TP Hội An (Quảng Nam) vốn thu hút du khách trong và ngoài nước bằng nét cổ kính đặc trưng của những ngôi nhà cổ, là di tích lịch sử có giá trị. Tuy vậy, qua thời gian dài sử dụng, hiện nay nhiều ngôi nhà cổ đã bị xuống cấp nghiêm trọng, ảnh hưởng đến mỹ quan phố cổ cũng như nguy cơ mất an toàn cho người dân và du khách. Trước thực trạng đó, TP Hội An đang khẩn trương triển khai thực hiện chủ trương trùng tu các di tích xuống cấp, trong đó đặc biệt chú trọng đến việc giữ nguyên vẹn các giá trị văn hóa, lịch sử của những di tích cổ.

Theo báo cáo của Trung tâm Quản lý và bảo tồn Di sản văn hóa Hội An (gọi tắt Trung tâm), tại phố cổ hiện nay có 44 di tích xuống cấp cần được tu bổ, khôi phục. Có nhiều di tích đã không còn sử dụng do xuống cấp nghiêm trọng. Đa số các di tích xuống cấp đều có thời gian sử dụng khá lâu dẫn đến nhiều cột nhà bị hư hại, trính gãy đổ, mái ngói dột mỗi khi trời mưa...

Thực tế, những năm qua TP Hội An cũng đã chỉ đạo các đơn vị tổ chức hướng dẫn, phối hợp cùng người dân tiến hành chằng chống, khắc phục tạm chờ phương án trùng tu đồng bộ. "Các di tích tại phố cổ Hội An có đặc điểm đều là nhà người dân sử dụng để ở, sinh hoạt, buôn bán hằng ngày nên việc xuống cấp ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân cũng như du khách tham quan. Thậm chí có nhiều di tích không còn sử dụng được nên đã đóng cửa chờ trùng tu", ông Nguyễn Chí Trung Giám đốc Trung tâm cho hay.

Để khắc phục, xử lý dứt điểm, không để tình trạng di tích phải kêu cứu tiếp diễn, TP Hội An hiện đang thực hiện kế hoạch trùng tu tất cả các di tích xuống cấp. Trên quan điểm nhà nước và nhân dân cùng thực hiện, ngoài nguồn kinh phí mà người dân tự bỏ để tu bổ nhà, TP Hội An huy động nguồn vốn từ ngân sách tỉnh Quảng Nam và ngân sách TP. Tháng 9-2017, UBND TP Hội An đã giao Trung tâm tổ chức tổng rà soát lại các di tích cần sửa chữa, đồng thời vận động người dân tham gia hưởng ứng nhằm đảm bảo an toàn và mỹ quan cho khu phố cổ.

Nhiều di tích đã hoàn thành đúng kế hoạch dự kiến và hiện còn nhiều di tích vẫn đang trong quá trình khẩn trương trùng tu. "Người dân ý thức được việc nhà hư hại cũng như các hộ dân có điều kiện đã nhiệt tình cùng với Trung tâm tiến hành thực hiện nhanh chóng. Điều đáng quan tâm nhất là việc trùng tu phải đảm bảo nguyên vẹn, đúng với giá trị văn hóa, lịch sử vốn có của những di tích cổ mới thật sự thu hút khách du lịch tìm về với phố cổ Hội An", ông Trung trao đổi.

Cũng theo ông Trung, từ nguồn vốn TP Hội An huy động sẽ hỗ trợ để người dân sửa nhà. Theo đó, TP hỗ trợ người dân 50% kinh phí, số tiền còn lại người dân tự bỏ ra. Nếu trường hợp những hộ không có điều kiện sẽ có chính sách hỗ trợ cho vay không lãi suất nhằm đảm bảo tất cả các di tích xuống cấp đều được trùng tu. Bà Thái Thị Xâm (chủ nhà số 77, Trần Phú) vui mừng: "Trước đây nhà bị hư hại rất nặng, có nguy cơ sụp đổ, mất an toàn cho gia đình và du khách. Đến khi TP có chủ trương hỗ trợ trùng tu gia đình tôi được hỗ trợ 50% kinh phí. Bây giờ nhà cửa kiên cố, rất thuận lợi cho việc sinh hoạt cũng như kinh doanh".

Theo khảo sát của Trung tâm báo cáo lên UBND TP Hội An, tại khu phố cổ hiện vẫn còn 7 di tích xuống cấp nghiêm trọng, 23 di tích xuống cấp nặng và 14 di tích có nguy cơ xuống cấp. Quá trình triển khai trùng tu cũng gặp nhiều khó khăn, trở ngại khi nhiều di tích không có chủ sở hữu cũng như đang trong quá trình tranh chấp. Về vấn đề này, TP Hội An có kế hoạch hỗ trợ toàn bộ kinh phí trùng tu đối với những di tích không có chủ sau khi hoàn thành sẽ cho thuê mặt bằng kinh doanh để thu hồi vốn. Riêng đối với những di tích đang tranh chấp UBND TP Hội an yêu cầu các đơn vị liên quan khẩn trương hướng dẫn, giải quyết các thủ tục tranh chấp nhằm nhanh chóng có phương án tu bổ, đảm bảo hoàn thành việc trùng tu kiên cố các di tích trước mùa mưa bão sắp đến.

Phi Nông