(Cadn.com.vn) - Chỉ còn khoảng 1 tháng nữa là kết thúc năm công tác 2014 nhưng đến thời điểm này, nhiều chuyên gia đánh giá công tác quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực tài chính - ngân hàng của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNNVN) có nhiều tiến bộ và tích cực so với các năm trước đây, góp phần đắc lực vào việc đảm bảo tăng trưởng kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, an sinh xã hội...

Trong đó, ấn tượng nhất là công cuộc tái cơ cấu hệ thống các ngân hàng thương mại (NHTM). Như chúng ta đã biết, trước thời điểm 2012, khủng hoảng kinh tế - tài chính toàn cầu đã khiến cho nhiều NH trên thế giới, nhất là một số NH lớn, lâu đời của Mỹ sụp đổ. Việt Nam đã gia nhập WTO từ năm 2007, đương nhiên chịu tác động của "cơn bão" này.

Bên cạnh đó là hậu quả của một thời kỳ phát triển "nóng" với "bong bóng" bất động sản, vàng, chứng khoán, v.v... đã dẫn đến nợ xấu tăng nhanh, rủi ro tín dụng cao. Mặt khác, đi cùng với kinh tế thị trường ngày càng năng động, hệ thống các NHTM phát triển và mở rộng quá nhanh cả về quy mô và các loại hình nghiệp vụ.

Trong khi đó, năng lực quản trị của các NHTM có nhiều bất cập so với yêu cầu phát triển, năng lực tài chính thiếu tương xứng với quy mô; khuôn khổ pháp lý không theo kịp, thiếu đồng bộ; hệ thống thanh tra, giám sát chuyên ngành cũng còn yếu, dẫn đến tình trạng sở hữu chéo, đầu tư chéo, thành lập công ty "sân sau", cho vay vượt quá khả năng nguồn vốn cả về khối lượng và cơ cấu thời hạn... Tất cả các yếu tố đó tích tụ đến lúc vượt quá sức chịu đựng của hệ thống các NHTM, sẽ dẫn đến nguy cơ phá sản, đổ vỡ.

Năng lực quản trị và năng lực tài chính của các NHTM ngày càng được cải thiện.

Với cái nhìn toàn diện, thấu đáo thực trạng nêu trên, ngay từ cuối năm 2011, NHNNVN đã mạnh dạn công khai thông tin về thực trạng tình hình này để đặt ngay nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách xuyên suốt của toàn ngành phải tập trung tái cơ cấu toàn diện lại hệ thống các NHTM, kể cả các tổ chức tín dụng nhỏ, đồng thời thiết lập một trật tự kỷ cương trong quản lý và điều hành thị trường tài chính, tiền tệ cho dù phải động chạm đến lợi ích cục bộ của một nhóm người kinh doanh NH.

NHNNVN đã đề xuất những nội dung phải tái cơ cấu với một lộ trình, mà bao hàm trong đó là tầm nhìn chiến lược, quyết tâm chính trị và các giải pháp khôn ngoan, sáng tạo để hạn chế thấp nhất những tổn thất, nhất là những nguồn lực của Nhà nước và quyền lợi của người dân. Điển hình là việc không dùng nguồn tiền ngân sách Nhà nước để xử lý được nợ xấu như nhiều quốc gia trên thế giới đã làm mà bản thân các NHTM phải tự giải quyết nợ xấu bằng việc trích lập dự phòng rủi ro trong 5 năm cho các khoản nợ đó.

Kết quả bước đầu về tái cơ cấu hệ thống các NHTM có thể nhìn thấy rõ nét trên phương diện điều hành chính sách tiền tệ: lãi suất giảm nhanh, tỷ giá và thị trường ngoại tệ ổn định, dự trữ ngoại tệ quốc gia tăng cao, thị trường vàng được kiểm soát tốt, các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho DN được triển khai quyết liệt, đồng bộ với tháo gỡ khó khăn về thuế, phí; hệ thống các NHTM đã thoát khỏi nguy cơ đổ vỡ của thời điểm 2011 đầu năm 2012 đối với một số NHTM nhỏ; thanh khoản cải thiện mạnh, tiến đến dồi dào và chủ động cân đối vốn; nợ xấu được tích cực xử lý bằng nội lực của các NH; khả năng cung ứng vốn cho nền kinh tế được mở rộng theo hướng ổn định; năng lực quản trị và năng lực tài chính một số NH cải thiện tích cực; thông tin về hoạt động của hệ thống các NHTM ngày một minh bạch hơn...

Nhiều chuyên gia cho rằng những tiến bộ và tích cực trong công tác quản lý Nhà nước trên lĩnh vực tài chính - ngân hàng từ cuối năm 2013 đến năm 2014 đã giúp cho Thống đốc NHNNVN Nguyễn Văn Bình "ghi điểm" trong đợt lấy phiếu tín nhiệm tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIII diễn ra từ ngày 20/10 đến 28/11/2014.

Cụ thể, Thống đốc Nguyễn Văn Bình giành được 323 phiếu tín nhiệm cao, từ vị trí cuối bảng xếp hạng ở lần lấy phiếu tín nhiệm năm 2013 đã "lội ngược dòng ngoạn mục" vươn lên vị trí thứ 10 trong danh sách 50 chức danh lấy phiếu tín nhiệm năm 2014 được Quốc hội phê chuẩn.

P.V