” khi nhận thức được phải từ bỏ các vũ khí hạt nhân để phát triển đất nước. Tổng thống Mỹ Trump còn thường xuyên nhấn mạnh, Triều Tiên có tiềm lực kinh tế to lớn. Cuối cùng, ông Trump tuyên bố vẫn hy vọng nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un sẽ theo đuổi con đường biến đổi Triều Tiên thông qua phi hạt nhân hóa. Theo ông Trump, Thủ tướng Nhật Bản cũng có chung cách tiếp cận với Mỹ về cách đối phó với Triều Tiên, đó là “hòa bình thông qua sức mạnh”.

Đứng bên cạnh ông Trump tại cuộc họp báo sau nhiều giờ đàm phán, Thủ tướng Abe không đồng ý với nhà lãnh đạo Mỹ, nói rằng, các vụ thử tên lửa đã vi phạm các nghị quyết của HĐBA LHQ và đó là hành động “rất đáng tiếc”. Thủ tướng Abe, người xây dựng tình bạn bền chặt với Tổng thống Trump, vẫn luôn lo ngại vì các tên lửa tầm ngắn của Bình Nhưỡng gây ra mối đe dọa đối với an ninh của Nhật Bản. Ngoài ra, vấn đề công dân Nhật bị bắt cóc vẫn là một trong những bất bình lớn nhất của Bình Nhưỡng và Tokyo và là rào cản lớn để thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Đó là lý do Tổng thống Trump ngày 27-5 đã gặp gỡ gia đình những công dân Nhật Bản bị các mật vụ Triều Tiên bắt cóc vào những năm 1970-1980, đồng thời cam kết hợp tác với Thủ tướng Abe để đảm bảo sự hồi hương của họ.

Không tìm cách thay đổi chế độ ở Iran

Căng thẳng Mỹ - Iran bắt đầu nóng lên sau khi Tổng thống Trump quyết định rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân lịch sử với Iran hồi năm ngoái. Washington còn áp đặt các lệnh trừng phạt lên Tehran, sau đó triển khai tàu sân bay, máy bay ném bom, máy bay chiến đấu và tên lửa tới Vùng Vịnh, bất chấp phản ứng của chính quyền Iran.

Tuy nhiên, khi nói đến bài toán này, ông Trump tuyên bố Mỹ không tìm cách thay đổi chế độ Iran, thay vào đó, mục tiêu mà Washington hướng đến vũ khí hạt nhân của Tehran. Tổng thống Trump sau đó tuyên bố có thể ký kết một thỏa thuận với Iran về chương trình hạt nhân của nước này, đồng thời tin tưởng các biện pháp trừng phạt kinh tế được áp đặt đối với nước Cộng hòa Hồi giáo nhằm hạn chế các hoạt động mà theo Washington là đứng sau một loạt cuộc tấn công ở Trung Đông. Ông Trump khẳng định: “Chúng tôi không tìm kiếm sự thay đổi chính quyền. Chúng tôi mong đợi không có vũ khí hạt nhân”. Tổng thống Trump tiếp tục nói đến thỏa thuận hạt nhân lịch sử với Iran và cho rằng, nó “rất khủng khiếp” nhưng tuyên bố có thể ký kết một thỏa thuận với Iran về chương trình hạt nhân của nước này, đồng thời tin tưởng các biện pháp trừng phạt kinh tế được áp đặt đối với nước Cộng hòa Hồi giáo nhằm hạn chế các hoạt động mà theo Washington là đứng sau một loạt cuộc tấn công ở Trung Đông.

Nhưng ông Trump cũng để ngỏ khả năng thương lượng với Iran trong cuộc hội đàm với Thủ tướng Abe, người được cho là đang cân nhắc thực hiện chuyến công du đến Tehran. Thủ tướng Abe đáp lời, tuyên bố Nhật sẽ làm những gì có thể về vấn đề Iran trong chuyến đi sắp tới.

KHẢ ANH