1 năm sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, Washington hàng ngày gia tăng sức ép nhằm vào, từ việc mở rộng trừng phạt cho đến việc triển khai một cụm tàu sân bay tấn công và máy bay ném bom tới khu vực Trung Đông, một động thái mà Tehran cáo buộc tương đương với một cuộc “chiến tranh tâm lý”. 

Trong động thái mới nhất, chính quyền Tổng thống Trump, vốn thường xuyên theo đuổi chiến dịch gây sức ép tối đa cũng cam kết chấm dứt toàn bộ hoạt động xuất khẩu thép và khoáng sản của Iran, sau khi đe dọa trừng phạt bất kỳ nước nào mua dầu mỏ - hàng hóa thiết yếu hàng đầu của quốc gia Cộng hòa Hồi giáo.

Rõ ràng, những gì mà chính quyền Mỹ muốn là buộc Iran phải chịu sức ép tối đa trong một thời gian dài nhằm giảm thiểu hoặc thậm chí đảo ngược những lợi thế của nước này trên khắp khu vực. Tuy nhiên, ngay cả khi chiến dịch gây sức ép của Mỹ thành công trong việc gây khó khăn kinh tế tại Iran, mục tiêu rộng lớn hơn hiện vẫn mơ hồ, khi mà chưa rõ nước cờ cuối sẽ như thế nào để có thể xoa dịu căng thẳng vốn làm dấy lên nỗi lo sợ về chiến tranh.

Và thách thức hơn nữa khi Iran, vốn rất kiên định với lập trường tuân thủ thỏa thuận hạt nhân lịch sử đã ký với các nước P5+1 dưới thời chính quyền Tổng thống Barack Obama, cũng tuyên bố sẽ ngừng việc thực hiện một số cam kết trong thỏa thuận, hay được gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA).

Trong tuyên bố rất mạnh mẽ, Tổng thống Iran Hassan Rouhani ra điều kiện nối lại đàm phán hạt nhân, trong đó khẳng định, Mỹ trước hết phải thể hiện sự hối hận về những hành động “phạm pháp” của họ, sau đó Washington phải thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau và ăn năn. Theo Tổng thống Rouhani, Iran sẵn sàng thương lượng với Mỹ nếu Washington dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt kinh tế và xin lỗi về hành động “phạm pháp” của mình.

Đã có những lo ngại về một hệ  quả khôn lường khi chính sách của Tổng thống Trump đang muốn đẩy Iran tới con đường nối lại chương trình hạt nhân mà nước này từng tuyên bố chấm dứt. Nhưng nếu Iran mở đường tiến đến việc chế tạo vũ khí hạt nhân, hành động này lại có nguy cơ tạo cớ cho Mỹ mở một cuộc tấn công quân sự.

THANH VĂN