Kể từ khi Tổng thống Donald Trump ra lệnh tấn công bằng máy bay không người lái, vốn giết chết tướng Iran Qassem Soleimani hồi đầu tháng này, giới chức Nhà Trắng đã lập luận, cuộc tấn công có hai lợi ích chính. Việc loại bỏ tướng Soleimani đã giúp ngăn chặn một loạt các cuộc tấn công mà ông đang lên kế hoạch nhằm vào các mục tiêu Mỹ và nhằm ngăn Iran khỏi việc leo thang hơn nữa chống lại Washsington ở Iraq và khu vực.

Tuy nhiên, đối với một số ít cố vấn của ông Trump, còn có lợi ích chiến lược thứ 3 trong cuộc tấn công giết chết tướng Soleimani: đó là thay đổi chế độ ở Iran. Tổng thống Trump và các quan chức hàng đầu của Nhà Trắng đã nhiều lần nói rằng, Washington không tìm kiếm sự thay đổi chế độ ở Iran. Nhưng trong những ngày gần đây họ đã cổ vũ những người biểu tình Iran, tràn ngập đường phố để phản đối Lãnh đạo tối cao, Đại giáo chủ Ali Khamenei, trong làn sóng phản đối việc bắn nhầm máy bay chở khách Ukraine.

Những vụ gây rối tương tự cũng được nêu trong một loạt các bản ghi nhớ chưa được phân loại gửi cho cựu Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton vào tháng 5 và tháng 6-2019, giai đoạn khi Iran leo thang vòng căng thẳng mới nhất bắt đầu ở Vùng Vịnh. Nhớ lại hồi tháng 5, Iran bắt đầu chiến dịch nhằm vào các tàu chở dầu để đáp trả quyết định của ông Trump nhằm thắt chặt các lệnh trừng phạt nhằm vào họ. Vào tháng 6, Iran đã hạ một máy bay không người lái giám sát của Mỹ. Washington gần như đã phản ứng với vụ bắn hạ máy bay không người lái hồi tháng 6 bằng các cuộc tấn công của riêng mình, nhưng ông Trump đã quyết định ngừng tấn công chỉ 10 phút trước khi tên lửa được phóng đi.

Đó chính xác là những gì đã xảy ra, và cuối cùng Mỹ đã đáp trả bằng cách giết chết tướng Soleimani. Iran đã gửi thông điệp sau một loạt các cuộc tấn công tên lửa nhằm vào căn cứ quân sự của Mỹ và liên minh ở Iraq vào tuần trước rằng, họ sẽ không leo thang hơn nữa. Tuy nhiên, điều đã được chứng minh là sau hậu quả của cái chết của Soleimani, lãnh đạo Iran đã phạm phải một loạt lỗi - từ bắn nhầm máy bay Ukraine - điều đó đã làm suy yếu vị thế của họ ở trong và ngoài nước.

Và chính những cuộc biểu tình bùng nổ hiện nay có thể trở thành cái cớ hoàn hảo để Mỹ đặt mục tiêu mới trong vấn đề Iran: thay đổi chế độ như đã từng làm với Iraq.

THANH VĂN