Sáng 12-11, Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 37 và các Hội nghị cấp cao liên quan tổ chức theo hình thức trực tuyến đã khai mạc tại Trung tâm Hội nghị quốc tế, Thủ đô Hà Nội. Đây là hội nghị cấp cao thứ hai và cuối cùng của năm ASEAN do Việt Nam tổ chức trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2020. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì hội nghị.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng dự và có bài phát biểu chào mừng. Dự lễ khai mạc còn có Lãnh đạo 10 nước ASEAN; Tổng Thư ký ASEAN; các Đại sứ, Trưởng phái đoàn đại diện thường trực các nước ASEAN và các Đối tác của ASEAN, đại diện Đoàn ngoại giao tại Hà Nội. Đại biểu Việt Nam có: Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành liên quan, đại diện các Tiểu ban Ủy ban Quốc gia ASEAN 2020.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tới dự Hội nghị. Ảnh: VGP

Phát huy tinh thần “gắn kết và chủ động thích ứng”

Phát biểu chào mừng tại Lễ khai mạc, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Trong khi một số thể chế đa phương đang gặp nhiều thách thức, ASEAN đã thành công trong việc duy trì ổn định các hoạt động giữ vững vai trò, vị thế của mình trong năm qua. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cho rằng, định vị chỗ đứng phù hợp cho ASEAN trong thế giới thời kỳ hậu COVID-19 là một vấn đề lớn. Mong muốn và ý chí mạnh mẽ giữ gìn một khu vực hòa bình, ổn định, đoàn kết và thống nhất trên cơ sở luật pháp quốc tế đã và cần tiếp tục trở thành giá trị cốt lõi của Đông Nam Á và Cộng đồng ASEAN.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nêu rõ, Việt Nam luôn chủ trương giữ vững độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại; là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, phấn đấu vì hòa bình, hợp tác và phát triển. Tinh thần đó đã đưa Việt Nam trưởng thành và lớn mạnh trong suốt 75 năm qua và sẽ tiếp tục là kim chỉ nam cho chính sách đối ngoại của Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh thế giới đang biến chuyển phức tạp và khó lường hiện nay.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng bày tỏ, với vai trò là Chủ tịch ASEAN năm 2020, trên tinh thần “gắn kết và chủ động thích ứng”, Việt Nam trân trọng sự đoàn kết, ủng hộ, hỗ trợ quý báu từ các quốc gia thành viên, các Đối tác và bạn bè quốc tế của ASEAN để Cộng đồng ASEAN vững vàng vượt qua thách thức, giữ vững đà liên kết, xây dựng cộng đồng và củng cố vai trò trung tâm của ASEAN, xây dựng khu vực Đông Nam Á hòa bình, hữu nghị, hợp tác, trung lập và ổn định. Chỉ có thông qua hợp tác, tin cậy và chung sức, đồng lòng, ASEAN và thế giới mới có thể cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, thách thức, khôi phục tăng trưởng kinh tế, duy trì hòa bình, ổn định và phát triển bền vững.

Ngay sau Lễ khai mạc, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì điều hành Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37 và các Hội nghị cáp cao liên quan với sự tham dự của Lãnh đạo các nước ASEAN và Tổng Thư ký ASEAN. Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tham dự và trình bày về tình hình dịch COVID-19 và ứng phó trên toàn cầu.

Tại Hội nghị, các Lãnh đạo ASEAN đã rà soát tổng thể tình hình hợp tác ASEAN. Trong đó, các Lãnh đạo đặc biệt đánh giá cao vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam trong điều phối, dẫn dắt ASEAN giữ vững đà hợp tác, xây dựng trên ba trụ cột Cộng đồng, đồng thời đẩy mạnh hợp tác ứng phó và khắc phục hậu quả của dịch bệnh. Các Lãnh đạo ASEAN nhất trí thông qua: Đánh giá giữa kỳ triển khai các Kế hoạch tổng thể Cộng đồng ASEAN 2025, ra Tuyên bố Hà Nội về Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025, tiến hành rà soát triển khai Hiến chương ASEAN, gắn kết phát triển tiểu vùng với tiến trình phát triển chung của ASEAN và triển khai các sáng kiến nâng cao hình ảnh, bản sắc ASEAN trong khu vực.

UNCLOS 1982 là khuôn khổ cho mọi hoạt động trên biển

Phát biểu trong vai trò Chủ tịch ASEAN, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đề nghị cần có cách tiếp cận tổng thể, đồng bộ về kiểm soát đại dịch COVID-19 với sự tham gia của “cả Cộng đồng”, bảo vệ cuộc sống người dân và thúc đẩy phục hồi toàn diện. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc công bố Việt Nam sẽ đóng góp 100.000 USD vào Quỹ Ứng phó COVID-19 và cam kết đóng góp thiết bị vật tư y tế vào Kho dự phòng vật tư y tế khẩn cấp khu vực với giá trị 5 triệu USD.

Trao đổi về tình hình Biển Đông, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định lại quan điểm của Việt Nam, phù hợp với nhận thức chung của ASEAN về nỗ lực, quyết tâm xây dựng Biển Đông thành vùng biển hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và phát triển. Thủ tướng nhấn mạnh, mọi quốc gia cần thượng tôn pháp luật, coi UNCLOS 1982 là khuôn khổ cho mọi hoạt động trên biển, tự do hàng hải, hàng không, đẩy mạnh xây dựng lòng tin, kiềm chế, không có hành động làm phức tạp tình hình, không quân sự hóa, giải quyết hòa bình các tranh chấp, khác biệt trên cơ sở luật pháp quốc tế. Trên tinh thần đó, việc các bên thực hiện nghiêm túc, đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982 có ý nghĩa vô cùng quan trọng.

Kết thúc Hội nghị, các Lãnh đạo ASEAN đã thông qua một số văn kiện quan trọng là đề xuất của nước Chủ tịch Việt Nam và được các nước ASEAN, các Đối tác ủng hộ, như Tuyên bố Hà Nội về Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025, Tuyên bố Hà Nội về Tăng cường công tác xã hội hướng đến một Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng.

Chiều 12-11, Thủ tướng Chính phủ chủ trì các Hội nghị Cấp cao ASEAN với Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ và Thượng đỉnh Phụ nữ ASEAN.

QUỲNH NHƯ – TTXVN