Sắc lệnh được chờ đợi từ lâu này cho phép Bộ trưởng Tài chính Mỹ cấm hoặc hạn chế một số khoản đầu tư của Mỹ vào các thực thể ở Trung Quốc hoạt động trong 3 lĩnh vực: chất bán dẫn và vi điện tử, công nghệ thông tin lượng tử và một số hệ thống trí tuệ nhân tạo. Sắc lệnh dự kiến có hiệu lực từ năm tới.
Một chương trình “rất có trọng điểm”

Theo sắc lệnh, các công ty phải báo cáo Chính phủ Mỹ về kế hoạch đầu tư mới vào ba lĩnh vực nói trên ở Trung Quốc. Động thái này nhằm ngăn chặn nguồn vốn và chuyên môn của Mỹ giúp phát triển các công nghệ có thể hỗ trợ quá trình hiện đại hóa quân đội Trung Quốc và làm suy yếu an ninh quốc gia của Mỹ.

Một quan chức cấp cao của Mỹ nói rằng quyết định này của Mỹ sẽ tạo ra một chương trình “rất có trọng điểm” tập trung vào ba lĩnh vực kể trên. Trong thư gửi Quốc hội Mỹ, Tổng thống Biden cho biết ông đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để đối phó với mối đe dọa về sự tiến bộ của các quốc gia như Trung Quốc "trong các công nghệ và sản phẩm nhạy cảm quan trọng liên quan tới quân đội, tình báo, trinh sát hoặc không gian mạng".

Sắc lệnh này của ông Biden là động thái mới nhất trong loạt hành động của Washington nhằm hạn chế khả năng tiếp cận của Trung Quốc với công nghệ tiên tiến. Sắc lệnh nhắm mục tiêu là các công ty Trung Quốc phát triển phần mềm để thiết kế chip và công cụ sản xuất chúng. Mỹ, Nhật Bản và Hà Lan thống trị các lĩnh vực đó trong khi Trung Quốc đang nỗ lực tìm cách tự sản xuất để tự chủ công nghệ chip tiên tiến.

Lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer ca ngợi sắc lệnh của ông Biden, gọi đây là "bước đầu tiên mang tính chiến lược" để đảm bảo đầu tư của Mỹ không được dùng để tài trợ cho sự tiến bộ của quân đội Trung Quốc. Tờ Financial Times nhận định, sắc lệnh này sẽ ảnh hưởng lớn tới hoạt động của các công ty đầu tư vốn cổ phần tư nhân và đầu tư mạo hiểm, cũng như nhà đầu tư Mỹ trong liên doanh với đối tác Trung Quốc.

Trung Quốc “rất thất vọng”

Ngày 9-8, người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington Lưu Bằng Vũ cho biết nước này "rất thất vọng" trước quyết định mới của Mỹ cấm một số khoản đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao tại Trung Quốc. Trong một tuyên bố, ông Lưu Bằng Vũ cho rằng các biện pháp kiềm chế nêu trên sẽ "làm suy yếu nghiêm trọng lợi ích của các công ty cũng như nhà đầu tư Trung Quốc và Mỹ".

Trong khi đó, Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 10-8 cũng thể hiện "quan ngại sâu sắc" trước lệnh cấm, cho rằng chính sách mới của Mỹ "ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh của chuỗi cung ứng và công nghiệp toàn cầu". Bộ Thương mại Trung Quốc cho rằng Mỹ đã hạn chế các công ty nước này đầu tư ra nước ngoài và tham gia vào việc "tách rời và cắt đứt dây chuyền" trong lĩnh vực đầu tư dưới chiêu bài giảm rủi ro. Điều này đã làm "sai lệch nghiêm trọng các nguyên tắc kinh tế thị trường và cạnh tranh bình đẳng mà phía Mỹ ủng hộ, ảnh hưởng đến các quyết định kinh doanh bình thường của doanh nghiệp, phá hoại trật tự kinh tế và thương mại quốc tế, phá vỡ nghiêm trọng an ninh của chuỗi cung ứng và công nghiệp toàn cầu".

Bộ trên nhấn mạnh Bắc Kinh bảo lưu quyền đáp trả trước động thái của Mỹ, đồng thời bày tỏ hy vọng Washington sẽ tôn trọng luật kinh tế thị trường, đảm bảo quy tắc cạnh tranh công bằng và tránh kìm hãm các hoạt động hợp tác, trao đổi kinh tế - thương mại toàn cầu.

AN BÌNH