Nhiều năm qua, do nhu cầu nên giá kiệu tăng kéo theo diện tích cũng được người dân tập trung chuyên canh, coi đây là loại nông sản chủ lực trong năm đối với những nơi có thổ nhưỡng đất pha cát như một số xã vùng Đông Thăng Bình, Quảng Nam. Tại đây, hộ ít thì trồng 1-2 sào, nhiều thì 1 mẫu (10 sào) kiệu. Năm nay, do khí hậu thất thường, mưa lạnh kéo dài nên ảnh hưởng rất lớn đến quá trình sinh trưởng của cây kiệu. Củ kiệu nhỏ, nhẹ, năng suất thấp.

Chị Nguyễn Thị Hiệp (38 tuổi, trú thôn Tất Viên, xã Bình Phục) tâm sự: Những năm trước, vào thời điểm này thương lái tranh nhau mua kiệu, người dân không có để bán, nhưng mùa này giá thấp quá. Tôi vừa mới thu hoạch xong 2 sào kiệu, bây giờ tôi phụ giúp chị gái nhổ cho nhanh kẻo giá xuống nữa. “Do tôi trồng sớm thu hoạch đầu mùa nên giá cũng tạm được, nhưng năng suất mùa này thấp hơn, trừ chi phí tiền thu được không bao nhiêu. Mùa trước 2 sào được 3,6 tạ, với giá từ 30-45 ngàn đồng/1kg tôi thu được gần 15 triệu đồng. Còn năm nay chỉ được 3 tạ, nhưng giá thấp từ 20-25 ngàn đồng/1 kg, 2 sào chỉ thu được 7,4 triệu đồng”- chị Hiệp nói.

Đang vận chuyển những bao kiệu đến nơi tập kết chờ thương lái đến thu mua, bà Nguyễn Thị Hương (60 tuổi) thông tin thêm: Tôi trồng kiệu đã 4 năm nay nhưng chưa thấy năm nào giá cả lại thấp như vậy. Những năm trước thương lái thu mua với giá rất cao, được phân chia làm 3 loại: loại 1 dao động từ 40-45 ngàn đồng/1 kg, loại 2 từ 35-39 ngàn đồng/1kg, loại 3 từ 25-30 ngàn đồng/ 1 kg. Nhưng năm nay, loại 1 chỉ từ 20-24 ngàn đồng/ 1 kg, loại 2 từ 16-19 ngàn đồng/1 kg, loại 3 có 10-14 ngàn đồng/1kg. Ngoài ra, năm nay thời tiết xấu nên củ nhỏ, giá bán không được cao.

Theo các thương lái, nguyên nhân năm nay kiệu mất giá là do cung vượt quá cầu. Ở nhiều nơi như: Huế, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa... trước đây trồng ít nhưng năm nay đã mở rộng nhiều diện tích. “Việc kiệu mất giá khiến chúng tôi cũng gặp rất nhiều khó khăn, sức mua chậm, những mối lớn đã mua hàng ở những nơi gần để giảm chi phí vận chuyển. Mùa trước tôi thu mua 5-10 tấn/1 ngày, nhưng mùa này chỉ dưới 2 tấn/ 1 ngày, tùy theo nhu cầu  thị trường.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Hữu Quang - Trưởng thôn Tất Viên cho biết: Điều kiện thổ nhưỡng nơi đây chủ yếu là đất cát nên chỉ phù hợp với một số loài cây trồng đặc thù như: đậu, nén và kiệu, trong đó kiệu chiếm 32ha. Trong những năm qua, kiệu được giá nên diện tích liên tiếp được tăng lên. Kể từ khi trồng kiệu người dân nơi đây đã từng bước cải thiện cuộc sống. Tuy nhiên, năm nay kiện rớt giá nghiêm trọng nên người dân trong thôn gặp không ít khó khăn.

LÊ VƯƠNG