(Cadn.com.vn) - Nhiều chuyên gia quân sự đã tính đến một “Kế hoạch B” cho Syria vì mối lo thỏa thuận ngừng bắn vừa đạt được ở quốc gia Trung Đông này sẽ không được tuân thủ.

Ánh sáng hòa bình cho Syria đã le lói ở cuối đường hầm khi cả chính phủ Tổng thống Bashar Al-Assad và các phe phái đối lập đều chấp nhận kế hoạch ngừng bắn do Mỹ và Nga đề ra, vốn bắt đầu có hiệu lực từ 0 giờ ngày 27-2. Tuy nhiên, giới chuyên gia lo ngại, kế hoạch này có thể sẽ nhanh chóng “chết yểu”.

Và hòa bình cho Syria – nơi cuộc nội chiến kéo dài 5 năm qua đã khiến hơn 270.000 người thiệt mạng trong khi hơn nửa số dân phải tị nạn – xem ra vẫn còn khá xa xỉ.

Người tị nạn Syria chờ đợi để được vào lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh: AFP

NGUY CƠ “CHẾT YỂU”

Hiện nay, Syria vẫn đang bị phân mảnh trên nhiều mặt trận, giữa quân chính phủ với phe nổi dậy – vốn gồm nhiều nhóm phe phái khác nhau – và cả cuộc chiến với nhóm Hồi giáo cực đoan mới nổi IS.

Dù tuyên bố nhất trí với kế hoạch này, các nhóm phiến quân được Saudi Arabia ủng hộ vẫn bày tỏ nghi ngờ về tính khả thi của kế hoạch, vốn không áp dụng đối với nhóm Hồi giáo IS và các thành viên Mặt trận Al-Nusra có quan hệ với mạng lưới khủng bố Al-Qeada. Phe nổi dậy cho rằng, việc loại trừ IS và Mặt trận Al-Nusra sẽ tạo cớ để phe chính phủ tiếp tục tấn công họ vì các chiến binh của hai nhóm khủng bố này đã xâm nhập vào những khu vực mà phe nổi dậy nắm giữ. Trong khi đó, chính phủ Syria cũng nói rõ, việc các nước tiếp tục hỗ trợ phe nổi dậy có thể sẽ phá hỏng thỏa thuận hiếm hoi lần này.

Ngay cả người dân, vốn mệt mỏi sau nhiều năm chiến tranh, bày tỏ nghi ngờ về tính khả thi của kế hoạch này. “Đó là một thỏa thuận mong manh”, AFP dẫn lời Rana, một dược sĩ 54 tuổi nói. “Có nhiều kế hoạch ngừng bắn đã được công bố và chúng tôi không thấy bất kỳ kết quả nào trên mặt đất, vì không ai tuân thủ”, một người dân khác cho biết.

Thổ Nhĩ Kỳ, vốn là bên ủng hộ chủ chốt của phe nổi dậy, dù tuyên bố hoan nghênh kế hoạch này, cũng bày tỏ thái độ hoài nghi về kết quả tích cực cho một quá trình chuyển đổi chính trị ở Syria. Ankara cũng tuyên bố sẽ tiếp tục không kích nhóm người Kurd ở miền bắc Syria “nếu cần thiết” – động thái vốn khiến các nước chỉ trích gay gắt vì cho rằng đã phá hoại cơ hội hòa bình của Syria.

MỸ SẼ MỞ CUỘC CHIẾN TRÊN BỘ?

Đối mặt với quá nhiều hoài nghi như thế này, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết, Nhà Trắng đã có “Kế hoạch B” cho bài toán này.

Trong tuyên bố đưa ra trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện hôm 24-2, người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ nói rằng, trong những ngày tới Washington sẽ biết rõ là liệu thỏa thuận ngừng bắn tại Syria có hiệu lực hay không, và nếu quá trình chuyển tiếp chính trị này không được tuân thủ, Tổng thống Barack Obama đã có “Kế hoạch B” cho quốc gia Trung Đông bị chiến tranh tàn phá này. “Bằng chứng từ hành động sẽ có trong những ngày tới”, ông Kerry nói với các nghị sĩ và nhấn mạnh, “trong 1 đến 2 tháng nữa, chúng ta sẽ rõ liệu một tiến trình chuyển tiếp có diễn ra thật sự nghiêm túc hay không”. Thủ lĩnh ngoại giao Mỹ cũng nêu rõ, nếu điều đó (việc ngừng bắn) không diễn ra, chắc chắn “Kế hoạch B” sẽ được đưa ra - ám chỉ kế hoạch dự phòng được cho là bao gồm các hành động quân sự.

Bởi theo ông, rất khó để duy trì sự toàn vẹn lãnh thổ của Syria nếu quá trình chấm dứt chiến sự tại nước này kéo dài hơn nữa. “Có thể sẽ quá muộn để cứu Syria nếu chúng ta chờ đợi lâu hơn nữa”, ông nói.

Khả Anh