Israel có thể phải tiến hành cuộc tổng tuyển cử lần thứ tư trong vòng 2 năm sau khi Thủ tướng Benjamin Netanyahu và lãnh đạo đảng Xanh - Trắng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz, đối tác chính trong liên minh cầm quyền, không giải quyết được bất đồng về ngân sách khi đến thời hạn chót phải thông qua là nửa đêm 22-12.

Quốc hội Israel đã giải tán sau khi liên minh cầm quyền của Thủ tướng Netanyahu và Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz không thông qua được ngân sách trước thời hạn chót đêm 22-12.   Ảnh: AP

Hôm 21-12, Quốc hội Israel đã bỏ phiếu bác bỏ nỗ lực của 2 nhà lãnh đạo này nhằm hoãn thời hạn chót thông qua dự thảo ngân sách. Theo luật định, nếu dự thảo ngân sách không được thông qua trước hạn chót, Quốc hội phải giải tán và Israel sẽ phải tiến hành cuộc tổng tuyển cử mới có thể được tổ chức sớm nhất vào ngày 23-3-2021. Đây là cuộc bầu cử thứ 4 chỉ trong vòng 2 năm và lặp lại cuộc khủng hoảng chính trị chưa từng có.

Trong cuộc bầu cử Quốc hội Israel hồi tháng 3, không có đảng nào hội đủ số phiếu cần thiết để thành lập chính phủ. Để phá vỡ thế bế tắc chính trị này, các bên, trong đó đảng Likud của Thủ tướng Netanyahu và đảng Xanh-Trắng của ông Benny Gantz đã đạt được thỏa thuận thành lập chính phủ chia sẻ quyền lực. Theo thỏa thuận, ông Netanyahu đảm nhận vị trí Thủ tướng trong thời hạn 18 tháng tính tới tháng 10-2021, trước khi ông Gantz tiếp quản chức vụ này trong 18 tháng tiếp theo.

Liên minh cầm quyền do ông Netanyahu và cựu đối thủ chính trị - Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz - cùng dẫn đầu đã trên bờ vực sụp đổ do sự đối đầu gay gắt trong nhiều tuần về vấn đề ngân sách. Lãnh đạo Đảng Xanh - Trắng, Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz, người dự kiến sẽ trở thành Thủ tướng Israel trong nửa nhiệm kỳ sau của chính phủ liên minh cho biết, Đảng Xanh - Trắng sẽ bỏ phiếu ủng hộ dự luật kêu gọi giải tán Quốc hội và tiến hành bầu cử sớm. Lý giải cho quyết định này, ông Gantz cho rằng việc không có ngân sách đã khiến đời sống người dân và hoạt động của các doanh nghiệp tại nước này gặp nhiều khó khăn. Tuy vậy, lãnh đạo Đảng Xanh - Trắng vẫn mở ra cơ hội cho Thủ tướng Benjamin Netanyahu nếu ông đồng ý thông qua dự thảo ngân sách quốc gia 2 năm như thông lệ. Trong khi đó, Thủ tướng Netanyahu muốn thông qua dự thảo ngân sách thời hạn 1 năm, thay vì 2 năm như thông lệ với lập luận, điều này giúp chính phủ linh hoạt trong ứng phó với dịch Covid-19. Ông kêu gọi ông Gantz không ủng hộ dự luật giải tán Quốc hội. Hai nhà lãnh đạo muốn hoãn thời hạn bỏ phiếu thông qua dự thảo ngân sách để thương lượng thêm, song quốc hội Israel đã bác nỗ lực này trong cuộc bỏ phiếu hôm 21-12. Hạn chót để liên minh cầm quyền thông qua ngân sách là nửa đêm 22-12, tuy nhiên, mọi nỗ lực đã thất bại.

Kênh truyền hình i24news của Israel đưa tin chính phủ nước này tối 22-12 đã thông qua đề xuất của Bộ Tài chính gia hạn ngân sách nhằm ngăn việc chính phủ phải đóng cửa do thiếu ngân sách chính thức cho năm 2020 và 2021. Bế tắc về ngân sách đã đẩy kinh tế Israel vào bất ổn hơn nữa vào cuối năm nay với Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này dự báo sẽ giảm 4,5% và tỉ lệ thất nghiệp ở mức 12,1% do tác động của đại dịch Covid-19.

Các nhà phân tích cho biết ông Netanyahu sẽ cố gắng kéo lùi thời hạn bầu cử mới, bởi nếu kì bầu cử diễn ra vào tháng 3 năm tới, Thủ tướng Netanyahu sẽ đối mặt với nhiều rủi ro hơn khi ông phải đối mặt với phiên tòa xung quanh các cáo buộc tham nhũng vào tháng 2-2021.

Hiện nhà lãnh đạo lâu đời nhất Israel này cũng đang đối mặt với làn sóng biểu tình vì bị cáo buộc tham nhũng, cũng như cách thức ứng phó của ông với đại dịch Covid-19. Tờ DW nhìn nhận một cuộc bỏ phiếu vào tháng 6-2021 sẽ có lợi hơn, vì cho ông thêm thời gian để phục hồi kinh tế và phân bổ vaccine.

AN BÌNH