Đây là lần đầu tiên trong lịch sử một đương kim tổng thống tranh luận trực tiếp với một cựu tổng thống trong khuôn khổ cuộc bầu cử tổng thống tại Mỹ. Hai ứng cử viên đứng hoàn toàn suốt "90 phút đối mặt" trong một phòng quay không có khán giả. hai ứng cử viên đã trình bày các quan điểm chính sách khác biệt và tranh luận sôi nổi một loạt vấn đề chính sách, từ cách ứng phó với đại dịch COVID-19, hiệu quả điều hành nền kinh tế, công ăn việc làm, quyền nạo phá thai, cuộc chiến chống lạm phát, an ninh biên giới, nhập cư… cho tới các vấn đề đối ngoại như cuộc chiến thuế quan với Trung Quốc, xung đột ở Ukraine, quan hệ với các đồng minh thuộc NATO, chính sách với Iran, hay cách thức xử lý cuộc xung đột hiện nay giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hamas của Palestine…

Chủ đề được nhắc tới nhiều nhất, tranh luận gay gắt nhất liên quan tới hiệu quả điều hành kinh tế, chống lạm phát và tạo công ăn việc làm. Cựu Tổng thống Trump đã công kích đương kim Tổng thống Biden khiến nền kinh tế số một thế giới phải hứng chịu tỷ lệ lạm phát cao kỷ lục, thị trường việc làm ảm đạm. Tuy nhiên, Tổng thống Biden cho rằng chính quyền của ông đã đưa nền kinh tế Mỹ thoát khỏi "bóng ma" suy thoái vì những chính sách sai lầm của người tiền nhiệm, kéo tỷ lệ thất nghiệp từ mức rất cao là 15% xuống chỉ còn khoảng 4% như hiện nay.

Ông Trump ghi điểm

Chính giới Mỹ cũng có những phản ứng trái chiều về kết quả cuộc tranh luận đầu tiên giữa hai ứng cử viên của đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa. Trong suốt cuộc tranh luận kéo dài 90 phút này, ông Trump được đánh giá thể hiện tốt hơn so với ông Biden. Ông Trump, 78 tuổi, dường như vượt qua cuộc tranh luận mà không gặp chút rắc rối nào, ngay cả khi ông đưa ra hết cáo buộc này đến cáo buộc khác mà không có kiểm chứng. Ông tỏ ra tự tin, song vẫn tránh được vẻ tự cao thái quá vốn đã gây tổn hại cho ông trong cuộc tranh luận đầu tiên với ông Biden vào năm 2020. Ông Trump được cho là đã tận dụng cơ hội để chuyển hướng cuộc tranh luận ở một số thời điểm sang các điểm yếu của ông Biden, khơi gợi lo ngại về vấn đề nhập cư và tình trạng nền kinh tế. Ngoài ra, ông cũng cố gắng né tránh các câu hỏi về việc liệu ông có công nhận kết quả của cuộc bầu cử tổng thống cuối năm nay không, mà chỉ nói sẽ làm như vậy nếu cuộc bầu cử "công bằng và tự do".

Lãnh đạo phe đa số tại Hạ viện Mỹ Steve Scalise đánh giá ứng cử viên Trump đã có màn thể hiện vượt trội và là người chiến thắng trong màn "so găng" trực tiếp đầu tiên này. Thượng nghị sĩ bang Florida Marco Rubio cho rằng cuộc tranh luận sẽ giúp nhiều người Mỹ nhận ra ông Donald Trump là người phù hợp hơn để trở thành tổng thống tiếp theo của nước Mỹ.

Theo kết quả thăm dò dư luận do CNN tiến hành ngay sau khi kết thúc cuộc tranh luận, phần lớn khán giả theo dõi đánh giá cựu Tổng thống Trump đã có màn thể hiện tốt hơn so với Tổng thống Biden, với tỷ lệ lần lượt là 67% và 33%. Bên cạnh đó, 57% số người được hỏi nói họ không tin vào khả năng điều hành của Tổng thống Biden, 44% cho biết không thực sự tin tưởng vào khả năng ông Trump sẽ trở thành tổng thống.

Ông Biden khiến đồng minh lo ngại

Trong khi đó, màn thể hiện của ông Biden trong cuộc tranh luận trực tiếp đang khiến các nghị sĩ trong đảng Dân chủ của ông lo ngại mặc dù ông Biden có gần một tuần lui về khu nghỉ dưỡng để cùng đội ngũ chuẩn bị cho buổi tranh luận. Trong suốt 90 phút, ông Biden nói với giọng khàn khàn để tranh luận với ông Trump. Theo ghi nhận của Reuters, trong phiên tranh luận, ông Biden trả lời lướt một số điểm, hoặc ngập ngừng hoặc bỏ dở câu trả lời. "Ông Biden không nói chuyện một cách có tính toán và ông ấy dường như phải tìm kiếm từ ngữ", Ray La Raja, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Massachusetts Amherst, nhận định. Thay vì xua tan những lo ngại về tuổi tác của mình, ông Biden, 81 tuổi, dường như đang khiến nó trở thành vấn đề đáng lưu ý. Nhà Trắng sau đó giải thích rằng, vài ngày gần đây, chủ nhân Nhà Trắng bị cảm lạnh.

Không lâu sau khi cuộc tranh luận bắt đầu, các nghị sĩ Dân chủ đã lo ngại gọi điện, nhắn tin để trao đổi tình hình với nhau. Một số người thậm chí công khai bày tỏ lo ngại trên mạng xã hội. Các cử tri Dân chủ cũng có những đánh giá tương tự. Một người có tên Mike Murphy bình luận: "Rất tiếc, tôi ủng hộ Tổng thống Biden nhưng phần thể hiện (tranh luận) đến giờ thực sự đáng thất vọng". Alyssa Farah Griffin, một cựu trợ lý Nhà Trắng của ông Trump, cũng đánh giá về màn thể hiện của ông Biden: "Nó tệ hơn tôi và hầu hết mọi người tưởng tượng".

Tuy nhiên, người đứng đầu chiến dịch vận động tranh cử của Tổng thống Biden, bà Jen O'Malley Dillon, tuyên bố đương kim Tổng thống Mỹ đã có màn thể hiện tốt trong cuộc tranh luận ở Atlanta, đưa ra được "tầm nhìn tích cực và chiến thắng" cho chặng đường sắp tới. Phó Tổng thống Kamara Harris kêu gọi cử tri Mỹ tập trung vào các thành tựu và hiệu quả điều hành của Tổng thống Biden, chứ không phải hình ảnh của ông trên một sân khấu truyền hình.

AN BÌNH