Nhận mức án tử hình vì mua bán trái phép 2,1 kg ma túy, Thò Bá Tồng không có ý kiến gì chỉ mong muốn được vợ con xuống thăm mình một lần rồi ôm mặt khóc rưng rức như một đứa trẻ. Phiên tòa xét xử bị cáo Thò Bá Tồng (1998, trú xã Tri Lễ, H. Quế Phong, Nghệ An) diễn ra vào một ngày cuối tháng 11-2021, Tồng bị truy tố về tội: “Mua bán trái phép chất ma túy”.

Thò Bá Tồng tại phiên tòa.

Theo hồ sơ vụ án, 2 năm trước, Thò Bá Tồng sang Lào để mua trâu bò, tình cờ quen người đàn ông bản địa tên Mùa nên hai bên trao đổi số điện thoại cho nhau. Rạng sáng ngày 18-6, Tồng đang ngủ thì nhận được điện thoại của Mùa nói cầm ma túy đi giao cho khách rồi nhận tiền mang về cho Mùa, tiền công 2 triệu đồng. Sáng hôm sau, khi Tồng đang đưa ma túy giao cho khách thì bị công an phát hiện, bắt giữ cùng toàn bộ tang vật.

Tại phiên tòa, Thò Bá Tồng khai nhận mọi hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố nhưng bị cáo nói rằng, bản thân không nhận thức được việc làm của mình là vi phạm pháp luật, không biết ma túy bị cấm mua bán, vận chuyển. Bị cáo chỉ suy nghĩ đơn giản có người thuê, trả công thì làm.

Như những đứa trẻ con người Mông khác, Tồng lớn lên từ nương rẫy như củ khoai, củ sắn của bản làng. Mặc dù gia đình không đến nỗi không thể cho con đi học nhưng bản làng nơi Tồng ở cách rất xa trung tâm. Để đến được điểm trường cũng là cả một sự nỗ lực rất lớn của gia đình và nhà trường. Cũng bởi vậy, không khắc phục được những khó khăn này, Tồng lớn lên mà không hề biết chữ, mọi giao tiếp của chàng thanh niên dân tộc Mông chỉ gói gọn trong cộng đồng mình.

Bởi vậy, Tồng khai không biết ma túy là gì, không biết ma túy bị cấm hay mua bán, vận chuyển ma túy là vi phạm pháp luật cũng là điều dễ hiểu. Do vậy, phiên tòa diễn ra nhưng thỉnh thoảng phải dừng lại để vị đại diện VKSND Nghệ An và các thành viên HĐXX giải thích cho bị cáo hiểu một số thuật ngữ. Theo lời giải thích của vị Chủ tọa, hành vi của bị cáo là phạm vào tội "Mua bán trái phép chất ma túy". Đây là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm và xử lý rất nghiêm khắc nếu vi phạm. Với số lượng ma túy lớn, đại diện VKSND tỉnh giữ quyền công tố tại phiên tòa đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Thò Bá Tồng tử hình.

Cũng bởi bị cáo không có gì tranh luận trước tòa, mọi hành vi phạm tội được khai nhận giống như cáo trạng nên phiên tòa diễn ra khá nhanh. Theo luật sư bào chữa cho Thò Bá Tồng, việc bị cáo là người dân tộc thiểu số, nhận thức pháp luật hạn chế, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải... nên luật sư đề nghị Hội đồng xét xử xem xét để tuyên mức án dưới mức đề nghị của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh. Còn đối với Tồng, khi được nói lời cuối cùng, bị cáo thật thà "Bị cáo không có gì để nói". Vị hội thẩm giải thích về mức án mà bị cáo phải chịu là tử hình, Tồng mới luống cuống xin tòa xem xét cho mức án nhẹ nhất.

Thò Bá Tồng bật khóc khi nhắc đến vợ con.

Phiên tòa xét xử Tồng tuyệt nhiên không có bóng dáng vợ con. Giải thích cho điều này, Tồng nói chắc vợ con không biết mà đến dự. Tồng nói, nhà nghèo quá, đông anh em, Tồng là con đầu nên không được đi học mà phải làm việc phụ giúp bố mẹ để nuôi các em. Còn vợ Tồng được học hết lớp 6. Hai vợ chồng cưới nhau khi vợ mới hơn 16 tuổi. Hiện tại gia đình Tồng đã có 2 con, đứa thứ 2 được 2 tuổi.

Tồng chia sẻ, từ hồi Tồng bị bắt đến nay chưa được gặp lại vợ con lần nào, cũng không biết ở nhà một mình vợ có lo được cho hai con không. Thấy có người lạ, ban đầu Tồng ngần ngại không trả lời nhưng khi nhắc đến vợ con, đôi mắt gã sáng rực. Tồng nói, “nếu được nhờ chị nhắn giúp vợ em xuống thăm em, đưa cả hai con xuống thăm em, một lần thôi cũng được". Nói rồi, Tồng bật khóc như một đứa trẻ, hai tay bưng mặt nức nở. Trong thâm tâm của gã, vợ con vẫn luôn là điểm tựa duy nhất trong lúc này. Không biết rằng, Tồng sẽ còn cơ hội gặp lại vợ con lần cuối không...

Căn cứ các tình tiết tại phiên tòa, HĐXX tuyên phạt Thò Bá Tồng mức án tử hình về tội “Mua bán trái phép chất ma túy”. Tồng lùi lũi đi theo sự dẫn giải của các đồng chí công an về trại giam. Đông về, gã co ro vì lạnh, không chỉ lạnh vì thiếu áo ấm mà còn thiếu đi sự an ủi, suởi ấm động viên từ gia đình. Đó là cái giá Tồng phải trả cho phút giây mù quáng vì ma túy.

Dương Hóa