Một cán bộ có chức năng của Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam (Agribank VN), cho biết: Hiện Agribank VN đang hoàn tất các thủ tục về pháp lý để khởi kiện Công ty Cổ phần sản xuất sô-đa Chu Lai (Cty CP SXSĐ CL) tại TAND tỉnh Quảng Nam để thu hồi hơn 2.500 tỷ đồng do các Ngân hàng NN&PTNT Chi nhánh Quảng Nam, Tuyên Quang, Bình Định, Phú Yên và Ngân hàng TMCP Đại Chúng cho vay trước đây. Ông Hà Thạch- Giám đốc Agribank Chi nhánh Quảng Nam, trao đổi: "Trong thời điểm hiện nay, việc tiến hành các thủ tục khởi kiện là phương án cuối cùng và tối ưu để các bên cho vay thu hồi vốn theo đúng quy định của pháp luật".

Toàn cảnh nhà máy sản xuất sô đa Chu Lai.

Nguyên nhân Agribank VN khởi kiện Cty CP SXSĐCL là do Cty này không thực hiện những cam kết được thỏa thuận tại cuộc họp ngày 13-4-2017 giữa các bên cho vay và bên vay về việc thu hồi nợ và xử lý tài sản thế chấp. Cụ thể, các bên đã thống nhất: Trước ngày 20-9-2017, Cty CP SXSĐCL phải huy động mọi nguồn lực (kể cả cổ đông hiện hữu) góp vốn bổ sung hoặc tìm kiếm đối tác mới góp vốn vào Cty với số tiền tối thiểu là 150 tỷ đồng để thanh toán các chi phí cần thiết nhằm đưa nhà máy sản xuất sô đa Chu Lai hoạt động trở lại, tạo ra sản phẩm trước khi các bên cho vay xem xét đầu tư vốn bổ sung. Trong trường hợp không thực hiện đúng thỏa thuận thì chủ đầu tư tự nguyện bàn giao toàn bộ nhà máy cho các bên cho vay xử lý theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại Cty CP SXSĐCL không thực hiện việc huy động vốn nhằm đưa nhà máy trở lại hoạt động như cam kết. Trước tình hình trên, tháng 9-2017, Agribank VN đã thành lập Tổ Xử lý nợ gồm cán bộ lãnh đạo tại Hội sở Agribank VN và các thành viên là lãnh đạo các Chi nhánh đã cho Cty CP SXSĐCL vay vốn. Thế nhưng, việc tìm kiếm một giải pháp khả thi nhằm đưa nhà máy trở lại hoạt động nhằm đảm bảo an toàn vốn vay đã trở thành nhiệm vụ vô cùng khó khăn với Tổ Xử lý nợ. Vì, ngoài khoản nợ hơn 2.500 tỷ đồng của các ngân hàng, Cty CP SXSĐCL còn nợ đơn vị thầu thi công nhà máy hơn 300 tỷ đồng, nợ tiền thuê 33,9 ha đất của BQL Khu Kinh tế mở Chu Lai hơn 50 tỷ đồng và hàng chục tỷ đồng tiền nguyên liệu (than đá, muối, đá vôi) để sản xuất sô đa trước đây. Ngoài ra, trong nhiều tháng qua, Agribank Chi nhánh Quảng Nam đã tiêu tốn hàng trăm triệu đồng thuê người bảo vệ nhà máy cả ngày lẫn đêm để tránh việc kẻ gian lấy cắp tài sản.

Trước việc Agribank VN lập các thủ tục khởi kiện, đại diện Cty CP SXSĐCL có ý kiến xin giãn tiến độ thanh toán do doanh nghiệp đang gặp khó khăn vì sản phẩm khó tiêu thụ vì sự cạnh tranh của sản phẩm ngoại nhập nhưng không được bên cho vay đồng ý. Theo nhiều người, việc thu hồi nợ tại Cty CP SXSĐCL còn nhiều khó khăn và khả năng chỉ thu hồi được một ít tài sản và nhà máy được đầu tư, lắp đặt nhiều loại thiết bị không được hiện đại, nhiều hạng mục bị xuống cấp...

Như vậy, dù các bên cho vay đã cố gắng tìm mọi phương án "giải cứu" nhưng nhà máy hóa chất được cho là lớn nhất khu vực miền Trung này đang đứng trước bờ vực phá sản. Một lần nữa, chúng ta cần đánh giá lại công tác thẩm định, đầu tư tại các khu công nghiệp, đừng lãng phí tài sản của Nhà nước vào những dự án kém hiệu quả.

M.T