"Ký ức làng chài" trong lòng bán đảo Sơn Trà

Thứ ba, 05/12/2017 10:36

"Ký ức làng chài" là mảng chuyên đề nằm trong 5 mảng Chuyên đề của Bảo tàng Đồng Đình - Khu vườn của ký ức được tọa lạc trên cung đường du lịch ven biển Hoàng Sa - bán đảo Sơn Trà, cạnh chùa Linh Ứng - Suối Bụt thuộc địa phận P.Thọ Quang, Q.Sơn Trà (TP Đà Nẵng). Bảo tàng - Ký ức văn hóa độc đáo song không kém phần lãng mạn, chủ nhân là nhà thơ -đạo diễn truyền hình - NSƯT Đoàn Huy Giao...

Ký ức làng chài, nhà được xây dựng trên nền đá làm từ xác 2 con thuyền gỗ, 3 chiếc thuyền nan và 5 chiếc thúng chai đã hết đời đi biển của làng chài Nam Thọ...

Độc đáo Ký ức làng chài...

Bảo tàng Đồng Đình - Khu vườn của ký ức gồm 5 mảng Chuyên đề: Nhà ký ức làng chài, Nhà trưng bày mỹ thuật - Nhà biệt thự, Nhà trưng bày cổ vật - Nhà Rường, Nhà ký ức đời rừng - Phòng ký ức quê nhà và Nhà sinh hoạt cá nhân - Nhà quản lý. Trong "Ký ức làng chài", những kỷ vật, đã gắn bó với cuộc đời của ngư dân miền biển xưa cũ là mảng chuyên đề sưu tập những mảnh ghép còn lại, sau cơn lốc đô thị hóa của làng Nam Thọ, một trong vài làng chài xuất hiện từ nửa sau thế kỷ thứ XV ở TP Đà Nẵng. Núi Sơn Trà và biển Đà Nẵng có tầm ảnh hưởng rất lớn trong đời sống vật chất và tinh thần của cư dân tại ngôi làng này. Ngôi nhà được xây dựng giữa lòng bán đảo trên nền đá, làm từ xác 2 con thuyền gỗ, 3 chiếc thuyền nan và 5 chiếc thúng chai đã hết đời đi biển của làng chài Nam Thọ, chung quanh nhà là thảm thực vật xanh mát bốn mùa, mỗi vật dụng được trưng bày, trang trí quanh ngôi nhà đều là những kỷ vật hoài niệm, gắn bó với cuộc đời đi biển của ngư dân làng chài. Bên cạnh đó, từ những chiếc phao, thuyền được bày biện quanh nhà vô cùng độc đáo, cho đến những hũ mắm treo đầu giàn, gợi lên cuộc sống bình dị, dân dã của người dân làng chài, những mảnh lưới, ngư cụ đặc trưng của ngư dân được trình bày hết sức lãng mạn đầy cảm xúc. Ngoài ra, không gian ngôi nhà được thể hiện từ xác những con thuyền, kèm theo các hình ảnh đen trắng ghi lại dấu tích lịch sử của ngư dân, đặc biệt giữa nhà là Bản sắc Phong của triều Nguyễn dành cho làng chài Nam Thọ. Với sự đầu tư xây dựng hết sức kỳ công từ ngôi nhà đến từng vật dụng, nơi đây được xem là nơi duy nhất tại Đà Nẵng đang lưu giữ ký ức về một làng chài, qua đó cũng mang theo cái hồn cốt thể hiện văn hóa miền biển của Việt Nam.

Lạc bước vào khu Ký ức làng chài, du khách sẽ được chiêm ngưỡng cuộc sống sinh hoạt gắn liền với biển cả mênh mông, sự bình yên cũng như những trắc trở sau cuộc mưu sinh của ngư dân làng chài quanh năm dân dã, mặn mà hương vị biển cả, sự hài hòa với thiên nhiên núi rừng của bán đảo Sơn Trà, lại độc đáo có một làng chài giữa đại ngàn, quả là một điều thú vị mà không dễ nơi nào có được. Đan xen trong không gian "Ký ức làng chài" là các câu thơ, ca dao gắn liền với cuộc sống ngư dân làng chài được thể hiện trên các ngư cụ: "Chiều chiều mây phủ Sơn Trà/Lòng thương nhớ bạn nước mắt và lộn cơm" hay "Lấy chồng nghề ruộng em theo/Lấy chồng đi biển, hồn treo cột buồm"... Ký ức làng chài là một phần đời, một phần hồn của người đi biển muốn gửi gắm lại cho thế hệ mai sau...

Hoài niệm về ngôi nhà Ký ức làng chài...

Chủ nhân Ký ức làng chài...

Chúng tôi đã nhiều lần tham quan, du lịch trên bán đảo Sơn Trà và cũng nhiều lần ghé thăm khu Ký ức làng chài để thưởng thức, chiêm ngưỡng, cảm nhận nét độc đáo về nghề đi biển của người xưa. Hơn thế nữa, khu Ký ức làng chài là khu vườn thư thái, yên tĩnh cây xanh tỏa mát bốn mùa, chim hót líu lo, tiếng ve kêu râm ran suốt cả mùa hè, đêm ngày nước suối Đá chảy rì rào, róc rách hòa quyện vào nhau thành thơ, thành nhạc, được ví von và mệnh danh là chốn bồng lai tiên cảnh... Trao đổi cùng Nhà thơ - Đạo diễn truyền hình - NSƯT Đoàn Huy Giao về khu Ký ức làng chài, ông trải lòng đã tâm huyết, thai nghén hàng mấy thập niên... để vào đầu năm 2011, Bảo tàng Đồng Đình, trong đó có Ký ức làng chài đi vào hoạt động. Đây là thành quả của những tháng năm miệt mài, góp nhặt, sưu tập trên chặng đường làm phim tài liệu truyền hình khắp vùng miền đất nước, gom góp được nhiều cổ vật quý, hiếm. Mong muốn của ông là tạo ra một địa chỉ văn hóa độc đáo, kết hợp hài hòa giữa bảo tồn không gian sinh thái núi rừng và lưu giữ giá trị văn hóa lâu đời của dân tộc.

"Tôi là hướng dẫn viên du lịch, thường xuyên đưa khách tham quan, vãn cảnh thành phố biển Đà Nẵng và đón khách lên thăm Khu sinh thái bán đảo Sơn Trà, trong đó có Bảo tàng Đồng Đình, đặc biệt là khu Ký ức làng chài được xem là chốn bồng lai tiên cảnh, là biển cả giữa đại ngàn. Nơi đây khí hậu tốt quanh năm, nên có khách du lịch 4 mùa. Mùa đông ở đây không lạnh lắm, cây xanh nhiều, suối chảy róc rách nước tung bọt trắng xóa. Khá nhiều cặp đôi về với cảnh quan Bảo tàng Đồng Đình, cảnh quan Ký ức làng chài để ghi lại những khoảnh khắc đẹp trong đời, với bộ ảnh cưới đầy hấp dẫn, lãng mạn..." - đó là lời bộc bạch của anh Trần Công Cảnh, hướng dẫn viên du lịch, đến từ Pleiku (Gia Lai). Còn chị Nguyễn Thị Ánh Hồng, khách du lịch đến từ Hải Phòng thì chia sẻ: "Mỗi lần đến Đà Nẵng du lịch, tôi thích thú nhất là được lên tham quan bán đảo Sơn Trà và khu Ký ức làng chài, để hoài niệm về một thời con gái chưa xa, mà lúc đó tôi hay đi biển cùng bố, vì quê tôi cũng ở làng chài ven biển. Về lại nơi đây là về với chốn thư thái, yên bình mà không dễ nơi nào có được, thật tuyệt vời...". "Để có một Bảo tàng Đồng Đình, một Ký ức làng chài như ngày hôm nay, chắc chắn chủ nhân của nó phải có thời gian dài âm thầm, lặng lẽ, miệt mài lao động và hơn thế nữa là có một tâm hồn khoáng đãng, lãng tử và đầy chất nghệ sĩ..." - đó là lời nhận xét hết sức tâm đắc của chị Ánh Hồng... và cũng để kết thúc bài viết này.

SƠN TRÀ - UYÊN BÌNH