(Cadn.com.vn) - Venezuela đã hoàn thành cuộc tổng tuyển cử quan trọng, vốn được xem như một cuộc trưng cầu ý dân về khả năng điều hành nền kinh tế tại quốc gia giàu dầu mỏ của Tổng thống Nicolas Maduro. Theo kết quả công bố ngày 7-12, liên minh đối lập Bàn đoàn kết dân chủ (MUD) giành thắng lợi với 99 ghế trong tổng số 167 ghế Quốc hội. Đảng Xã hội chủ nghĩa thống nhất (PSUV) cầm quyền chỉ giành được 46 ghế.

Tổng thống Maduro thừa nhận thất bại của PSUV và cáo buộc, cuộc chiến tranh kinh tế do các thế lực thù địch tiến hành chống phá nước này trong suốt thời gian qua đã ảnh hưởng đáng kể kết quả bỏ phiếu. Trong khi đó, phe đối lập cho rằng, nền kinh tế suy giảm là do cách quản lý yếu kém của chính phủ và sự áp đặt của chính quyền về giá cả và kiểm soát tiền tệ.  Không rõ nguyên nhân thật sự là như thế nào nhưng trên thực tế, nền kinh tế Venezuela đang trên bờ vực thẳm.

DẦU

Nền kinh tế Venezuela liên quan chặt chẽ với giá dầu – vốn chiếm hơn 90% doanh thu xuất khẩu của đất nước. Khi giá dầu giảm trong những tháng vừa qua - từ 115 USD/thùng vào tháng 6-2014 xuống dưới 50 USD/thùng hồi tháng trước - GDP của nước này giảm sốc. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự đoán, kinh tế Venezuela sẽ giảm 10% trong năm nay và hơn 6% trong năm 2016. Tổng thống Maduro đang yêu cầu Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) - trong đó Venezuela là thành viên - giảm sản xuất và đẩy giá dầu lên ít nhất là 88 USD/thùng. Tuy nhiên, hầu hết các nước OPEC muốn duy trì mức giá tương đối thấp.

Xếp hàng chờ đợi được mua thực phẩm là cảnh phổ biến ở Venezuela. Ảnh: BBC

THIẾU HỤT HÀNG HÓA

Trong 2 năm qua, đi siêu thị ở Venezuela có lẽ là việc tốn thời gian nhất. Một nghiên cứu của Cty thăm dò Datanalisis cho thấy, người dân Venezuela mất trung bình 5 giờ/tuần để mua hàng tại các cửa hàng tạp hóa và đến 4 cửa hàng khác để tìm hàng. Bên ngoài các cửa hàng lớn, mọi người xếp hàng dài chờ đợi trong nhiều giờ để được vào bên trong.

Sự thiếu hụt một số sản phẩm khiến nhiều người phải về nhà tay không. Chính phủ đang kiểm soát 42 mặt hàng chủ lực, trong đó có sữa, gạo, cà-phê, đường, bột bắp và dầu ăn. Ngoài ra, Liên đoàn dược phẩm Venezuela ước tính, thiếu hụt 70% lượng thuốc trong hầu hết các nhà thuốc trên toàn quốc. Các Cty thực phẩm phàn nàn, với giá quy định, việc sản xuất một số mặt hàng không thể thu lợi nhuận. Trong khi đó, chính phủ cáo buộc các nhà sản xuất cố tình dự trữ sản phẩm để đẩy giá. Đài truyền hình Venezuela gần đây cho rằng việc thiếu hụt là “nỗ lực của phe đối lập nhằm tạo ra căng thẳng tâm lý trong nước trước cuộc bầu cử”.

LẠM PHÁT VÀ TỶ GIÁ

Với tình trạng thiếu hàng, giá cả các mặt hàng thiết yếu tăng vọt tại thị trường chợ đen, khiến chi phí sinh hoạt tăng cao. IMF dự báo, lạm phát năm nay tại Venezuela là 159% - mức cao nhất thế giới. Năm 2016, tỷ lệ này có thể lên đến 200%. Venezuela chưa công bố dữ liệu lạm phát chính thức trong năm nay, nhưng Tổng thống Maduro gần đây tuyên bố, con số này trong năm 2015 là 85%. Chính phủ cố gắng giải quyết lạm phát tăng cao bằng cách kiểm soát giá cả. Tuy nhiên, người tiêu dùng cho biết phải trả cao gấp 3 lần tại thị trường chợ đen.

Venezuela có 3 tỷ giá hối đoái chính thức và một tỷ giá bất hợp pháp trên thị trường chợ đen. Hai tỷ giá đầu tiên được sử dụng cho các loại hàng hóa nhập khẩu mà chính phủ coi trọng, chẳng hạn như thực phẩm, thuốc men hoặc vật dụng gia đình. Tỷ giá thứ ba là cho người dân Venezuela, vốn không được phép mua USD theo tỷ giá ưu đãi. Nhưng đa số người dân phải sử dụng tỷ giá tại thị trường chợ đen. Sự chênh lệch giữa tỷ giá chính thức và thị trường chợ đen là rất lớn.

CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG

Một trong những thành tựu đáng tự hào nhất của cố Tổng thống Hugo Chavez và người kế nhiệm Maduro là kỷ lục trong việc giảm đói nghèo và bất bình đẳng. Tỷ lệ đói nghèo giảm một nửa từ năm 2003-2011 và sự bất bình đẳng được cải thiện nhiều. Các chương trình xã hội được chính phủ tài trợ giúp tăng thu nhập, nhưng nhiều người lo sợ, do suy thoái, một số lợi ích có nguy cơ bị đảo ngược.

An Bình
(Theo BBC)