Ngày 2-6 là một ngày đặc biệt quan trọng đối với chính trường Israel, khi Quốc hội đã bỏ phiếu bầu ông Isaac Herzog, cựu lãnh đạo đảng Lao động, làm Tổng thống thứ 11 của nước này. Ngày 2-6 đồng thời cũng là hạn chót để thủ lĩnh phe cánh tả Yair Lapid hoàn tất thỏa thuận thành lập chính phủ liên minh, qua đó tìm ra thủ tướng mới.

Tân Tổng thống Israel Isaac Herzog.  Ảnh: Reuters

Quốc hội bầu Tổng thống mới

Với 87 phiếu thuận trong Quốc hội Israel gồm 120 ghế, ông Isaac Herzog, cựu lãnh đạo đảng Lao động, đã được bầu chọn là Tổng thống thứ 11 của nước này.

Trong cuộc bỏ phiếu kín tại quốc hội, ông Herzog, 60 tuổi, đã vượt qua đối thủ là bà Miriam Peretz (giành được 27 phiếu thuận), trở thành người thay thế Tổng thống Reuven Rivlin sắp mãn nhiệm vào tháng tới. Theo kế hoạch, ông Herzog sẽ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 9-7 tới - thời điểm đương kim Tổng thống Rivlin mãn nhiệm sau 7 năm tại vị.

Sau cuộc bỏ phiếu, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã chúc mừng ông Herzog. Phát biểu sau khi được bầu làm Tổng thống, ông Herzog cam kết lắng nghe mọi ý kiến, cũng như nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng sự đoàn kết. Theo ông, thách thức phía trước rất lớn và cần phải bảo vệ vị thế của Israel trên trường quốc tế, chống lại chủ nghĩa bài Do Thái và sự thù hận đối với Israel, cũng như bảo vệ trụ cột của nền dân chủ.

Ông Herzog là con trai của ông Chaim Herzog, Tổng thống thứ 6 của Israel, với 2 nhiệm kỳ kéo dài từ năm 1983-1993. Ông cũng từng là đại diện của Israel tại LHQ trong vòng 3 năm.

Hạn chót thành lập chính phủ liên minh

Trong khi đó, ngày 2-6 là hạn chót để các nhà lập pháp Israel đang đẩy nhanh tốc độ đàm phán cho việc thành lập chính phủ mới ở nước này. 

Trong một diễn biến mới nhất làm thay đổi cán cân trên chính trường Israel và có thể khiến Thủ tướng đương nhiệm ông Netanyahu chấm dứt sự nghiệp kéo dài 15 năm kỷ lục của mình, một cựu đồng minh của Thủ tướng Israel thông báo sẽ tìm cách thành lập một chính phủ liên minh với các đối thủ của Netanyahu nhằm lật đổ ông. 

Thủ lĩnh đảng Yamina cánh hữu Naftali Bennett tuyên bố sẽ cùng với liên minh đối lập thảo luận thành lập chính phủ mới. Đây là lần đầu tiên ông Bennett chính thức đưa ra thông báo sẽ tham gia “chính phủ thay đổi” được đề xuất bởi ông Yair Lapid, thủ lĩnh đảng Yesh Atid, người đang nắm quyền đứng ra đàm phán thành lập chính phủ. “Ý định của tôi là làm hết sức mình để thành lập một chính phủ đoàn kết với người bạn Yair Lapid của tôi, để chúng ta có thể cùng nhau cứu Israel khỏi thế khó và quay lại đường lối của nó”, ông Bennett tuyên bố.

Hạn chót để hoàn thiện thỏa thuận liên minh giữa ông Bennett và ông Lapid là ngày 2-6. Theo thỏa thuận, hai lãnh đạo này sẽ cùng nhau chia sẻ 4 năm làm thủ tướng, trong đó ông Bennett sẽ đảm nhận 2 năm đầu nhiệm kỳ, sau đó ông Lapid sẽ nắm giữ vị trí này. Trước hạn chót, ông Lapid phải xây dựng được một liên minh gồm ít nhất 61 nghị sĩ, chiếm đa số trong 120 ghế tại quốc hội Israel. Hiện cơ hội của ông Lapid đang là rất lớn khi phe cánh tả đang có được cả sự ủng hộ của Đảng cánh hữu Yamina, sau khi 2 bên đạt được thỏa thuận chia sẻ quyền lực.

Theo ông Lapid, nếu thỏa thuận thành lập chính phủ đạt được trước thời hạn ngày 2-6, thì sẽ có 1 chính phủ đổi mới, phục vụ lợi ích người dân lên hàng đầu, đoàn kết đất nước trước những mối đe dọa từ Iran. “Israel có thể sắp bước sang một kỷ nguyên khác. Nó sẽ yên bình hơn với việc các Bộ trưởng đi làm mà không kích động, nói dối, hay tạo ra các nỗi lo sợ. Nếu chính phủ được thành lập, đó sẽ là một chính phủ có trách nhiệm, một chính phủ thống nhất, sẽ phục vụ tất cả công dân Israel, bao gồm cả những người không bỏ phiếu cho chúng tôi”, ông Lapid nói. 

AN BÌNH