(Cadn.com.vn) - Mỹ và Nga tiếp tục cáo buộc nhau nỗ lực gia tăng sự hiện diện quân sự mạnh mẽ ở Bắc Âu, trong đó Moscow thề sẽ “chấm dứt mối đe dọa” đặt ra bởi hệ thống phòng thủ tên lửa (NMD) của Washington ngay sát biên giới.

Hệ thống NMD của Mỹ tại căn cứ quân sự Deveselu, miền nam Romania. Ảnh: THX

Trong tuyên bố đáp trả mới nhất nhằm vào Mỹ, Nga cho rằng, Washington và các đối tác phương Tây đã vi phạm các thỏa thuận hiện có khi thiết lập NMD ở Châu Âu và khẳng định, đây hoàn toàn là hành động gian lận.

Tờ Sputnik dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova khẳng định: “Những gì chúng ta thấy được từ các nước phương Tây không thể gọi là sự phản bội, vì sự phản bội chỉ đến từ những người thân cận, mà đó là những bước gian lận và vi phạm thỏa thuận”. Bà Zakharova cho rằng, Mỹ và các đồng minh đã dối trá khi tuyên bố, NMD không phải nhằm vào Nga và chỉ chống lại mối đe dọa từ các nước Trung Đông, đặc biệt là Iran.

Vì vậy, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga cảnh báo, Moscow có quyền thực hiện các biện pháp trả đũa bởi việc của Mỹ và NATO bố trí NMD ngay trước cửa ngõ sân nhà, là nhằm đe dọa trực tiếp Nga. Tổng thống Vladimir Putin hôm 13-5, một ngày sau khi hệ thống NMD của Mỹ ở Romania hoạt động chính thức, cảnh báo, Nga sẽ cân nhắc các biện pháp nhằm “chấm dứt những mối đe dọa” này, trong đó có việc điều chỉnh chi tiêu ngân sách. Theo nhà lãnh đạo Nga, động thái của Mỹ và các đồng minh Châu Âu đang đe dọa an ninh toàn cầu và đẩy thế giới đến một cuộc chạy đua vũ trang mới, trong đó Moscow khẳng định không tham gia.

Nga hiện cũng bắt đầu đẩy nhanh tiến trình chế tạo các phần linh kiện khác nhau của hệ thống tàu hỏa tên lửa đạn đạo Barguzin – trở thành quốc gia duy nhất trên thế giới triển khai tên lửa đạn đạo trên tàu hỏa. Theo giới phân tích, đoàn tàu tên lửa chiến lược của Nga có thể trở thành “đối thủ đáng gờm” để chống lại hệ thống NMD phức tạp của Mỹ tại Romania và Ba Lan. Loại vũ khí này không nằm trong danh mục cấm của Hiệp ước Hạn chế vũ khí chiến lược mới (START mới) giữa Nga-Mỹ. Hệ thống Barguzin mới dự kiến có thể phục vụ trong quân đội đến năm 2040.

Mỹ kích hoạt NMD tại một căn cứ không quân ở Deveselu thuộc miền nam Romania từ hôm 12-5, một phần quan trọng trong hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ ở Đông Âu mà Nga kịch liệt phản đối. Câu chuyện NMD đã tồn tại từ lâu trong mối quan hệ giữa hai siêu cường quân sự, vì vậy, việc Mỹ triển khai hệ thống này có thể không giết chết mối quan hệ vốn đã nhiều thương tổn giữa Washington và Moscow, nhưng có thể khiến nỗ lực cải thiện quan hệ song phương càng thêm khó khăn.

Trên thực tế, mối quan hệ giữa hai gã khổng lồ này xuống mức thấp nhất kể từ thời Chiến tranh Lạnh do cuộc khủng hoảng ở Ukraine, nhất là việc bán đảo Crimea sáp nhập về với Nga, động thái mà Mỹ cáo buộc là “hành động xâm lược”. Tất nhiên, Moscow bác bỏ cáo buộc vô lý này, khẳng định, đó là sự lựa chọn của người dân Crimea. Sau vụ việc này, phương Tây do Mỹ dẫn đầu  áp đặt lệnh trừng phạt kinh tế đáng kể nhằm vào Điện Kremlin, và tiến hành các bước đi làm giảm uy tín quốc tế của Moscow, chẳng hạn như loại bỏ Nga khỏi nhóm G-8.

Trong khi quan hệ Nga-Mỹ đang ở mức thấp, câu hỏi đặt ra là liệu nó có được cải thiện. Ứng viên tổng thống còn lại của đảng Cộng hòa Donald Trump đã kiên trì kêu gọi Nhà Trắng cải thiện quan hệ với Nga, và đưa ra một chính sách đối ngoại mà ông tin rằng là liều thuốc tốt nhất cho Nga-Mỹ hiện nay. Nhưng rất khó để dự đoán tương lai quan hệ Mỹ-Nga khi chính nó đang chịu quá nhiều áp lực, từ vấn đề đông Ukraine, Syria và cả Iran.

Khả Anh