(Cadn.com.vn) - Nhiều năm nay, người dân tại thôn Tân Thành (xã Cư Dliê Mnông, H. Cư M'gar, tỉnh Đắc Lắc) đã mang đơn đi gõ cửa khắp nơi đề nghị di dời cơ sở sản xuất than đốt của Công ty TNHH MTV Phúc Minh ra khỏi khu dân cư. Thế nhưng, sau nhiều lần cầu cứu, người dân nơi đây vẫn khốn khổ vì phải sống chung với cảnh khói, bụi, ô nhiễm môi trường.

3 lò than của ông Giang đang đốt vào thời điểm P.V tác nghiệp. Ảnh: T.T

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Xuân Thắng, Chi hội trưởng Chi hội Nông dân thôn Tân Thành cho hay: "Công ty Phúc Minh do ông Đoàn Bằng Giang làm Giám đốc sản xuất than đốt tại địa phương 4-5 năm nay. Nhiều thời điểm, công ty cho tất cả lò than hoạt động hết công suất khiến chúng tôi sống trong cảnh sống dở chết dở. Người già, trẻ con ngạt thở vì khói, bụi và mùi hôi nồng nặc từ những lò than bốc ra. Có nhiều hôm, mọi người đành phải chạy vào trong nhà đóng cửa kín mít nhưng đều ho hen sặc sụa". Tương tự, ông Nguyễn Ngọc Ngọ (có nhà cách lò than của ông Giang khoảng hơn 100m) phẫn nộ: "Ban đầu, ông Giang chỉ xây dựng và hoạt động 2-3 lò than cũng đủ khiến chúng tôi phải sống trong bầu không khí bị ô nhiễm nặng. Tuy nhiên, đến nay công ty của ông Giang đã mở rộng quy mô lên đến 13 lò khiến cho không chỉ người dân sống xung quanh đau ốm, bệnh tật mà cây hoa màu cũng bị thất thu. Bởi việc hoạt động hết công suất của các lò than khiến  khói, bụi than phát tán và ảnh hướng tới nhiều rẫy cà-phê xung quanh".

Anh Trần Quốc Tiến (trú thôn Tân Thành) cho biết: "Từ tháng 7-2011, khi các lò than của ông Giang đi vào hoạt động thì 4ha cà- phê của gia đình tôi ít trái hẳn đi do bị khói, bụi than bám đầy". Cho rằng cơ sở sản xuất than đốt đã gây xáo trộn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến bầu không khí và môi trường, người dân tại thôn Tân Thành đã mang đơn khiếu nại cầu cứu khắp nơi. Ông Thắng lý giải: "Sau khi cơ sở sản xuất than của ông Giang hoạt động được một thời gian, chúng tôi đã gửi đơn lên nhiều cơ quan chức năng như UBND xã, Phòng TNMT, Cảnh sát môi trường, UBND huyện... và yêu cầu các cơ quan này vào cuộc di dời những lò than ra khỏi khu vực dân cư nhằm bảo vệ sức khỏe cho người dân và vì một môi trường trong lành. Tuy nhiên, đến nay, người dân chúng tôi vẫn phải sống chung với khói bụi, ngạt thở, ô nhiễm môi trường. Trong khi, các cơ quan chức năng thì cứ vào kiểm tra rồi lại đi".

Vì sao bị đình chỉ sản xuất nhưng vẫn tái phạm nhiều lần?

Để làm rõ phản ánh của người dân, P.V đã có buổi làm việc với ông Y Minh Niê, Chủ tịch UBND xã Cư Dliê Mnông. Ông Y Minh cho hay: Việc sản xuất than đốt của Công ty TNHH MTV Phúc Minh được Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Đắc Lắc cấp phép vào năm 2011. Tháng 8-2013, Phòng TNMT đã mời người dân 2 thôn Tân Thành và Tân Lập (xã Cư Dliê Mnông) lên làm việc. Đa số người dân nhất trí về việc cho thời gian di dời lò than từ 1,5-2 năm. Đến đầu tháng 1-2014, trong lần tiếp xúc cử tri sau kỳ họp thứ 7 HĐND xã khóa IV, người dân tại thôn Tân Thành tiếp tục đề nghị các cơ quan chức năng phải giải tỏa lò than của ông Giang ra khỏi địa phận khu dân cư.

Trước tình trạng này, ngày 13-11-2014, ông Trương Văn Chỉ, Chủ tịch UBND H. Cư M'gar đã ký Quyết định số 779/QĐ-UBND đình chỉ hoạt động lò than đốt củi của Công ty TNHH MTV Phúc Minh. Bởi công ty này không thực hiện đầy đủ các nội dung cam kết bảo vệ môi trường đã được UBND huyện phê duyệt số 577/GXN-UBND ngày 7-4-2011. Vi phạm khoản 4 Điều 25 Luật Bảo vệ môi trường.

Sau khi nhận quyết định đình chỉ, ông Giang đã làm việc trực tiếp với Phòng TNMT H. Cư M'gar để được tiếp tục đốt than, cam kết khắc phục hiện trạng môi trường, có hệ thống xử lý ô nhiễm môi trường. Trên cơ sở này, lò than tiếp tục hoạt động cho đến nay. UBND xã đã làm hết trách nhiệm của mình nhưng vẫn không giải quyết được vấn đề nan giải này. Hơn nữa, trên địa bàn xã đã có không ít lò than hoạt động trái phép và không đảm bảo điều kiện an toàn cho môi trường và sức khỏe của người dân. Tuy nhiên, chỉ ngay sau lần đầu tiên chính quyền mời lên làm việc thì chủ các lò than này tự động về tháo dỡ, di dời. Thế nhưng không hiểu tại sao, chỉ có lò than của ông Giang sau khi xử lý, mời làm việc nhiều lần, đình chỉ... vẫn tái phạm.

Ngày 12-7-2016, Phòng TNMT H. Cư M'gar đã cùng với UBND xã Cư Dliê Mnông tổ chức kiểm tra công tác bảo vệ môi trường tại lò than đốt của ông Giang. Báo cáo số 58/BC-TNMT vào ngày 21-7-2016 của Phòng TNMT H. Cư M'gar nêu: "Kết quả kiểm tra hiện trạng cơ sở đang tạm ngưng hoạt động do không có nguồn nguyên liệu. Phòng đã lập biên bản và yêu cầu chủ cơ sở trong thời gian tới nếu tiếp tục hoạt động thì chỉ được đốt 4-5 lò/một lần để giảm thiểu khí thải và bụi phát sinh ra môi trường gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân xung quanh".

Trên cơ sở báo cáo của Phòng TNMT, người dân khẳng định chính sự cho phép, bao che của Phòng TNMT nên cơ sở sản xuất than đốt của Công ty Phúc Minh vẫn tiếp tục hoạt động sau khi đã bị đình chỉ vô thời hạn. Ông Nguyễn Văn Nhựt, Phó phòng TNMT H. Cư M'gar cho biết: "Huyện đã đặt vấn đề nhiều lần với ông Giang là phải di dời cơ sở sản xuất than đốt ra khỏi khu dân cư. Sau khi có quyết định đình chỉ, UBND huyện chưa có bất kỳ văn bản nào cho phép cơ sở sản xuất than đốt hoạt động trở lại. Tuy nhiên, do chi phí đầu tư ban đầu của ông Giang tại đây quá lớn nên Phòng TNMT đã châm chước cho phép ông ấy hoạt động từ 3-4 lò để thu hồi vốn dần dần và di dời khỏi khu vực dân cư".

Ông Nguyễn Văn Minh, Phó Chủ tịch UBND H. Cư M'gar khẳng định: "Việc bị đình chỉ nhưng cơ sở của ông Giang vẫn hoạt động là trái phép. Phòng TNMT ngầm cho phép cơ sở sản xuất than đốt của ông Giang tiếp tục hoạt động sau khi bị đình chỉ là tự ý và không tham mưu cho UBND huyện. Qua đây cũng chứng tỏ đơn vị này làm việc chưa chặt chẽ, không cương quyết và không hết trách nhiệm. Do đó, cho đến nay, ông Giang vẫn lén lút hoạt động gây bức xúc cho người dân và chính quyền địa phương. Với tôi, không có chuyện bảo kê, bao che cho việc làm trái quy định"-ông Minh thông tin thêm.

Thơ Trịnh