Vấn đề Kashmir, một tranh chấp sản sinh từ lịch sử thuộc địa của khu vực này, từng là “điểm đến” của hai cuộc chiến tranh và một loạt các cuộc xung đột vũ trang giữa Ấn Độ và Pakistan trong 70 năm qua.

Tình hình căng thẳng kể từ đầu năm nay sau khi hai nước không kích lẫn nhau lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ. Vấn đề này một lần nữa trở nên tồi tệ sau động thái của New Delhi vào ngày 5-8 công bố sắc lệnh bãi bỏ Điều 370 trong Hiến pháp quy định quy chế đặc biệt đối với bang Jammu và Kashmir. Quyết định của New Delhi được mô tả là động thái chính trị lớn nhất trong gần 70 năm qua tại một trong những khu vực quân sự hóa nhất thế giới. Một tờ báo Ấn Độ đã mang câu chuyện trên trang nhất có tiêu đề “Lịch sử, trong một cơn đột quỵ” Và không lạ và bất ngờ khi động thái này đã gây ra sự phẫn nộ và phản ứng mạnh mẽ của Pakistan.

Ấn Độ và Pakistan đã kế thừa vấn đề Kashmir từ lịch sử thuộc địa của họ trong nhiều thế kỷ. Trong nhiều thập kỷ xung đột và tranh chấp lãnh thổ, cuộc sống của người dân ở Kashmir đã là một thảm họa. Theo dữ liệu được thu thập bởi xã hội dân sự địa phương, khoảng 160 thường dân thiệt mạng vào năm 2018, được cho là con số cao nhất trong hơn 1 thập kỷ. Đây cũng là số thương vong liên quan đến xung đột cao nhất kể từ năm 2008 với 586 người thiệt mạng) bao gồm 267 thành viên của các nhóm vũ trang và 159 nhân viên lực lượng an ninh.

Vì không ai có thể quay ngược đồng hồ và viết lại lịch sử, cả hai bên rõ ràng giờ đây nên kiềm chế mọi hành động đơn phương có thể làm phức tạp tình hình trong khu vực. Tổng thư ký LHQ, ông Antonio Guterres, trong tuần này, đã 2  lần kêu gọi Ấn Độ và Pakistan thực hiện “kiềm chế tối đa”. Thể hiện sự lo ngại lớn về leo thang bất ổn gần đây ở Kashmir, nhiều nước cũng phản đối bất kỳ hành động đơn phương nào, thúc giục vấn đề này được xử lý đúng cách theo Hiến chương LHQ, các nghị quyết liên quan của HĐBA LHQ và các hiệp định song phương giữa Pakistan và Ấn Độ.

Vì trên thực tế, không chỉ khó nói với Pakistan, sự thay đổi chính sách của New Delhi về Kashmir  làm phức tạp thêm vấn đề ranh giới với Trung Quốc khi động thái thay đổi vị thế của Kashmir bao gồm sự hình thành Ladakh, khu vực nằm ở phía tây  ranh giới Trung Quốc-Ấn Độ, là một trong những lãnh thổ của Liên minh.

THANH VĂN