Chính trường Mỹ ngày 19-11 lại nổi sóng quanh vấn đề sử dụng vũ khí hạt nhân  sau tuyên bố đầy thách thức của tướng John Hyten - Tư lệnh Bộ Chỉ huy Chiến lược (STRATCOM) của nước này.

Phát biểu tại Diễn đàn An ninh quốc tế Halifax ở Nova Scotia, Canada, ông Hyten nhấn mạnh sẽ chống lại lệnh của Tổng thống Donald Trump nếu ông chủ Nhà Trắng ra lệnh sử dụng vũ khí hạt nhân “bất hợp pháp”. Tướng Không quân Mỹ này nói rằng, ông sẽ có lời khuyên cho tổng thống và mong muốn có giải pháp hợp pháp. “Là người đứng đầu STRATCOM, tôi sẽ đưa ra lời khuyên cho tổng thống và ông ấy sẽ nói tôi phải làm gì. Nếu như đó là mệnh lệnh trái phép, đoán xem chuyện gì sẽ xảy ra? Tôi sẽ nói rằng, thưa Ngài Tổng thống, điều này hoàn toàn trái phép”.

Lầu Năm Góc chưa đưa ra bình luận gì về những phát biểu của tướng Hyten. Nhưng tướng Hyten là nhân vật có trách nhiệm giám sát kho vũ khí hạt nhân của Mỹ. Việc ông đưa ra bình luận nổi sóng gió trên, chỉ vài ngày sau khi các thượng nghị sĩ Mỹ thảo luận về quyền khai hỏa tấn công hạt nhân của tổng thống, đặt ra nhiều lo ngại cho người dân Mỹ và Tổng thống Trump và “nút bấm hạt nhân”.

Theo luật, tổng thống có đặc quyền ra lệnh tấn công hạt nhân mà không cần các nghị sĩ cho phép. Tuy nhiên, ông Hyten nhấn mạnh công khai rằng, quân đội Mỹ chỉ có nghĩa vụ phải tuân theo chỉ “những mệnh lệnh hợp pháp”. Thực tế hiện nay nhiều nghị sĩ Mỹ, trong đó có cả những nghị sĩ phe Cộng hòa đặt dấu hỏi về thẩm quyền của Tổng thống Trump trong việc tuyên chiến, sử dụng vũ khí hạt nhân, gia nhập hay chấm dứt các thỏa thuận quốc tế. Nhiều người lo ngại, những căng thẳng liên quan đến chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên có thể dẫn đến các hành động thù địch và khiến ông Trump “không thể kiểm soát mình”.

Hồi tháng 8, chính ông Trump thề sẽ trút “hỏa thịnh nộ mà thế giới chưa bao giờ thấy” xuống Triều Tiên nếu nước này tiếp tục phát triển chương trình vũ khí hạt nhân và đe dọa Mỹ. Một số người bày tỏ quan ngại, Tổng thống Trump có thể ra lệnh một cách vô trách nhiệm. Những người khác nói rằng tổng thống phải có thẩm quyền hành động mà không cần tham vấn luật sư. Và rồi tranh cãi quanh chiếc cặp xách thường được gọi bằng cái tên “Vali hạt nhân” nằm trong tay Tổng thống Trump ngày càng bùng nổ và dai dẳng.

THANH VĂN