Ngày 17-12, Trung Quốc đã lên án các lệnh trừng phạt mới của Mỹ nhằm vào Bắc Kinh, đồng thời cho biết nước này sẽ thực hiện "tất cả các biện pháp cần thiết" để bảo vệ các công ty của Trung Quốc.

Tổng thống Mỹ Joe Biden trong cuộc gặp thượng đỉnh trực tuyến với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi tháng 11.  Ảnh: Reuters

Trong một phát biểu, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nói: "Trung Quốc rất không hài lòng và kiên quyết phản đối điều này". Trước đó, ngày 16-12, Bộ Tài chính Mỹ thông báo đưa thêm 8 thực thể Trung Quốc vào danh sách đen về đầu tư. Cụ thể, Mỹ công bố các biện pháp trừng phạt 3 công ty sản xuất thuốc giảm đau của Trung Quốc. Các lệnh trừng phạt này được đưa ra theo sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Joe Biden nhằm tạo điều kiện cho hoạt động kiểm soát các tổ chức và cá nhân buôn bán dược phẩm. Sắc lệnh mới tạo điều kiện cho các cơ quan bảo vệ pháp luật của Mỹ thực thi chức trách của mình trong đối phó với vấn nạn này. Theo Ngoại trưởng Antony Blinken, những hành động này "sẽ giúp phá vỡ chuỗi cung ứng toàn cầu và mạng lưới tài chính cho phép opioid tổng hợp và các hóa chất tiền chất nhập lậu vào Mỹ".

Bộ Tài chính Mỹ cũng sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với 4 công ty hóa chất Trung Quốc và một cá nhân - Chuen Fat Yip, người mà Washington mô tả là một trong những nhà sản xuất chất steroid đồng hóa lớn nhất thế giới. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng treo thưởng 5 triệu USD cho người cung cấp thông tin để bắt giữ nhân vật nói trên.  Tháng trước, các nhà chức trách Mỹ đã thu giữ số tiền tương đương 2,3 triệu USD trong số tiền điện tử Bitcoin có nguồn gốc từ Chuen, các công tố viên có trụ sở tại Dallas cho biết. Bộ Tài chính Mỹ cũng áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với hai nhóm tội phạm ma túy ở Mexico và một ở Brazil. Các biện pháp trừng phạt sẽ phong tỏa bất kỳ tài sản nào ở Mỹ mà các nhóm hoặc Chuen có thể có và hình sự hóa các giao dịch từ Mỹ.

Trung tuần tháng 11 vừa qua, giới chức Mỹ công bố số liệu cho biết số ca tử vong trong một năm (tính đến tháng 4-2021) do lạm dụng thuốc đã vượt quá 100.000 ca, chủ yếu là do sử dụng thuốc giảm đau. Một báo cáo năm 2020 của Cơ quan Thực thi Ma túy Mỹ cho biết, trong khi những kẻ buôn ma túy Mexico ngày càng sản xuất thuốc viên để nhập lậu vào Mỹ, thì nguồn nguyên liệu chính của fentanyl - một số được gửi đến Mexico - có nguồn gốc từ Trung Quốc. Bắc Kinh bác bỏ báo cáo này. 

Trong khi đó, theo Giám đốc Viện Quốc gia về lạm dụng thuốc Nora Volkow, đại dịch COVID-19 đã gây ra nhiều thách thức, khiến một bộ phận người dân dễ mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần và chứng rối loạn sử dụng thuốc. Bộ trưởng Y tế Mỹ Xavier Becerra nhận định rằng khủng hoảng sử dụng thuốc giảm đau nhóm opioid đang ngày càng nghiêm trọng và để giải quyết vấn đề này, cần sự hợp sức của toàn thể người dân Mỹ và các cơ quan liên quan.

Trong khi đó, chính quyền các địa phương và các bang tại Mỹ đã tiến hành hơn 3.300 vụ kiện để buộc các công ty phải chịu một phần trách nhiệm gây ra vấn nạn lạm dụng thuốc giảm đau trong nước. Tháng 7 vừa qua, 3 nhà phân phối dược phẩm lớn nhất của Mỹ - các đầu mối cung cấp thuốc cho các nhà thuốc gồm McKesson Corp, Cardinal Health Inc, AmerisourceBergen Corp, và hãng sản xuất dược phẩm Johnson& Johnson đề xuất chi trả khoảng 26 tỷ USD để dàn xếp các vụ kiện nhằm vào nhóm này.

Giới quan sát nhận định một loạt động thái như trên có thể làm mối quan hệ vốn đã rạn nứt giữa Bắc Kinh và Washington ngày càng xấu đi, nhất là sau khi nhà lãnh đạo hai nước vừa có cuộc gặp thượng đỉnh trực tuyến không thành công như kỳ vọng.

KHẢ ANH