Phát biểu tại lễ khai mạc, Thủ tướng Campuchia Samdech Techo Hun Sen đề cao ý nghĩa kỷ niệm 55 năm thành lập ASEAN, đánh dấu chặng đường dài của liên kết và hợp tác khu vực, thúc đẩy sự gắn kết giữa các thành viên trong gia đình ASEAN vì mục tiêu chung là hòa bình, tự cường và phát triển. Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 40, 41 và các hội nghị liên quan là dịp để các nước cùng nhìn lại và quyết tâm phấn đấu cho một tương lai đoàn kết, tự cường, bao trùm và dựa trên luật lệ.

Nhiều tuyên bố quan trọng sẽ được thông qua như Tuyên bố kỷ niệm 55 năm thành lập ASEAN, Tuyên bố ASEAN Hành động: Cùng ứng phó thách thức và Tuyên bố Nghị sự kết nối ASEAN sau 2025, là những định hướng chính sách để thúc đẩy hợp tác kinh tế, phát triển đồng đều, kết nối xuyên suốt và duy trì vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực.

Trải qua ba năm dịch bệnh COVID-19, với tinh thần đoàn kết và nỗ lực bền bỉ của từng nước thành viên và cả gia đình ASEAN, có thể nói ASEAN đã thành công vượt qua dịch bệnh, nối lại các hoạt động kinh tế, đặc biệt tốc độ tăng trưởng kinh tế của khu vực được dự báo đạt 5,3% và 4,9% trong năm 2022 và 2023 là mức tăng khả quan so với thế giới. Cùng với những thành quả đạt được, Thủ tướng Hun Sen nhấn mạnh cần nhận thức rõ ASEAN và khu vực đang đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức, đặt ra yêu cầu cấp thiết cần có cách tiếp cận tổng thể, tầm nhìn, định hướng và chính sách đúng đắn. Đó cũng chính là tinh thần cốt lõi của chủ đề năm 2022 "Cùng ứng phó thách thức".

Trong bối cảnh đó, ASEAN cần dành ưu tiên cao nhất cho duy trì đoàn kết, thống nhất và vai trò trung tâm để cùng nhau vượt qua thách thức, xây dựng cộng đồng tự cường cho tất cả người dân. Hướng tới tương lai, ASEAN cần phát huy mạnh mẽ những giá trị đã làm nên thành công của ASEAN trong suốt hơn 5 thập kỷ qua. Đó là kết quả của sự nỗ lực và bền bỉ phấn đấu, cần được trân trọng giữ gìn để ghi tiếp những dấu ấn thành công trong chặng đường tiếp theo.

Lễ khai mạc được tổ chức trọng thể với sự tham dự của lãnh đạo các nước ASEAN, đối tác và đại diện nhiều tổ chức quốc tế. Lễ khai mạc thể hiện đậm đà bản sắc ASEAN thông qua các tiết mục văn nghệ truyền thống mang dấu ấn văn hóa của các nước thành viên. Ngay sau phiên khai mạc, lãnh đạo các nước ASEAN tham dự phiên họp toàn thể Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 40 và phiên họp hẹp Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 41.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định tầm quan trọng của giữ vững đoàn kết, phát huy sức mạnh nội tại

Tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 41, nhận định về tình hình quốc tế và khu vực, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh tính chất bất ổn, bất định và khó lường với sự nổi lên của các thách thức truyền thống và phi truyền thống, sự đứt gãy chuỗi cung ứng, lạm phát, an ninh năng lượng, lương thực..., diễn biến phức tạp của cạnh tranh chiến lược nước lớn cũng như các biến động địa chính trị.

Trong bối cảnh đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định lại tầm quan trọng của giữ vững đoàn kết, phát huy sức mạnh nội tại, tinh thần trách nhiệm, cách tiếp cận cân bằng, khách quan và kiên định các nguyên tắc của hiệp hội. Đây cũng chính là điều làm nên sức hấp dẫn của ASEAN, thể hiện qua sự quan tâm của các đối tác mong muốn tăng cường và nâng cấp quan hệ hợp tác với ASEAN và qua chính sự hiện diện đầy đủ của các đối tác tại các hội nghị lần này.

Để nâng cao hơn nữa hiệu quả triển khai quan hệ đối ngoại, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị cần tăng cường phối hợp với các đối tác trong nỗ lực chung đóng góp cho hòa bình, an ninh và phát triển, củng cố gắn bó chiến lược nội khối để các đối tác thực sự tôn trọng và ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, cam kết hợp tác lâu dài với ASEAN thông qua các cơ chế do ASEAN dẫn dắt. Trên cương vị nước điều phối ASEAN-Hàn Quốc, Việt Nam sẽ cùng các nước đưa quan hệ này ngày càng đi vào thực chất và hiệu quả.
Về các vấn đề quốc tế và khu vực, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh ASEAN cần bản lĩnh, khéo léo, hài hòa và cân bằng trong ứng xử các vấn đề nóng ở khu vực, chia sẻ quan điểm của ASEAN về tình hình Biển Đông, Myanmar, xung đột Nga-Ukraine.

Cùng lãnh đạo các nước ASEAN, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định cần củng cố lập trường nguyên tắc của ASEAN trong vấn đề Biển Đông, đồng thời đề nghị tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực bảo tồn môi trường biển, hỗ trợ nhân đạo cho ngư dân và người đi biển, ứng phó với tình trạng đánh bắt cá bất hợp pháp...

Trên tinh thần trách nhiệm, sẻ chia và đoàn kết, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh cần tiếp tục kiên định và kiên trì triển khai Đồng thuận 5 điểm, hỗ trợ Myanmar, một thành viên của gia đình ASEAN tìm giải pháp khả thi, bền vững, vượt qua khó khăn. Thủ tướng bày tỏ ủng hộ thông qua các quyết định về triển khai Đồng thuận 5 điểm, tạo cơ sở quan trọng góp phần giúp ASEAN nâng cao khả năng hỗ trợ hiệu quả hơn cho Myanmar.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng nhấn mạnh cần chủ động hỗ trợ, giúp đỡ và đề nghị các bên liên quan tại Myanmar thể hiện trách nhiệm, hợp tác thiện chí để thúc đẩy thực hiện hiệu quả, toàn diện Đồng thuận 5 điểm, vì tương lai ổn định và phát triển của Myanmar, vì hạnh phúc và lợi ích của người dân Myanmar và vì sự đoàn kết, hình ảnh và uy tín của ASEAN.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chia sẻ mối quan ngại chung về cuộc xung đột Nga-Ukraine, đề cao ý nghĩa và giá trị của hòa bình, khẳng định tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ chính là nguyên tắc nền tảng của đời sống quan hệ quốc tế, là điều kiện tiên quyết cho kiến tạo hòa bình và an ninh quốc tế.

Thông qua Tuyên bố về việc kết nạp Timor Leste

Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN, các lãnh đạo ASEAN đã thông qua Tuyên bố về việc Timor Leste xin gia nhập ASEAN.

TTXVN- B.T

Toàn văn nội dung Tuyên bố như sau: Chúng tôi, các nhà lãnh đạo của Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), nhóm họp tại Phnom Penh, Vương quốc Campuchia dịp Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 40, 41 và các Cấp cao liên quan, đã xem xét kết quả của các đoàn khảo sát thực tế tới Timor Leste của các trụ cột Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN, Cộng đồng Kinh tế ASEAN, và Cộng đồng Văn hóa-Xã hội ASEAN, và nhất trí: 1. Chấp thuận về nguyên tắc Timor Leste là thành viên thứ 11 của ASEAN; 2. Trao quy chế quan sát viên cho Timor Leste và cho phép nước này tham gia tất cả các hội nghị của ASEAN, bao gồm phiên toàn thể của các hội nghị cấp cao; 3. Chính thức hóa một Lộ trình dựa trên tiêu chí khách quan để Timor Leste trở thành thành viên đầy đủ trên cơ sở các mốc quan trọng được xác định trong báo cáo của các đoàn khảo sát thực tế do ba trụ cột Cộng đồng ASEAN tiến hành; theo đó, giao Hội đồng Điều phối ASEAN (ACC) xây dựng Lộ trình này và báo cáo Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 42 thông qua; 4. Tất cả các quốc gia thành viên ASEAN và các đối tác sẽ hỗ trợ Timor Leste tối đa để đạt được các mốc quan trọng trên thông qua hỗ trợ nâng cao năng lực cũng như sự ủng hộ cần thiết và phù hợp nhằm đáp ứng tư cách thành viên đầy đủ của nước này.