Tối 27-11, người biểu tình Iraq tấn công đốt phá lãnh sự quán Iran tại thành phố linh thiêng Najaf, miền Nam nước này, trong bối cảnh các cuộc biểu tình chống chính phủ tại Iraq liên tục leo thang khiến hơn 350 người thiệt mạng.

Người biểu tình đốt cháy nhiều đồ vật bên ngoài lãnh sự quán Iran tại Najaf.  Ảnh: AFP

ÁP ĐẶT LỆNH GIỚI NGHIÊM VÀ TRIỂN KHAI QUÂN

AFP đưa tin: Ngọn lửa cao và những đám khói dày đặc bốc lên từ lối vào của lãnh sự quán Iran. "Chiến thắng cho Iraq!" và "Iran hãy cút đi!" Những người biểu tình hô vang, thể hiện phẫn nộ đối với chính phủ mà họ đã xuống đường biểu tình trong gần 2 tháng qua. Theo các nguồn tin từ cảnh sát và lực lượng dân phòng, các nhân viên của Lãnh sự quán Iran ở Najaf đi sơ tán trước khi xảy ra vụ việc. Người biểu tình xông vào đốt phá toàn bộ tòa nhà này. Họ cũng đã gỡ lá cờ Iran xuống và thay thế bằng một lá cờ Iraq trên nóc tòa lãnh sự. Hàng trăm người khác vây quanh lãnh sự quán và thắp sáng lốp xe, chăn, bìa cứng và các vật phẩm khác. Các đơn vị quân đội đã bắn hơi cay vào người biểu tình buộc họ cuối cùng phải rút lui. Nhà chức trách sở tại đã thông báo việc áp đặt lệnh giới nghiêm ngay sau khi xảy ra vụ việc trên.

Hãng thông tấn nhà nước NINA dẫn tuyên bố của Bộ Ngoại giao Iraq lên án cuộc tấn công Lãnh sự quán Iran ở Najaf. Theo tuyên bố trên, vụ tấn công “nhằm mục đích phá hoại các mối quan hệ lịch sử giữa Iraq và Iran cũng như giữa Iraq và các nước khác”. Bộ Ngoại giao Iraq nhấn mạnh: “Các phái bộ ngoại giao hoạt động ở Iraq được tôn trọng và đánh giá cao”, đồng thời khẳng định, vụ việc trên không phản ánh quan điểm của Baghdad. Tehran sau đó đã yêu cầu Baghdad có hành động kiên quyết chống lại "những kẻ gây hấn" đứng sau vụ tấn công đốt phá của người biểu tình nhằm vào lãnh sự quán Iran tại Najaf. Hãng thông tấn nhà nước Iran (IRNA) dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Abbas Mousavi lên án vụ tấn công và "yêu cầu có hành động kiên quyết, hiệu quả và có trách nhiệm chống lại những kẻ gây hấn và đặc vụ phá hoại".

Quân đội Iraq tuyên bố đã triển khai nhiều sĩ quan đến các tỉnh miền Nam để "khôi phục trật tự" sau khi người biểu tình chống chính phủ phóng hỏa lãnh sự quán Iran. Bộ Chỉ huy quân đội Iraq cho hay, "một đơn vị khẩn cấp đã được thiết lập dưới sự giám sát của các tỉnh trưởng" để đảm bảo an ninh và khôi phục trật tự". Tuyên bố có đoạn: "Theo lệnh của tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang, Thủ tướng Adel Abdel Mahdi, một số chỉ huy quân sự đã được điều động đến đơn vị mới và kiểm soát toàn bộ các lực lượng an ninh và quân sự cũng như hỗ trợ các tỉnh trưởng thực hiện sứ mệnh của họ".

BIỂU TÌNH TIẾP TỤC LEO THANG

Cũng trong ngày 28-11, các quan chức ở Nasiriyah, miền Nam Iraq, tuyên bố họ đang áp đặt lệnh giới nghiêm toàn thành phố này sau khi 13 người bị bắn chết trong một cuộc trấn áp nhằm vào các cuộc tuần hành chống chính phủ. AFP cho biết, các lực lượng an ninh đã được triển khai quanh Nasiriyah, kiểm tra toàn bộ các ô-tô và người dân muốn vào thành phố này.

Tại thủ đô Baghdad, những người biểu tình trẻ tuổi đội mũ bảo hiểm và mặt nạ đối mặt với lực lượng an ninh đang phun hơi cay vào họ. Hai người biểu tình bị bắn chết, theo các nguồn tin y tế và an ninh. Trong khi đó, nhóm IS tuyên bố rằng đứng sau 3 vụ nổ chết người làm rung chuyển Baghdad vào cuối ngày 26-11, khiến 6 người thiệt mạng. Các vụ nổ xảy ra đồng thời gồm hai xe máy chất nổ và một quả bom bên đường ở các khu phố của người Shiite. Đây là những cuộc tấn công đầu tiên mà IS nhận trách nhiệm ở Baghdad trong vài tháng qua, kể từ khi IS bị đánh bại 2 năm trước. Kể từ đó, Iraq đã có một khoảng thời gian tương đối bình ổn, nhưng tình trạng hỗn loạn lại xảy ra một lần nữa với các cuộc biểu tình đẫm máu.

Thủ đô của Iraq và khu vực phía nam có phần lớn người Shiite sinh sống đã bị kìm kẹp bởi các cuộc biểu tình lớn nhất nước này kể từ khi Mỹ kéo quân đến Iraq và lật đổ nhà lãnh đạo Saddam Hussein vào năm 2003. Sự thay đổi chế độ 16 năm trước đã mở ra cơ hội cho Iran, người hàng xóm ở phía đông của Baghdad gia tăng những ảnh hưởng kinh tế, chính trị và quân sự to lớn đối với Iraq. Kể từ ngày 1-10, hàng chục nghìn người Iraq đã xuống đường tham gia các cuộc biểu tình tại thủ đô Baghdad và các tỉnh miền Nam đòi chính quyền phải tiến hành cải cách toàn diện, cải thiện các dịch vụ công, tạo thêm công ăn việc làm cho người dân và chấm dứt nạn tham nhũng. Bạo lực đường phố đã khiến hơn 350 người thiệt mạng và khoảng 15.000 người bị thương trong 2 tháng qua.

 Trước đó vào đầu tháng 9 vừa qua, nhiều người biểu tình cũng đã xông vào và đốt phá Lãnh sự quán Iran ở thành phố Basra, miền Nam Iraq. Nhà chức trách Iraq cho biết, ít nhất 6 người biểu tình đã thiệt mạng do trúng đạn của lực lượng an ninh trong lúc bạo lực đang diễn ra và 35 người khác đã bị thương.

AN BÌNH