Việc mở rộng đối tượng kê khai tài sản, thu nhập là nội dung được nhiều đại biểu Quốc hội phân tích, cho ý kiến tại phiên thảo luận về dự án Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi) chiều 13-6.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương Lê Thị Thủy phát biểu thảo luận.

Luật Phòng, chống tham nhũng hiện hành quy định đối tượng có nghĩa vụ kê khai tài sản là cán bộ từ phó phòng UBND cấp huyện và tương đương trở lên; một số cán bộ, công chức cấp xã, người làm công tác quản lý ngân sách, tài sản của Nhà nước hoặc trực tiếp tiếp xúc, giải quyết công việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân. Các đối tượng này có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập hàng năm. Dự thảo Luật sửa đổi theo hướng bên cạnh các đối tượng kê khai theo Luật hiện hành, thì mở rộng đối với mọi cán bộ, công chức đều phải có nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập lần đầu.

Cần phải kiểm soát được tài sản

Đa số ý kiến tán thành với quy định của dự thảo Luật vì cho rằng, so với nhóm đối tượng giữ chức vụ từ Giám đốc Sở trở lên hoặc những cán bộ, công chức, viên chức khác làm việc ở một số vị trí công tác trong các lĩnh vực có nguy cơ tham nhũng cao cần phải kiểm soát chặt chẽ thì trước mắt, để phù hợp với thực tế và khả thi, nhóm đối tượng cán bộ, công chức còn lại chỉ cần kiểm soát tài sản, thu nhập ở mức độ đơn giản hơn. Việc này nhằm tạo cơ sở dữ liệu để so sánh, đối chiếu khi tài sản, thu nhập của họ có biến động từ 300 triệu đồng trở lên trong 1 năm hoặc khi có tố cáo, có dấu hiệu về việc kê khai không trung thực.

Đồng thời, so với Luật hiện hành thì phương thức kê khai đã có sự thay đổi theo hướng thu hẹp đối tượng có nghĩa vụ kê khai hàng năm (chỉ bao gồm những người giữ các chức vụ cao hoặc làm việc ở những vị trí có nguy cơ tham nhũng cao), qua đó bảo đảm tập trung nguồn lực cho việc kiểm soát tài sản, thu nhập, tăng cường ý thức tuân thủ của người kê khai, bảo đảm tính khả thi và góp phần khắc phục tính hình thức của việc kiểm soát tài sản, thu nhập như thời gian qua.

Theo đại biểu Lê Thị Thủy (Hải Dương), qua tham khảo kinh nghiệm của các nước cho thấy, để kiểm soát được tài sản, thu nhập của người có nghĩa vụ kê khai thì cần phải kiểm soát được tài sản, thu nhập trong toàn xã hội. Ở nước ta đã có các quy định của pháp luật và đã thực hiện trong thực tiễn để từng bước kiểm soát tài sản trong toàn xã hội như cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở... Do đó, dự thảo Luật mở rộng đối tượng kê khai là phù hợp với đòi hỏi thực tiễn và phù hợp với Nghị quyết Trung ương 3 khóa X, Kết luận số 21 của Bộ Chính trị khóa XI, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, tiến tới tất cả các cán bộ, công chức, viên chức là Đảng viên đều phải kê khai tài sản.

Con đã thành niên phải kê khai tài sản

Dẫn trường hợp về cô gái mới 19 tuổi là con cán bộ hay những người giữ chức vụ là trưởng, phó phòng đã có biệt phủ xây trên khuôn viên hàng ngàn mét vuông, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) đặt câu hỏi về nguồn gốc của số tài sản này. Dư luận xôn xao, báo chí viết nhiều nhưng không làm gì được vì con đã thành niên thì không phải kê khai tài sản thu nhập. Đại biểu Nguyễn Anh Trí cho rằng, “vì không có luật nên chúng ta đã thua về lý”; đồng thời mong muốn Ban soạn thảo sẽ nghiên cứu, đề xuất sửa đổi Luật để   giải quyết những bất cập rất lớn nêu trên. “Khi có dư luận, báo chí vào cuộc về khối tài sản khủng nghi tham nhũng thì có thể yêu cầu con thành niên cũng phải kê khai tài sản. Lò đã đỏ lửa nhưng có nóng đến triệu độ mà lỗ hổng trong luật vẫn còn thì nhân dân, chính quyền không thể chung tay “đưa” “củi tham nhũng” để cho vào lò”, đại biểu nhấn mạnh.

Cho ý kiến về đối tượng kê khai tài sản và bị kiểm soát tài sản thu nhập, đại biểu Tạ Văn Hạ (Bạc Liêu) nhận định, cần xem xét thêm các đối tượng từng giữ vị trí có nguy cơ tham nhũng cao, thậm chí khi nghỉ hưu. Thực tế hiện nay, hầu hết các tài sản tham nhũng được cất giấu, gửi ngân hàng hoặc do người thân như bố mẹ, anh chị em, con cháu ruột thịt đứng tên, đến khi về hưu được gom lại, hợp thức hóa. Đại biểu đề nghị xem xét với đối tượng này, cần bổ sung những người ruột thịt là những đối tượng phải chứng minh nguồn gốc tài sản.

P.PHƯƠNG – H.HẠNH