Thời điểm cuối năm 2022 lạm phát ở các thị trường chủ lực xuất khẩu của doanh nghiệp Đà Nẵng tăng cao, nguyên vật liệu một số ngành hàng tăng phi mã do đứt gãy chuỗi cung ứng, chi phí logistics đạt mức tăng kỷ lục trên toàn cầu… Chính điều này khiến nhiều doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu như giày da, giấy, chế biến thủy sản, sản xuất kim loại… lao đao. Theo BQL Khu Công nghệ cao và các KCN Đà Nẵng, thống kê sơ bộ hiện có 8 doanh nghiệp sản xuất cầm chừng, người lao động làm việc luân phiên, giảm lao động với số lượng lao động bị tác động là 1.064 người. Dự kiến từ nay đến Tết Nguyên đán 2023 sẽ có 4.800 lao động tại các KCN Đà Nẵng mất việc, giảm giờ làm và giảm lương do thiếu đơn hàng. Nếu tính riêng trong tháng 11-2022, hoạt động công nghiệp chế biến một số ngành hàng giảm sâu so với thời điểm năm trước. Chẳng hạn sản xuất da và các sản phẩm có liên quan giảm hơn 19%; sản xuất giấy và sản phẩm từ giấy giảm hơn 24%; sản xuất thuốc, hóa dược và dược liệu giảm gần 36%...

Trái ngược với không khí tăng ca (nhiều lúc làm từ 5 giờ sáng đến 10 giờ đêm) như mọi năm, dịp cuối năm nay lao động tại nhà máy sản xuất bao bì Tân Long ở KCN Hòa Khánh chỉ làm khoảng 8 tiếng/ngày là nghỉ. Một số công nhân không có việc làm được điều chuyển sang bộ phận khác, một số phân xưởng cho ngừng sản xuất vì hết đơn hàng. Tại nhà máy sản xuất ống thép Hòa Phát ở KCN Liên Chiểu, trong hai tháng qua đã phải giảm khoảng 60% công suất hoạt động. Trong kho của nhà máy hiện còn khoảng 12 ngàn tấn thép, tương đương với công suất sản xuất 1 tháng. Ông Bùi Tấn Hữu, Giám đốc nhà máy cho biết, dù phải bố trí cho 520 công nhân làm việc cầm chừng và nghỉ luân phiên, song vẫn cố gắng đảm bảo thu nhập cho họ. Áp lực lớn nhất của nhà máy bây giờ là công việc của người lao động để họ có thu nhập, gắn bó với doanh nghiệp.

Tình trạng thiếu đơn hàng, giá vật liệu đầu vào tăng đang đặt áp lực lớn lên các doanh nghiệp xuất khẩu. Việc cắt giảm, duy trì làm việc luân phiên để giữ chân người lao động đang là giải pháp tình thế mà nhiều doanh nghiệp áp dụng. Công ty may Whitex Việt Nam cho 500 lao động nghỉ luân phiên, hưởng 70% lương. Từ tháng 11-2022, Cty sản xuất thương mại Hữu Nghị đã cắt giảm 1 giờ làm việc mỗi ngày với 1.800 lao động, đồng thời dự kiến sẽ cho công nhân nghỉ Tết dài ngày. Tình trạng giảm giờ làm, nghỉ chờ việc vì không có đơn hàng cũng diễn ra tại nhiều doanh nghiệp khác như Cty chế biến thủy sản Sơn Trà (71 lao động), Cty Dacotex Đà Nẵng (80 lao động), Cty Việt Nam Kanzaki (320 lao động)…

Thậm chí những khó khăn chồng chất, thiếu đơn hàng, không có việc làm cho lao động đã khiến doanh nghiệp phải ngừng hoạt động, giải thể. Đơn cử như Công ty TNHH SSLV Đà Nẵng tại KCN Liên Chiểu. Đây là công ty chuyên sản xuất va-ly, túi xách, yên đệm và các sản phẩm tương tự, tuy nhiên nhiều tháng qua thiếu đơn hàng khiến công nhân không có việc làm, không tổ chức tăng ca, thu nhập bị giảm sút. Đặc biệt khó khăn khiến Cty không thể duy trì hoạt động, đã làm thủ tục chấm dứt hoạt động, chờ giải thể.

Phần lớn các doanh nghiệp liên quan tới hoạt động xuất nhập khẩu như giày da, giấy, chế biến thủy sản, sản xuất kim loại… đều phụ thuộc hai chiều, cả nguồn nguyên vật liệu sản xuất lẫn sản phẩm xuất khẩu. Do biến động từ thị trường thế giới, đặc biệt nguồn nguyên vật liệu sản xuất nhập từ Trung Quốc thời gian qua bị gián đoạn do chính sách chống dịch của nước này, khiến các khó khăn bủa vây doanh nghiệp xuất khẩu. Theo BQL Khu CNC và các KCN Đà Nẵng, để góp phần hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu trong thời điểm khó khăn này, BQL sẽ xử lý nhanh các thủ tục hành chính cũng như giải quyết các khó khăn, vướng mắc, kiến nghị của doanh nghiệp kịp thời. Ngoài ra, BQL sẽ rà soát các doanh nghiệp, những ngành không bị ảnh hưởng mà có nhu cầu tuyển thêm lao động để giới thiệu, làm cầu nối giữa các doanh nghiệp, để người lao động bị mất việc tìm kiếm cơ hội việc làm mới.

HẢI QUỲNH