(Cadn.com.vn) - Một thỏa thuận khí đốt được mong chờ giữa Nga và Ukraine có thể sẽ sớm đạt được, trước thềm cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ và người đồng cấp Ukraine.

Tối 2-6, Ukraine, Nga và Liên minh Châu Âu (EU) bắt đầu vòng đàm phán mới nhằm giải quyết tranh chấp kéo dài về giá khí đốt, 2 ngày trước thềm cuộc họp Obama - Poroshenko.

Biểu tình đòi chính quyền Kiev chấm dứt trấn áp bạo lực ở miền đông. Ảnh: AFP

Naftogaz - Gazprom “làm lành”

Theo AFP, vòng đàm phán “chung kết” diễn ra tại Brussels (Bỉ) sau khi Cty năng lượng nhà nước Ukraine Naftogaz - vốn đang chịu áp lực từ cả EU và Điện Kremlin - chuyển giao khoản thanh toán trị giá 786 triệu USD cho đối tác Gazprom của Nga. Naftogaz cũng gửi cho Gazprom đề xuất dự thảo với các điều khoản sửa đổi trong hợp đồng cung cấp khí thiên nhiên hiện nay. Đáp lại, Tập đoàn khí đốt khổng lồ của Nga quyết định lùi thời hạn chót để Kiev thanh toán trước tiền khí đốt đến ngày 9-6 tới. Gazprom thậm chí tuyên bố sẵn sàng thảo luận về mức giá thấp hơn.

Các nhà phân tích tin rằng, một thỏa thuận giữa Kiev-Moscow  đang ở trong tầm tay. Thứ nhất là nhờ Kiev đã nhanh tay thanh toán đợt đầu khoản nợ tiền mua khí đốt, yếu tố then chốt để hai nước khởi động các cuộc đàm phán về giá khí đốt. Thứ hai là vì Nga muốn tránh làm phức tạp thêm mối quan hệ với Châu Âu, nhất là sau khi Thủ tướng tạm quyền Arseniy Yatsenyuk hứa hẹn sẽ giải quyết toàn bộ hóa đơn nợ với Nga, sử dụng một phần gói giải cứu tài chính mới của phương Tây.

“Cuộc chiến khí đốt” thứ ba giữa Kiev-Moscow trong gần 10 năm qua nổ ra khi Moscow - vốn choáng váng trước vụ lật đổ Tổng thống Viktor Yanukovich - tăng gần gấp đôi giá bán khí đốt cho Kiev. Kiev bác bỏ giá khí đốt này và kéo dài tranh cãi từ đó đến nay. Gazprom từng dọa cắt các nguồn cung cấp khí đốt cho Ukraine nếu Naftogaz không thanh toán một phần khoản nợ 3,5 tỷ USD tiền mua khí đốt.

Tuy nhiên, giờ đây, cả hai bên cùng với EU đang nỗ lực tìm kiếm một thỏa thuận khí đốt mới khi quá cảnh khí đốt của Nga qua Ukraine cung cấp khoảng 15% nhu cầu năng lượng cho Châu Âu.

Chờ đợi cái bắt tay Putin -  Poroshenko

3 ngày trước lễ nhậm chức Tổng thống Ukraine, “ông trùm chocolate” Poroshenko sẽ có cuộc hội đàm với ông chủ Nhà Trắng Obama ở Warsaw (Ba Lan) khi Tổng thống Mỹ có chuyến công du đến đây.

Chuyến thăm 4 ngày tới Ba Lan, Bỉ và Pháp của Tổng thống Obama được cho là nhằm mục đích hối thúc các nhà lãnh đạo Châu Âu tiếp tục gây áp lực với Nga liên quan tới “những động thái đe dọa của Moscow tại Ukraine”. Washington cũng muốn tìm cách làm dịu bớt các mối lo ngại của Ba Lan và các đồng minh NATO khác về việc phương Tây có thể rơi vào vòng xoáy mối quan hệ kinh tế như thường lệ với Moscow.

Vị chính trị gia 48 tuổi Poroshenko sẽ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 7-6 tới, trở thành Tổng thống thứ 50 của Ukraine. Washington cử Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Derek Chollet đến tham dự buổi lễ nhậm chức của ông Poroshenko nhằm trấn an Kiev và chứng tỏ cho Tổng thống Putin thấy sức mạnh cam kết của Mỹ với quốc gia Đông Âu này. “Tôi chắc chắn, ngay sau khi Tổng thống đắc cử Poroshenko tuyên thệ nhậm chức, chúng tôi sẽ bắt đầu các cuộc thảo luận về hợp tác trong tương lai về an ninh và quốc phòng”, Đại sứ Mỹ Geoffrey Pyatt nói với tờ báo Dzerkalo Tyzhnia Kiev.

Ông Poroshenko cũng hy vọng sẽ khai thác các mối quan hệ ông nuôi dưỡng khi còn là Ngoại trưởng dưới thời Tổng thống Yanukovich để thiết lập cuộc hội đàm với Tổng thống Nga Putin bên lề Lễ kỷ niệm ngày chiến thắng D-Day vào ngày 6-6 tới ở Normandy. Nhưng Điện Kremlin vẫn chưa xác nhận điều này và các nhà phân tích cho rằng, khó có khả năng diễn ra cuộc gặp như vậy.

Người ta cho rằng, cho đến khi nào ông Poroshenko có thể giải quyết êm dịu cuộc nổi dậy ở miền đông, thì lúc đó mới có thể tính đến cuộc gặp với ông Putin. Giờ đây, tình trạng bạo lực vẫn hoành hành tại các thành phố miền đông Ukraine và nhiều người lo ngại, tân tổng thống với cam kết “sẽ tìm kiếm một liên minh an ninh mới với Mỹ và Châu Âu” để có thể bảo vệ Ukraine”, không có khả năng ổn định được tình hình.

Khả Anh