Tàu mất điện, không thể điều khiển

Vụ việc xảy ra vào sáng sớm 26-3 theo giờ địa phương khi tàu container Dali treo cờ Singapore đang ra khỏi bến cảng Baltimore để hướng đến Sri Lanka thì đâm trúng trụ đỡ của cầu Francis Scott Key (còn gọi là cầu Key Bridge), làm sập cầu đồng thời khiến nhiều người và phương tiện đang lưu thông trên cầu rơi xuống sông. Trong đoạn video ghi lại vụ sập cầu cho thấy chiếc tàu hàng chở đầy container đâm vào một trong những trụ đỡ của cầu Francis Scott Key, khiến cây cầu bị sập và nhiều người rơi xuống sông. Trước khi sự cố xảy ra, thủy thủ tàu Dali thông báo động cơ ngừng hoạt động, toàn bộ con tàu bị mất điện và không thể điều khiển. Họ đã cố gắng thả neo, nhưng không ngăn được con tàu trôi tự do với vận tốc khoảng 15 km/h và đâm vào một trụ cầu.

Theo Thống đốc bang Maryland Wes Moore, chính quyền đã nhận báo động khẩn cấp từ con tàu và nhanh chóng chặn các phương tiện chạy lên cầu, giúp ngăn xảy ra thương vong lớn. Tuy nhiên, một nhóm công nhân 8 người đang sửa chữa mặt đường trên cầu Francis Scott Key đã không kịp sơ tán trước khi cầu sập nên bị rơi xuống sông. Cảnh sát, cứu hỏa, tuần duyên Mỹ lập tức có mặt tại hiện trường để tìm kiếm cứu nạn. Họ vớt được 2 người bị thương lên khỏi mặt sông, nhưng 6 người mất tích. Đến sáng, chính quyền thông báo ngừng công tác tìm kiếm 6 người mất tích. Theo các cơ quan chức năng, dựa trên nhiệt độ lạnh giá của nước và khoảng thời gian đã trôi qua để tìm kiếm những người mất tích kể từ khi xảy ra vụ việc, rất ít khả năng 6 người này còn sống nếu được tìm thấy.

Sau vụ tai nạn, phần khung thép của cầu Francis Scott Key rơi xuống sông, trơ lại trụ cầu. Nhiều người mô tả cú đâm gây rung chấn "như động đất" và cảnh tượng trên sông không khác gì bãi chiến trường. Các chuyên gia cho hay cầu được xây từ gần 50 năm trước, không được thiết kế để chịu quy mô va chạm với tàu container cỡ lớn như hiện nay. Cầu được xây như một cầu giàn liên tục, làm từ giàn thép dài chạy qua ba nhịp chính, thay vì nhiều đoạn nối liền trên chân cầu. Khi một đoạn cầu oằn lên, nó nhanh chóng sụp đổ và kéo theo toàn bộ cây cầu rơi xuống sông.

Trước sự việc này, Cơ quan hàng hải và cảng Singapore khẳng định các giấy chứng nhận bắt buộc về chất lượng an toàn kỹ thuật do cơ quan đăng kiểm cấp liên quan đến kết cấu của tàu và chức năng của các thiết bị trên tàu vẫn còn hiệu lực tại thời điểm xảy ra sự cố. Cơ quan này cho biết thêm rằng lỗi đồng hồ đo áp suất nhiên liệu trên tàu đã được sửa chữa vào tháng 6-2023. Ngoài ra, tàu Dali cũng đã vượt qua một đợt kiểm tra khác tại cảng ở nước ngoài hồi tháng 9 năm ngoái. Cuối ngày 26-3, Cơ quan hàng hải và cảng Singapore cho biết các nhà điều tra của họ cùng các đồng nghiệp thuộc Cục Điều tra An toàn Giao thông Singapore đang tới thành phố Baltimore, để hỗ trợ Lực lượng bảo vệ bờ biển Mỹ điều tra vụ việc.

Đây không phải lần đầu tiên con tàu này gây ra một vụ va chạm lớn. Vào tháng 7-2016, một năm sau khi tàu Dali được đóng xong và đưa vào hoạt động, con tàu chở hàng này đã đâm vào một bến cảng ở Antwerp, Bỉ. Trang web về hàng hải VesselFinder cho biết sự cố là do sai sót của thuyền trưởng và thủy thủ trên tàu, không có thương tích nào sau vụ việc. Tuy nhiên, phần đuôi tàu đã bị hư hỏng sau cú va chạm.

Cục Điều tra Liên bang (FBI) và các cơ quan khác của Mỹ cho biết vụ sập cầu không liên quan đến khủng bố.

Hoạt động vận chuyển hàng hóa bị đảo lộn

Với chiều dài gần 3 km, Francis Scott Key là cây cầu dài nhất ở khu vực đô thị Baltimore và là một trong những tuyến đường huyết mạch đông đúc nhất của Mỹ. Cây cầu được khánh thành vào tháng 3-1977. Mỗi năm có khoảng 11,5 triệu lượt phương tiện lưu thông qua cầu.

Thảm họa sập cầu Francis Scott Key gây đảo lộn hoạt động của cảng Baltimore sầm uất. Các công ty vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu và có thể là cả người tiêu dùng Mỹ sẽ cảm nhận được tác động kéo dài trong nhiều tuần nữa. Tờ New York Times nhận định các nhà chế tạo xe hơi, khai thác than đá sẽ chịu ảnh hưởng nhiều nhất, bởi cảng Baltimore là một trong những điểm xếp dỡ hàng quan trọng nhất tại Mỹ. Ngay sau khi xảy ra sự cố, các công ty chuyên về vận tải hàng hóa cho nhà cung ứng và cho các cửa hàng gấp rút điều động xe tải đến các cảng khác ở Bờ Đông để nhận hàng được điều hướng từ cảng Baltimore. Trong khi đó, các tàu chở hàng khác vẫn đang phải xếp hàng chờ để được cập cảng Baltimore.

Việc cảng Baltimore buộc phải đóng cửa làm gia tăng thêm phức tạp đối với chuỗi cung ứng toàn cầu vốn đã bị tác động bởi khủng hoảng kéo dài nhiều tháng tại kênh đào Panama do mực nước thấp và tại kênh đào Suez do các cuộc tấn công của lực lượng Houthi nhằm vào tàu hàng trên Biển Đỏ. Riêng ngành công nghiệp ô-tô hiện phải đối mặt với thách thức mới về chuỗi cung. Theo ông Sina Golara, Giáo sư trợ giảng về quản lý chuỗi cung ứng tại Đại học bang Georgia, năm ngoái, có khoảng 570.000 ô- tô được nhập khẩu vào Mỹ qua cảng Baltimore. Theo ông Golara, đây là con số rất lớn, tương đương với gần 25% lượng xe hơi mới tồn kho tại Mỹ. Cảng này cũng đứng thứ 17 tại Mỹ về năng lực xếp dỡ hàng hóa. Giới chuyên gia dự đoán có thể mất vài tuần để có thể mở cửa trở lại hành lang vận chuyển dẫn với cảng Baltimore.

Tuy nhiên, Giáo sư Jean Paul Rodrigue thuộc Đại học A&M Texas tại thành phố Galveston cho rằng, các công ty vận tải rất năng động và chỉ cần 2-3 ngày để thay đổi luồng tuyến. Lý do là Baltimore không phải là cảng lớn đối với tàu container. Nhiều cảng khác có thể san sẻ việc tiếp nhận hàng hóa với tàu hàng trước đây thường ra vào cảng Baltimore.

Nhưng với các tàu hàng khác, tình hình khó khăn hơn. Giới phân tích dự đoán việc đóng cửa cảng Baltimore sẽ gây đứt gãy lớn đối với hoạt động xuất khẩu than của Mỹ. Năm ngoái, có khoảng 23 triệu tấn than được xuất qua cảng này. Thị trường toàn cầu không bị ảnh hưởng lớn, nhưng Mỹ sẽ thiếu hụt năng lực xuất khẩu.

Ngay sau vụ sập cầu, Tổng thống Mỹ Joe Biden cam kết sẽ huy động mọi nguồn lực để khắc phục và xây lại cầu đồng thời mở lại cảng của Bờ Đông nước Mỹ nhanh nhất có thể.

AN BÌNH