Ngày 2-11, Thủ tướng New Zealand Jacinda Arden đã công bố danh sách Nội các mới, trong đó những chính trị gia giàu kinh nghiệm được giao phụ trách các công tác then chốt liên quan nỗ lực phục hồi kinh tế và ứng phó đại dịch Covid-19.

Tân Ngoại trưởng New Zealand Nanaia Mahuta.    Ảnh: CNN

Chiến thắng vang dội trong cuộc tổng tuyển cử ngày 17- 10 vừa qua đã trao cho Thủ tướng Jacinda Arden quyền tự do thành lập một chính phủ đơn đảng đầu tiên kể từ khi New Zealand thông qua hệ thống bỏ phiếu tỉ lệ vào năm 1996. Theo thỏa thuận hợp tác giữa Công đảng New Zealand và đảng Xanh Aotearoa New Zealand đạt được tại Quốc hội khóa 53 của đảo quốc Thái Bình Dương này, trong Nội các mới, các lãnh đạo đảng Xanh sẽ nắm giữ các vị trí bộ trưởng không bộ và phụ trách các lĩnh vực hợp tác tập trung vào khí hậu, môi trường, các vấn đề về trẻ em và an sinh cộng đồng. Theo thỏa thuận, các lĩnh vực hợp tác giữa hai đảng bao gồm Đạo luật Trung hòa Carbon, bảo vệ môi trường và các vấn đề về phúc lợi.

Nhiều thay đổi ở những vị trí chủ chốt

Ngày 2-11, Thủ tướng Ardern đã công bố thành phần chính phủ mới chịu trách nhiệm điều hành đất nước trong nhiệm kỳ 3 năm tới, trong đó có nhiều thay đổi ở những vị trí chủ chốt. Theo đó, chính phủ nhiệm kỳ tới của New Zealand sẽ bao gồm 30 nhân sự, trong đó ngoài vị trí Thủ tướng và Phó Thủ tướng sẽ có 20 Bộ trưởng nằm trong Nội các và 8 bộ trưởng không thuộc thành phần Nội các. Ngoài chức vụ Thủ tướng, bà Ardern sẽ đảm nhiệm vị trí người đứng đầu các bộ gồm Bộ An ninh quốc gia và tình báo và 3 bộ khác.

Trong số 20 thành viên Nội các có 7 Bộ trưởng lần đầu tham gia vào Nội các, 8 thành viên là nữ, 5 Bộ trưởng là người Maori, 3 thành viên là người Pasifika và 3 bộ trưởng thuộc cộng đồng LGBT. Trong đó Phó Thủ tướng Robertson là người LGBT công khai đầu tiên trong lịch sử New Zealand.

Hai đồng lãnh đạo đảng Xanh tham gia chính phủ với 2 vị trí Bộ trưởng ngoài Nội các. Trong đó ông James Shaw giữ chức Bộ trưởng Biến đổi khí hậu và bà Marama Davidson sẽ quản lý Bộ Bạo lực gia đình.

Bộ trưởng Tài chính Grant Robertson sẽ trở thành Phó Thủ tướng mới của New Zealand, thay ông Winston Peters sắp mãn nhiệm. Bên cạnh đó, ông Robertson cũng sẽ phụ trách các Bộ Tài chính, Cơ sở hạ tầng và 2 bộ khác. Với những vai trò này, ông Robertson có nhiệm vụ hoạch định các mục tiêu quan trọng hướng tới phục hồi kinh tế. Trước khi được bổ nhiệm, ông đã là cánh tay đắc lực cho bà Ardern trong nhiệm kỳ đầu tiên và cũng là chiến lược gia cho chiến dịch tranh cử của bà.

Trong khi đó, Bộ trưởng Y tế Chris Hipkins được bổ nhiệm vị trí Bộ trưởng Ứng phó đại địch Covid-19. Đây là một cương vị mới được lập ra trong Chính phủ New Zealand, chịu trách nhiệm về tất cả các vấn đề liên quan cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 như quản lý các cơ sở cách ly, bảo vệ đường biên giới, tiến hành xét nghiệm hay truy vết tiếp xúc của các ca bệnh mới. Ông Andrew Little sẽ trở thành Bộ trưởng Y tế mới của New Zealand, với nhiệm vụ thúc đẩy cải cách trong hệ thống y tế, nhằm cải thiện sức khỏe cho tất cả người dân nước này.

Trong khi đó, phụ nữ và thổ dân Maori cũng có thêm một đại diện trong nội các mới khi bà Nanaia Mahuta được chọn làm ngoại trưởng. Không chỉ là người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử New Zealand giữ vai trò quan trọng này, bà Mahuta còn gây chú ý với hình xăm truyền thống của người Maori trên cằm.

Tập trung chống dịch và phục hồi kinh tế

Theo Thủ tướng Ardern, 3 năm tới sẽ là thách thức cho New Zealand trong bối cảnh tình hình thế giới ngày càng đi xuống và nước này sẽ không tránh khỏi ảnh hưởng của dịch Covid19 đang bao trùm toàn cầu. Trong một tuyên bố ngày 2-11, Thủ tướng Jacinda Ardern cho biết, phục hồi kinh tế trong giai đoạn hậu Covid-19 là ưu tiên hàng đầu và cũng là yếu tố quyết định đến việc lựa chọn thành viên Nội các. Chính phủ của bà sẽ có 2 ưu tiên bao trùm đó là đảm bảo an toàn cho người dân trước đại dịch và thúc đẩy phục hồi kinh tế.

Phát biểu trong một cuộc họp báo, bà Ardern nhấn mạnh: “3 năm tới sẽ rất nhiều thách thức đối với New Zealand. Với viễn cảnh toàn cầu ngày càng xấu đi, chúng ta sẽ không thể tránh khỏi những tác động tiêu cực liên tiếp mà đại dịch Covid-19 đang gây ra trên toàn thế giới. Vì lý do này, chính phủ mới của Công đảng sẽ có hai ưu tiên bao trùm, đó là thúc đẩy sự phục hồi kinh tế sau đại dịch và tiếp tục các nỗ lực ứng phó về y tế, giúp người dân New Zealand an toàn trước virus SARS-CoV-2”.

Nội các mới của New Zealand sẽ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 6-11 sau khi Ủy ban Bầu cử xác nhận kết quả bầu cử cuối cùng và cuộc họp đầu tiên của chính phủ mới sẽ diễn ra vào cuối buổi chiều cùng ngày.

AN BÌNH