Đã thành thông lệ, hàng năm cứ vào ngày 11 và 12 tháng Giêng âm lịch, cư dân làng Chiêm Sơn (xã Duy Trinh, H. Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam) lại tổ chức lễ hội Dinh Bà Chiêm Sơn long trọng, đông vui để cầu cho quốc thái dân an, mùa màng tươi tốt, dân làng no ấm. Tuy nhiên, để thực hiện chủ trương của Nhà nước và các cấp, các ngành, nhằm phòng, chống dịch bệnh Covid- 19, Lễ hội Dinh Bà Chiêm Sơn năm nay đã điều chỉnh theo chủ trương phòng dịch diễn ra chỉ có phần tế lễ, không có phần hội như mọi năm.

Từ xa nhìn Dinh Bà Chiêm Sơn có kiến trúc và cảnh quan khá đẹp (ảnh chụp sáng 23-2-2021).

Theo quan sát của chúng tôi, Dinh Bà Chiêm Sơn vào đầu năm mới Tân Sửu 2021 rất đẹp với kiến trúc và cảnh quan khá đẹp. Ngay lối vào cổng có đặt “bàn phòng dịch”, trên bàn có những chai nước khử khuẩn cùng các hộp khẩu trang. Mỗi lần có người vô Dinh Bà đều được sát khuẩn hay tay, ai không có khẩu trang thì người trực tại bàn phát khẩu trang miễn phí và yêu cầu đeo khẩu trang đúng quy định để vào Dinh Bà tham dự. Sau phần tế lễ, người dân địa phương có mang khẩu trang, thứ tự vào dâng hương trong Dinh Bà rất trật tự, an toàn…

Cụ Lưu Cẩm (91 tuổi), Trưởng BQL Di tích Dinh Bà Chiêm Sơn, kiêm Trưởng ban tổ chức Lễ hội cho hay, theo các bậc cao niên, ngày xưa trên một cồn cát ở làng An Tây, tổng Mậu Hòa, phủ Duy Xuyên bỗng nhiên xuất hiện một pho tượng đá lớn trông giống như hình người phụ nữ, dân trong vùng gọi là Bà Đá. Tin rằng đó là một vị thần linh xuất hiện để phù trợ cho mình nên dân làng tìm mọi cách để thỉnh Bà Đá về làng thờ tự nhưng không sao dịch chuyển nổi. Một đêm trăng sáng, 8 người chăn trâu từ làng Chiêm Sơn thử mang Bà Đá về làng để thờ trong một ngôi chùa, nhưng vừa đi qua ngọn đồi Chiêm Sơn bỗng nhiên dây thừng khiêng bị đứt. Bà Đá rơi xuống bám chặt vào đất không thể nâng lên được nữa. Người dân cho rằng, Bà Đá đã quyết định ở ngay đó. Để thỏa nguyện thiên ý, 8 người chăn trâu liền xây dựng một ngôi miếu nhỏ lợp tranh tre để thờ, hướng ngôi miếu nhìn ra nơi mà họ tìm thấy tảng đá. Từ xưa đến nay, nhiều lần làng Chiêm Sơn bị hạn hán nặng nề, côn trùng phá hoại mùa màng, người dân đến cầu khấn tại Dinh Bà thì qua khỏi.

Ban tổ chức lễ hội tổ chức khử khuẩn và phát khẩu trang cho người đến dự.

Cũng theo cụ Lưu Cẩm, năm nay Tân Sửu 2021, dân làng tiếp tục tổ chức phần lễ Bà Chiêm Sơn để tưởng nhớ công đức bậc tiền nhân, trong đó phần lễ diễn ra theo nghi thức truyền thống gồm có lễ túc yết, lễ kỵ và lễ tế Bà. Người trong làng sắm lễ vật cúng gồm có cơm, thịt heo và trái cây, đặc biệt bắt buộc phải có một con cua, một nhánh tỏi, một cây cải và một con chồn. Những người dâng lễ hầu hết là bô lão trong làng Chiêm Sơn, được chọn từ các vị cao niên và có uy tín.  Tất cả đều thể hiện lòng thành kính và mong muốn Bà phù hộ chở che cho dân làng ấm no, hạnh phúc, bình an...

Lễ hội Dinh Bà Chiêm Sơn là một trong những lễ hội lớn và đặc sắc của tỉnh Quảng Nam  và  được coi là nét kết tinh độc đáo của vùng văn hóa miền Trung, lúc chưa có dịch bệnh hoành hành, lễ hội thu hút hàng ngàn người về đây trẩy hội đầu xuân, cầu cho quốc thái dân an, mùa màng tươi tốt, bội thu. Tuy nhiên hiện nay, chấp hành chủ trương của Nhà nước và các cấp các ngành nên Lễ hội Dinh Bà cũng phải điều chỉnh theo giai đoạn phòng, chống dịch Covid 19 nên làng không tổ chức phần Hội, tức không tụ tập đông người.

Ông Nguyễn Văn Cả (67 tuổi), Chi hội phó Người Cao tuổi thôn Chiêm Sơn, thành viên trong Ban tổ chức Lễ hội cho hay: “Chấp hành chủ trương phòng dịch Covid-19 của cấp trên ban ra, hôm nay chúng tôi không tổ chức phần hội. Phần lễ rút gọn chỉ còn nhạc lễ dâng hương và tế Dinh Bà chỉ có đại diện 3 xóm đến tham dự diễn ra rất đầy đủ và trang nghiêm”.

Tiên Sa