Kỷ vật vô giá của người lính già
(Cadn.com.vn) - 95 tuổi, là người duy nhất còn sống trong số 34 chiến sỹ của Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, tiền thân của QĐNDVN, ông Tô Đình Cắm vẫn còn giữ những kỷ vật về quãng đời hoạt động của mình, vẫn nhớ như in kỷ niệm về Đại tướng Võ Nguyên Giáp...
Ông Tô Đình Cắm với chiếc áo khoác kỷ niệm của Đại tướng Võ Nguyên Giáp tặng. |
Đến thăm ông vào những ngày giữa tháng 3-2017, tôi được nghe ông kể về chiếc áo khoác-kỷ vật của Đại tướng Võ Nguyên Giáp tặng cho ông. Đối với ông, đây là kỷ vật vô giá của Đại tướng Võ Nguyên Giáp tặng ông vào năm 1997. Tên thật của ông là Tô Văn Cắm, nhưng có lẽ những cái tên Tô Đình Cắm, Tô Tiến Lực, Tô Đình Lực gắn bó với ông nhiều nhất, bởi đó là những cái tên do Đại tướng Võ Nguyên Giáp đặt cho ông từ những ngày đầu ông theo Cách mạng. Ôm khư khư tấm áo khoác đơn sơ, ông Cắm nghẹn ngào: "Cái này không mặc đâu, để làm kỷ niệm. Lâu lắm mới được gặp nhau, đó là năm 1997, anh Văn tặng cái áo này làm kỷ niệm"... Là người dân tộc Tày, quê bản Um, xã Tam Kim, H.Nguyên Bình, Cao Bằng, mới 13, 14 tuổi, Tô Đình Cắm đã tham gia các tổ chức Hội Thanh niên cứu quốc, Hội Nông dân cứu quốc. Sau này ông được giác ngộ, đưa vào hàng ngũ 34 chiến sỹ của Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, ra đời tại khu rừng Trần Hưng Đạo năm 1944. Khi biết ông Cắm tham gia cộng sản, bọn tay sai của Pháp ở Tam Kim đã treo giá "săn đầu" ông với giá 300 kg muối. Kể về những ngày hoạt động gian khổ, ông như vui hơn: "Khổ lắm, phải luồn lách trong rừng nhưng được đồng bào giúp đỡ nên đều vượt qua".
Chia tay với quân ngũ khi tuổi đời còn rất trẻ bởi vết thương quá nặng khi tham gia chiến dịch biên giới Thu Đông 1950, năm 1991 người lính già cùng gia đình rời quê hương Cao Bằng vào sinh sống tại thôn 8B, TT Đạ Tẻh, H. Đạ Tẻh (Lâm Đồng). Cuộc đời binh nghiệp tuy ngắn nhưng rất đáng tự hào bởi ông là 1 trong 34 chiến sỹ đầu tiên của QĐNDVN anh hùng và là người được chính anh cả của quân đội dìu dắt. Ông cũng là người duy nhất còn sống trong số 34 chiến sỹ đầu tiên ấy. Tô Đức Tuân- người con trai thứ hiện đang phụng dưỡng ông, chia sẻ: "Ông hay kể lại những câu chuyện ngày xưa, nhất là thời ông còn hoạt động bí mật, bị bọn tay sai đuổi bắt. Đầu năm nay sức khỏe của ông càng ngày càng yếu dần, ăn ít lắm". Tuổi đã cao, sức đã yếu nhưng người lính già Tô Đình Cắm vẫn vui vầy với con cháu. Nhiều đoàn thể, tổ chức của địa phương cũng thường xuyên đến thăm ông. Ông bảo "Còn nhớ ông, đến thăm, trò chuyện là vui lắm rồi".
Những ngày tháng 3 này, tháng của những hoạt động Đoàn thanh niên kể về câu chuyện chiếc áo khoác của người lính già Tô Đình Cắm để thấy được một thời hào hùng và oanh liệt của một thế hệ trẻ xả thân vì đất nước.
Đức Huy