Theo tờ Newsweek ngày 18-11, Tổng thống Biden đã chính thức "bật đèn xanh" cho Ukraine sử dụng vũ khí mà Washington cung cấp để tiến hành các cuộc tấn công vào Nga, đồng thời nói thêm rằng các cuộc tấn công sâu đầu tiên có khả năng sẽ diễn ra trong những ngày tới. Ngoài ra, lực lượng Ukraine có thể sử dụng tên lửa ATACMS (Hệ thống tên lửa chiến thuật Lục quân), có tầm bắn lên tới 300km, để tiến hành các cuộc tấn công.

Thông tin Mỹ dỡ bỏ hạn chế việc Ukraine sử dụng vũ khí tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, nếu được xác nhận, sẽ đánh dấu bước thay đổi lớn trong chính sách của Mỹ dưới thời Tổng thống Biden. Ukraine từ lâu đã đề nghị Mỹ và các đồng minh, đối tác phương Tây dỡ bỏ hoàn toàn các hạn chế đối với Kiev trong việc sử dụng vũ khí tầm xa tấn công vào sâu lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, phương Tây ban đầu tỏ ra khá dè dặt với yêu cầu này.

Sự việc diễn ra sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong nhiều tháng đã hối thúc Washington cho phép sử dụng vũ khí Mỹ cung cấp tấn công tầm xa vào lãnh thổ Nga, nhưng Nhà Trắng đã phản đối việc này vì lo ngại leo thang. Quyết định này được đưa ra khi Nga, với sự hỗ trợ của quân đội bên thứ ba, chuẩn bị cho một cuộc tấn công quy mô lớn nhằm vào lực lượng Ukraine với hy vọng giành lại lãnh thổ ở tỉnh Kursk mà Ukraine đã chiếm được vào tháng 8. Mặc dù các quan chức Mỹ không kỳ vọng động thái này sẽ "thay đổi hoàn toàn cục diện của cuộc chiến", nhưng ông Biden muốn giúp Ukraine nhắm vào các mục tiêu quân sự quan trọng của Nga và bên thứ ba ở Kursk, đồng thời gửi một thông điệp răn đe tới bên thứ ba.

Sự thay đổi chính sách này diễn ra sau khi ông Biden trước đó còn do dự trong việc cung cấp các loại vũ khí này, do lo ngại nguy cơ leo thang căng thẳng với Nga. Những người ủng hộ quyết định từ lâu đã lập luận rằng việc cho phép này sẽ tăng cường đáng kể năng lực phòng thủ của Ukraine, đặc biệt khi Nga gia tăng các cuộc tấn công quân sự trên nhiều mặt trận, cũng như tăng cường các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái (UAV) và tên lửa trong những tháng gần đây.

Các nguồn tin cho biết Ukraine dự kiến sẽ tiến hành các cuộc tấn công tầm xa đầu tiên trong vài ngày tới. Tuy không tiết lộ chi tiết vì lý do an ninh tác chiến, nhưng theo các nguồn tin, trong cuộc tấn công đầu tiên, Lực lượng Vũ trang Ukraine sẽ sử dụng tên lửa ATACMS với tầm bắn lên tới 306 km. Nhiều cơ quan truyền thông các nước đưa tin, Kiev dự kiến sẽ sử dụng các loại vũ khí mới này để tấn công bên trong hoặc các khu vực xung quanh tỉnh Kursk của Nga - nơi Ukraine đang duy trì lực lượng từ đầu tháng 8.

Tổng thống Ukraine Zelensky tuyên bố hoan nghênh Tổng thống Mỹ Biden đã đảo ngược chính sách, cho phép nước này sử dụng vũ khí tầm xa do Mỹ viện trợ để tấn công lãnh thổ Nga. Trong bài phát biểu được phát đi vào tối 17-11, Tổng thống Ukraine cho biết: "Kế hoạch tăng cường cho Ukraine chính là nội dung "Kế hoạch chiến thắng" mà tôi đã trình bày với các đối tác của chúng ta. Một trong những điểm chính là khả năng nâng tầm xa cho quân đội của chúng ta. Ngày nay, có rất nhiều cuộc thảo luận trên phương tiện truyền thông về việc chúng ta nhận được sự cho phép các hành động tương ứng". Ông nói thêm: "Các cuộc tấn công không thực hiện qua lời nói. Tên lửa sẽ tự nói lên điều đó. Chắc chắn là như vậy".

Trong khi đó, trước thông tin Tổng thống Mỹ Biden dỡ bỏ quy định hạn chế việc Ukraine sử dụng vũ khí của Mỹ để tấn công vào lãnh thổ Nga, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nhấn mạnh Tổng thống Nga Vladimir Putin trước đó đã nêu rõ quan điểm của Moscow trong vấn đề này. Theo bà Zakharova, vào tháng 9 năm nay, Tổng thống Putin đã nói rằng nếu các nước phương Tây đồng ý cho Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa do các nước này viện trợ tấn công sâu lãnh thổ Nga, điều này đồng nghĩa Mỹ và các nước Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) can dự trực tiếp vào cuộc xung đột Nga - Ukraine. Theo đó, Nga sẽ buộc phải tiến hành điều mà Tổng thống Putin gọi là "những quyết định tương xứng" để ứng phó với những mối đe dọa mới.

Trả lời phỏng vấn với hãng thông tấn RIA Novosti, Chủ tịch Hạ viện Nga Leonid Slutsky cảnh báo việc Mỹ cho phép Ukraine sử dụng tên lửa chiến thuật ATACMS tấn công vào lãnh thổ Nga, nếu được xác nhận, đồng nghĩa Washington tham gia trực tiếp vào cuộc xung đột Nga-Ukraine và do đó sẽ dẫn đến phản ứng cứng rắn nhất từ phía Moscow.

Những người ủng hộ Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump cũng đã phản ứng trước động thái "bật đèn xanh" củaTổng thống Joe Biden. Họ cáo buộc tổng thống sắp mãn nhiệm làm leo thang xung đột khi chỉ còn vài tháng nữa là hết nhiệm kỳ và nhấn mạnh lời hứa trong chiến dịch tranh cử của ông Trump là sẽ chấm dứt xung đột. Giám đốc truyền thông của ông Trump, Steven Cheung, nói với tờ Newsweek: "Như Tổng thống đắc cử Trump đã nói trong chiến dịch tranh cử, ông là người duy nhất có thể đưa cả hai bên ngồi lại với nhau để đàm phán hòa bình, hướng tới chấm dứt giao tranh và chấm dứt thương vong".

Trong khi đó, Marjorie Taylor Greene, thành viên Cộng hòa bang Georgia và là người ủng hộ trung thành của ông Trump, đã chỉ trích quyết định trên khi viết trên X: "Trước khi rời nhiệm sở, Tổng thống Biden đang gây nguy hiểm với nguy cơ làm nổ ra Thế chiến thứ III bằng cách cho phép Ukraine sử dụng tên lửa tầm xa của Mỹ tấn công Nga. Người dân Mỹ đã bỏ phiếu vào ngày 5-11 chống lại những quyết định cuối cùng này của Mỹ và "KHÔNG" muốn tài trợ hoặc tham gia vào các cuộc chiến ở nước ngoài. Chúng tôi muốn giải quyết các vấn đề của chính mình".

Hãng thông tấn TASS (Nga) cùng ngày dẫn lời một thành viên trong nhóm chuyển giao quyền lực của ông Trump nói trong điều kiện yêu cầu giấu tên rằng, ông Trump có thể sẽ xem xét lại quyết định của người tiền nhiệm về việc cho phép sử dụng tên lửa tầm xa do Washington cung cấp để tấn công vào lãnh thổ Nga. Người này nói: "Tôi cho rằng hầu hết mọi thứ sẽ được xem xét lại. Việc cho phép sử dụng những tên lửa đó là quyết định của ông Biden, nhưng không còn lâu nữa".

AN BÌNH