Tại buổi lễ, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng, phát biểu: trong hai cuộc khánh chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, quân và dân Quảng Nam - Đà Nẵng kề vai, sát cánh, đoàn kết, chung sức, chung lòng, nêu cao tinh thần dám đánh và quyết thắng, lập nhiều chiến công chói lọi, viết nên truyền thống “Trung dũng, kiên cường đi đầu diệt Mỹ”.

Những chiến công vang dội đó mãi được khắc sâu vào tâm khảm của các thế hệ người dân Quảng Nam-Đà Nẵng. Đặc biệt, chiến công 21 ngày đêm của Tiểu đoàn 3, Mặt trận 44 Quảng Đà là một “điểm nhấn” lịch sử, tiêu diệt gần 1.700 tên Mỹ- Ngụy vào năm 1968 đã mở màn cho những chiến thắng của quân và dân miền Nam sau này và tạo nên chiến thắng 30-4-1975 lịch sử.

Việc xây dựng 2 công trình Nhà bia tưởng niệm liệt sĩ và Bia chiến tích là việc làm, là công trình có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, nhằm tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ đã anh dũng hy sinh để bảo vệ quê hương, để lưu giữ truyền thống cách mạng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân hai địa phương Quảng Nam và Đà Nẵng và là điểm đến để đoàn viên, thanh thiếu nhi và nhân dân tìm hiểu về lịch sử, truyền thống cách mạng vẻ vang của dân tộc.

Ngược dòng lịch sử, Tiểu đoàn 3, Mặt trận 44 Quảng Đà nguyên là Tiểu đoàn 7 (706 Đồng Mít) thuộc Trung đoàn 64, Sư đoàn 320A. Trong kháng chiến chống Pháp, tiểu đoàn đã đánh nhiều trận vang dội và lập được nhiều chiến công xuất sắc. Năm 1967, trước nhiệm vụ cấp bách nhằm giải phóng miền Nam, Tiểu đoàn 7 (706 Đồng Mít) được phiêu hiệu thành Tiểu đoàn 3, Mặt trận 44 Quảng Đà, gồm đa số là chiến sĩ mới từ các tỉnh, thành: Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Hà Nội, Hải Dương, Thanh Hóa, Quảng Ninh.

Với nhiệm vụ được giao là lực lượng luồn lách vào tận vùng sâu, vùng xa, vùng ác liệt nhất của các huyện Điện Bàn, Duy Xuyên… tổ chức các trận đánh bất ngờ, táo bạo vào các cứ điểm đóng quân của định, như: Ái Nghĩa, Vĩnh Điện, Hiếu Nhơn… và những vị trí trọng yếu, đánh địch càn quét, tiêu hao tiêu diệt nhiều sinh lực địch, phá vỡ thế kìm kẹp, bao vây của địch, củng cố và mở rộng vùng giải phóng, bảo vệ hành lang và vùng căn cứ cách mạng. Trong 10 năm đứng chân và chiến đấu trên chiến trường Quảng Đà khốc liệt (1967-1977), được cấp trên tin tưởng, nhân dân Quảng Đà quý mến, đùm bọc, che chở, Tiểu đoàn 3 luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, tổ chức đánh hàng trăm trận độc lập và phối hợp, “càng đánh càng thắng”, “trận sau giòn giã hơn trận trước”, lập nên những chiến công hết sức đặc biệt xuất sắc và loại khỏi vòng chiến đấu hơn 3.000 tên địch, bắt sống gần 300 tên và thu giữ, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh của địch. Với chiến công đặc biệt xuất sắc, ngày 21-11-2022, Tiểu đoàn 3, Mặt trận 44 Quảng Đà được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”.

Bia chiến tích trận đánh 21 ngày đêm của Tiểu đoàn 3, Mặt trận 44 Quảng Đà được xây dựng trên khuôn viên gần 400m2 tại thôn La Thọ 3, xã Điện Hòa, TX Điện Bàn, Quảng Nam với tổng kinh phí gần 500 triệu đồng cùng nhà bia tưởng niệm liệt sĩ Tiểu đoàn 3, Mặt trận 44 Quảng Đà được xây dựng trên khuôn viên 1.200m2 tại xã Điện Thọ, TX xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam) với tổng kinh phí gần 2,5 tỷ đồng là hai công trình được xây dựng từ nguồn vốn ngân sách và xã hội hóa để nhắc nhở cho thế hệ trẻ về truyền thống hào hùng của ông cha ta…

M.T