Hôm nay (24-11), các thế hệ cán bộ, chiến sĩ lực lượng An ninh Quảng Đà hiện đang sinh sống và công tác tại Đà Nẵng và Quảng Nam lại có dịp gặp gỡ, cùng nhau ôn lại truyền thống 55 năm thành lập. Đây cũng là thời điểm không thể quên với chiến sĩ an ninh năm xưa cũng như thế hệ hôm nay nhìn về một thời hoa lửa, gian khổ nhưng rất hào hùng...

Thượng tướng Lê Thế Tiệm thăm hỏi các đồng chí, đồng đội lực lượng an ninh Quảng Nam - Đà Nẵng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Ảnh: Công Khanh

Gian khổ, nhưng rất đỗi hào hùng

Đã rất nhiều cuộc gặp mặt lực lượng An ninh Quảng Đà được CATP Đà Nẵng, CA tỉnh Quảng Nam tổ chức. Lần nào cũng là một trải nghiệm khó quên với mỗi người. Các cô chú, các bác qua bao bom đạn dập vùi, nay gặp lại nhau, ôn lại ký ức là niềm hạnh phúc vô bờ, là "đặc ân" lớn trong đời. Từng câu chuyện, những chiến công  về một thời chiến đấu, hy sinh chắc chắn một lần nữa được lật giở qua từng trang ký ức…

Tháng 3-1961, trước yêu cầu mới về công tác chiến đấu, bảo vệ phong trào cách mạng, Tỉnh ủy Quảng Nam- Đà Nẵng quyết định thành lập Ban Bảo vệ, cử đồng chí Hoàng Tuấn Nhã (tức Lê Đình Thi), Tỉnh ủy viên dự khuyết làm Trưởng ban. Đến ngày 22-4-1962, Hội nghị cán bộ An ninh tỉnh Quảng Nam- Đà Nẵng tại làng Bảo, huyện Bến Hiên công bố quyết định của Thường vụ Tỉnh ủy, Ban An ninh tỉnh, thành lập các bộ phận chuyên trách gồm: Văn phòng, Bảo vệ chính trị, Bảo vệ trị an, Bảo vệ nội bộ cơ quan, căn cứ, chấp pháp. Cuối năm 1962, trước sự phát triển mạnh mẽ của cách mạng, Thường vụ Khu ủy V quyết định tách tỉnh Quảng Nam- Đà Nẵng thành hai tỉnh Quảng Nam và Quảng Đà, thành lập Ban cán sự Đà Nẵng, do đồng chí Hồ Nghinh, Bí thư tỉnh Quảng Đà kiêm Bí thư Ban cán sự Đà Nẵng. Ban An ninh Quảng Nam- Đà Nẵng cũng được tách làm hai đơn vị, trong đó Ban An ninh Quảng Đà do đồng chí Hoàng Sự (tức Thân Thinh) làm Trưởng ban, đồng chí Ông Văn Bình (tức Ông Văn Khâm) làm Phó ban.

Thượng tướng Lê Thế Tiệm- nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Công an cho rằng, việc chia tách, sát nhập địa giới hành chính này là do yêu cầu cách mạng, phù hợp với từng thời điểm lịch sử. Thời đó, lực lượng An ninh Quảng Đà có địa bàn hoạt động, chiến đấu trải dài từ Dốc Sỏi đến đèo Hải Vân. Trong quá trình chiến đấu và công tác ở một địa bàn hết sức ác liệt, lực lượng An ninh Quảng Đà luôn quán triệt, vận dụng đúng đắn đường lối, chính sách trấn áp phản cách mạng của Đảng phù hợp với thực tế ở chiến trường. Từ chỗ hoạt động công khai rồi chuyển sang hoạt động bí mật hợp pháp, rồi từ bí mật hợp pháp chuyển sang công khai bất hợp pháp, lực lượng an ninh luôn biến hóa "xuất quỷ nhập thần" làm cho bọn tình báo, gián điệp, tề ngụy bị động đối phó, nhiều trận thất điên bát đảo. Kết hợp xây dựng phát triển mạng lưới bí mật rộng khắp với phát động phong trào phòng gian bảo mật, tấn công chính trị làm tan rã hàng ngũ phản cách mạng; bảo vệ an toàn các cơ quan đầu não của ta, bảo vệ tuyệt đối an toàn các đồng chí lãnh đạo Đặc Khu ủy, các cơ quan, ban ngành, bảo vệ an toàn căn cứ địa cách mạng, vùng giải phóng và các căn cứ lõm nội thành.

Với việc xây dựng được hơn 1.000 cơ sở cách mạng ở căn cứ địa, vùng giải phóng, đội ngũ cán bộ điệp báo của lực lượng An ninh đã phát triển hàng trăm cơ sở trong các cơ quan trọng yếu của địch, phục vụ có hiệu quả cho lực lượng trinh sát vũ trang triệt phá nhiều đồn bốt của cảnh sát đặc biệt ngụy, mật vụ địch, tiêu diệt hàng ngàn tên, trong đó có nhiều tên cầm đầu mạng lưới tình báo và bọn ác ôn. "Một nhân tố cực kỳ quan trọng khác trong chiến công của lực lượng An ninh Đà Nẵng- Quảng Nam mà chúng ta không thể không nhắc tới đó là sự cống hiến, hy sinh của lực lượng Công an chi viện từ miền Bắc. Công cuộc chi viện là một sự kiện lịch sử hết sức vẻ vang của lực lượng CAND Việt Nam. Với tấm lòng vì miền Nam ruột thịt, vì thống nhất Tổ quốc, từ năm 1959 đến 1975, hàng ngàn cán bộ Công an ưu tú được Bộ Công an, Công an Thanh Hóa, Hải Phòng, Hà Nội chi viện. Có không ít đồng chí đã anh dũng hy sinh, bị địch bắt, tra tấn dã man, tuy nhiên vẫn giữ khí tiết người cán bộ CA cách mạng, đóng góp nhiều chiến công xuất sắc vào trang sử hào hùng của lực lượng an ninh Quảng Đà thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Chúng ta, đặc biệt là thế hệ trẻ phải luôn biết trân trọng và ghi ơn công lao của họ", Thượng tướng Lê Thế Tiệm nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Sơn và Đại tá Nguyễn Viết Lợi- Giám đốc CA Quảng Nam và đoàn CATP Đà Nẵng, Quảng Nam trong một lần thăm gia đình liệt sĩ ở Thanh Hóa.

Nghĩa tình trĩu nặng

Chúng tôi từng nhiều lần theo đoàn công tác CATP Đà Nẵng ngược phía Bắc thăm lực lượng cán bộ an ninh vùng đất Thanh Hóa, Hải Phòng, Hà Nội tăng cường cho chiến trường Quảng Đà trước năm 1975. Mỗi lần đoàn tụ, các cựu binh lại cùng nhau ôn lại những kỷ niệm vui buồn của một thời hoa lửa. Nay đã 42 năm trôi qua kể từ ngày giải phóng, lớp cha anh vì miền Nam ruột thịt nay người còn, người mất, nhưng lần gặp mặt nào cũng đọng lại bằng những giọt nước mắt cảm động... Những cái tên như Lưu Văn Sở, Nguyễn Khắc Tưởng, Bùi Văn Dừa, Vũ Đức, Hoàng Văn Nghỉ, Phạm Đình Sau… cùng hàng chục cán bộ an ninh ưu tú đã anh dũng hy sinh trên chiến trường Quảng Đà vẫn luôn nhắc nhớ các thế hệ trẻ hôm nay phải tiếp bước cha anh, phấn đấu trưởng thành những anh tài, cống hiến cho sự nghiệp phát triển của đất nước.

Mỗi lần ra Bắc thăm, tri ân các anh hùng liệt sĩ, lãnh đạo ngành CA Quảng Nam, Đà Nẵng qua các thời kỳ như các đồng chí Nguyễn Hạnh Kiểm, Lê Ngọc Nam… luôn bày tỏ niềm cảm phục trước sự hy sinh cao cả của những đồng đội cho chiến trường Quảng Đà năm xưa. Thắp nén nhang trước di ảnh các liệt sỹ, ký ức chung nhau củ sắn, cọng rau rừng trên chiến trường mưa bom, bão đạn lại ùa về. Hay chuyến thăm những năm gần đây, Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, hiện là Thứ trưởng Bộ Công an, Đại tá Lê Văn Tam- Giám đốc CATP Đà Nẵng, Đại tá Nguyễn Viết Lợi- Giám đốc CA tỉnh Quảng Nam luôn khẳng định rằng: Sự hy sinh của các liệt sĩ nói riêng, những người con đất Bắc trong lực lượng an ninh tăng cường cho Quảng Đà nói chung luôn là tấm gương sáng cho các thế hệ CBCS hôm nay mãi luôn ngưỡng mộ, trân trọng. Học tập, noi theo tấm gương "vì nước, quên mình" ấy, thế hệ CBCS CATP Đà Nẵng, tỉnh Quảng Nam hôm nay đã và đang tiếp bước truyền thống và viết những chiến công hiển hách. Trong những chuyến đi ấy, cụ Lê Bình Quyên, Phó ban liên lạc chiến sĩ an ninh Hải Phòng tăng cường cho chiến trường Quảng Đà từng nói với chúng tôi rằng, từ ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, vài năm một lần, CA các địa phương kết nghĩa vẫn luôn nhớ đến cụ và những người đồng đội. Không chỉ thăm hỏi, hương khói mà còn có những buổi gặp mặt thân mật để bao đồng chí, đồng đội sống lại kỷ niệm buồn vui. Đáng quý và trân trọng lắm!

Đại tá Lê Văn Tam- Giám đốc CATP Đà Nẵng thăm gia đình liệt sĩ chi viện cho chiến trường Quảng Đà trước 1975.

Và thế hệ con cháu của những chiến sĩ an ninh Quảng Đà hôm nay cũng đang tiếp bước truyền thống cha anh, viết nhiều chiến công. Như gia đình cụ Quyên có 2 người con đang công tác tại CATP Hải Phòng lâp bao chiến công, nhiều năm đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua; gia đình liệt sĩ Vũ Đức (H. Tiên Lãng, Hải Phòng), cả 4 người con của liệt sĩ đang cống hiến tài sức cho sự phát triển của ngành CA và đều là những chiến sĩ ưu tú. Rồi hàng trăm con cháu các liệt sĩ, chiến sĩ an ninh năm xưa nay còn sống, có người làm việc trong ngành CA, người tốt nghiệp đại học, cao đẳng ngành ngoài… đều phấn đấu góp sức cho sự nghiệp xây dựng đất nước ngày một giàu mạnh. Năm 2015, chúng tôi đến thăm hơn 10 gia đình liệt sĩ tại Thanh Hóa, Hải Phòng và Hà Nội thì có tới gần 40 người con của liệt sĩ đã tốt nghiệp đại học các ngành Công an, y khoa, sư phạm, bách khoa, ngoại giao, xây dựng..., hiện đang phục vụ quê hương, đất nước. Cũng có tới trên 100 cháu của liệt sĩ hiện là sinh viên đại học, cao đẳng, trong đó nhiều em thi đỗ và theo học đại học an ninh, cảnh sát, nguyện ra trường sẽ tiếp tục viết tiếp những chiến công như cha ông mình trước kia.

Và hôm nay, lực lượng An ninh Quảng Đà một lần nữa sẽ khắc họa đậm nét những dấu ấn  một thời gian khổ mà hào hùng, viết tiếp bản hùng ca được bao thế hệ miệt mài viết nên hơn 5 thập kỷ đã qua…

Công Hạnh - Doãn Hùng